Trăm nghìn tấn trái cây ùn ứ cửa khẩu, 'biển' mít được đổ ra bán tháo

Chờ thông quan quá lâu, những container mít từ các tỉnh Đồng bằng Sông Cửu Long ở Lạng Sơn sắp hết thời hạn bảo quản đã phải quay ngược để tiêu thụ, xả hàng.

Anh Nguyễn Văn Thân, lái xe container chở 20 tấn mít từ Tiền Giang đã lưu trú tại bãi lưu đỗ Xuân Cương gần 2 tuần qua cho biết,  thời hạn bảo quản nông sản bằng máy lạnh khoảng 15 ngày. Quá thời hạn trên, nông sản sẽ bị hư hỏng, thối rữa phải đổ bỏ.

Những ngày cuối năm, hàng nông sản từ miền Tây trung chuyển để xuất khẩu sang Trung Quốc chủ yếu là mít Thái và thanh long. Đây là những nông sản được trồng theo mùa vụ.

Bên công hàng trùm bạt kín mít, dù phải lưu đỗ gần 2 tuần trong điều kiện lúc nào cũng phải nổ máy để máy lạnh hoạt động, anh Thân lo lắng không biết sẽ xử lý thế nào, bởi quá thời gian bảo quản, mít sẽ bị hư hỏng.

“Tất cả chúng tôi đều bị động, không biết ngày nào mới được thông quan. Người với xe không thể rời nhau, nhưng hàng hóa thì không thể chờ đợi được”, anh Thân lo lắng.

Theo anh Văn Phú Quỳnh, phụ xe chở mít từ tỉnh Tiền Giang, mấy ngày gần đây, nhiều xe đã phải quay đầu để xả hàng. Nhiều xe container chở thanh long vì chờ đợi quá lâu, thanh long bị hư hỏng đã phải đem đổ bỏ.

“Gần 5.000 container trái cây, mỗi xe tải trọng 20 tấn tính sơ sơ cả trăm ngàn tấn trái cây, nếu tiếp tục chờ đợi thông quan, chỉ thêm 1 tuần nữa sẽ phải lo không có chỗ đổ”, anh Quỳnh cho hay.

Tại chợ trung tâm huyện Cao Lộc cách cửa khẩu Hữu Nghị khoảng 10km, trên bãi đất trống, gần chục container mít đang được chủ xe “xả hàng”. Bãi mít chất đống ven đường, treo biển “giải cứu mít” với giá 7.000 đồng/kg.

“Giá mít rất rẻ. Nếu không bị ùn ứ, giá bán lẻ 20 – 25 ngàn đồng/kg, bây giờ chỉ còn 1/3. Tuy nhiên, thấy cảnh hàng ngàn công hàng ùn ứ hơn chục ngày qua, thương quá nên chúng tôi mua về để giải cứu giúp bà con nông dân miền Tây”, ông Hùng nói. 

Chị Nguyễn Thị Huyền, tiểu thương huyện Cao Lộc gần một tuần qua đã đóng cửa sạp hàng tạp hóa ra hỗ trợ lái xe bán mít. Bên đống mít khổng lồ, khách chỉ quả nào lấy quả đó, nhiều khi không cần cân, mà ước lượng cân nặng rồi trả tiền.

Nhiều gia đình ở Lạng Sơn đưa cả xe ô tô đến mua mít, tham gia cuộc giải cứu nông sản bất đắc dĩ.

Chủ tịch tỉnh Lạng Sơn Hồ Tiến Thiệu cho biết, Sở Công thương tỉnh này đã có văn bản khuyến nghị các tỉnh ĐBSCL khuyến cáo các tư thương tạm dừng đưa hàng lên cửa khẩu, tiêu thụ tại chỗ và tiêu thụ nội địa để tránh tình trạng hàng tiếp tục ùn ứ, gây ách tắc ở vùng biên và hư hỏng trái cây.

Tỉnh cũng khuyến khích lái xe quay đầu, đưa hàng nông sản về các tỉnh để tiêu thụ. “Những lúc như thế này, cần sự chung tay của người dân để chia sẻ khó khăn”, ông Thiệu nói.

Lý do hàng nông sản ùn ứ hơn chục ngày qua, Chủ tịch tỉnh Lạng Sơn cho biết, một số thương lái người Trung Quốc sang Việt Nam lấy hàng, khi về nước xét nghiệm cho kết quả dương tính với Covid-19. Ngoài ra, tại một số địa phương bên nước bạn tiếp giáp với cửa khẩu Tân Thanh, Chi Ma… xuất hiện dịch nên Trung Quốc đã phong tỏa để phòng chống dịch.

“Đó là lý do chính khiến hàng hóa, nông sản bên phía Việt Nam bị ùn ứ, không thông quan được” – Chủ tịch tỉnh Lạng Sơn lý giải.

Trong các giải pháp tại chỗ mà Lạng Sơn đang thực hiện là đẩy mạnh đàm phán với nước bạn để hàng hóa được thông quan.

Chủ tịch Hồ Tiến Thiệu cho biết, các vùng sản xuất nông sản của Việt Nam cũng cần các giải pháp, phương án tầm vĩ mô như thay đổi cơ cấu cây trồng, thay đổi mùa vụ; tổ chức chế biến sâu trong nội địa để chủ động xử lý hàng nông sản trong nước, tránh xuất khẩu trái cây tươi… để bị lệ thuộc vào thời hạn bảo quản.

“Nếu tình hình dịch bệnh bên phía bạn chưa kiểm soát được trong thời gian sớm nhất, kéo dài thêm một vài tuần thì gần 10 vạn tấn trái cây tươi của chúng ta sẽ bị hư hỏng đồng loạt. Lúc đó, chúng tôi chỉ lo không có chỗ đổ bỏ”.

Chủ tịch Lạng Sơn cũng cho biết, tỉnh đã tổ chức, sắp xếp các bãi lưu trú cho xe container. Nếu không, rất có thể, 5.000 xe container nằm chờ thông quan sẽ xếp hàng ven đường từ Lạng Sơn đến tận… Bắc Giang.