Cá mặt trăng là loài cá thuộc họ Cá mặt trăng trong bộ Cá nóc (Tetraodontiformes). Đây là loài cá biển cỡ lớn có màu sắc sặc sỡ và thân ngắn sống ngoài đại dương, thường lặn xuống dưới vùng nước sâu, nơi nhiệt độ rất thấp. Cá mặt trăng sống ở tầng mặt, tự sưởi não và mắt ấm hơn so với nhiệt độ nước biển nơi chúng sống.
Cá mặt trăng khổng lồ. (Ảnh: internet)
Đặc điểm chung của cá này là cá có hình thù kỳ dị, chúng có thân hình bầu dục tròn, phân bố chủ yếu ở vùng nhiệt đới, cá da trơn mình dẹt, đuôi ngắn, đầu tròn, mắt lớn, miệng nhỏ, miệng khá nhỏ so với kích thước toàn thân, hai vây ngắn. Hầu hết thời gian cá mặt trời để cho cả khối thân mình đồ sộ trôi tự do theo các dòng nước. Những con trưởng thành thích trôi nghiêng một bên.
Do cá mặt trăng ở vùng nước sâu nên nhiệt độ thấp ở đây có thể ảnh hưởng đến các chức năng thần kinh và thị giác của cá, vì vậy một số nhóm cá đã tiến hóa một cách độc lập với khả năng tự sưởi ấm mắt và não để hạn chế tác động kể trên.
Một số nghiên cứu chỉ ra rằng, các mô cơ nằm phía sau mắt cá mặt trăng thường có nhiệt độ cao hơn 2,1 độ C so với các mô cơ thông thường – nhưng một số trường hợp lên đến 6 độ C, điều đó cho thấy cá mặt trăng đã tiến hóa một số chức năng cho phép tạo ra nhiệt và ngăn nó thất thoát ra môi trường nước lạnh xung quanh. Chức năng đặc biệt này được các nhà khoa học gọi là "nội nhiệt hộp sọ".
Hầu hết cuộc đời cá mặt trăng sống cách xa đất liền, cá mặt trăng khi còn nhỏ cũng bơi bình thường như những loại cá khác, mãi cho đến khi trưởng thành, chúng chỉ thích trôi nghiêng theo các dòng hải lưu. Những con nhỏ thì tụ họp lại thành đàn, nhưng khi đã to lớn, chúng chỉ thích sống một mình, trôi phiêu du đi khắp các đại dương.
Ở Việt Nam, rất hiếm khi xuất hiện ở vùng biển Việt Nam, cá mặt trăng được ghi nhận có ở vịnh Bắc Bộ (Bạch Long Vĩ).
Mới đây, tàu cá NA-9000-TS của ngư dân Đào Văn Huân (ở xã Quỳnh Long, huyện Quỳnh Lưu, tỉnh Nghệ An) cập bến tại cảng cá lạch Quèn mang theo con cá mặt trăng "khủng" nặng gần 1 tấn.
Anh Huân cho biết trước đó, trong lúc đi đánh bắt cá trên biển tại khu vựcvùng biển Vịnh Bắc bộ, con cá mặt trăng lớn này đã vướng vào lưới của tàu cá của anh Huân. Do cá đã chết nên các ngư dân đã dùng máy tời mới đưa con cá được lên tàu và cho xuống khoang tàu ướp lạnh. Cũng trong chuyến đi biển này, tàu cá của anh Huân cũng đã đánh bắt được một con cá mặt trăng có trọng lượng khoảng hơn 2 tạ, sau khi đưa lên bờ phát hiện con cá còn sống thì thả lại xuống biển.
Tại Việt Nam, cá mặt trăng là loài cá quý hiếm, có tên trong sách đỏ và là loài cần được bảo vệ cấp thiết, cấm hoàn toàn hoạt động đánh bắt, khai thác dưới mọi hình thức.
Video: Ngư dân Nghệ An bắt được cá mặt trăng gần 1 tấn
Bình luận