Tại tọa đàm chuyên đề “Đổi mới sáng tạo trong lĩnh vực viễn thông”, Thứ trưởng Bộ KHCN Trần Văn Tùng đã có bài phát biểu “Phát triển Hệ sinh thái hướng tới Đổi mới sáng tạo”. Theo đó, Thứ trưởng cho biết: Trong năm 2016, số lượng doanh nghiệp mới thành lập của Việt Nam tăng kỷ lục với hơn 110 nghìn doanh nghiệp và quy mô vốn tăng 48%.
Đây là tín hiệu tốt đo lường sự khởi sắc của nền kinh tế vì số lượng doanh nghiệp gia tăng sẽ tạo thêm nhiều cơ hội việc làm và sản phẩm, dịch vụ mới cho xã hội. Trong sự phát triển chung đó, không thể không nhắc đến vai trò của các doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo là những doanh nghiệp áp dụng công nghệ hoặc mô hình kinh doanh mới để đưa những sản phẩm tốt nhất, mới nhất ra thị trường.
Thứ trưởng Bộ KHCN Trần Văn Tùng phát biểu tại tọa đàm “Đổi mới sáng tạo trong lĩnh vực viễn thông” diễn ra vào sáng 14/11 tại Hà Nội (Ảnh: Phan Minh)
Nhưng các doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo không thể đứng vững khi đứng một mình. Trong đầu tư cho khởi nghiệp, vai trò của xã hội và doanh nghiệp là vô cùng quan trọng. Trong chuỗi hoạt động nghiên cứu và đổi mới sáng tạo, Nhà nước có thể đầu tư cho nghiên cứu cơ bản, nghiên cứu ứng dụng và một phần của hoạt động sản xuất thử nghiệm.
Tuy nhiên, để đưa các kết quả nghiên cứu từ phòng thí nghiệm ra thị trường, ứng dụng được trong hoạt động sản xuất, kinh doanh để tạo thành sản phẩm, dịch vụ mới có giá trị gia tăng cho xã hội, thì cần sự đầu tư có trách nhiệm của các lực lượng xã hội, các quỹ đầu tư mạo hiểm, các nhà đầu tư thiên thần, trong đó các doanh nghiệp lớn đóng vai trò quan trọng.
Trong hệ sinh thái đổi mới sáng tạo và khởi nghiệp quốc gia, trường đại học đóng vai trò quan trọng. Đây là nơi cung cấp nguồn nhân lực chất lượng cao cho khu vực công nghiệp và xã hội, đóng góp vào sự gia tăng tài sản trí tuệ và năng lực trí tuệ cho các doanh nghiệp. Lực lượng sinh viên, thanh niên với nhiều ý tưởng sáng tạo và tư duy tươi mới là đầu vào đầy tiềm năng cho các dự án khởi nghiệp.
Để bắt kịp với xu hướng phát triển hiện đại, lực lượng này cần được trang bị đủ năng lực để tăng cường hoạt động nghiên cứu khoa học, phát triển công nghệ và chuyển giao công nghệ. Cần khuyến khích các trường đại học, đặc biệt là các trường khối kỹ thuật và công nghệ, dành không gian thích đáng cho hoạt động ươm tạo công nghệ, xưởng thiết kế chế tạo của sinh viên, thanh niên. Việc hình thành hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo trong các trường đại học cho lực lượng sinh viên, thanh niên là định hướng tất yếu cần quan tâm thúc đẩy.
Bên cạnh các nguồn lực tài chính, hoạt động khởi nghiệp sáng tạo cần được hỗ trợ bởi hạ tầng kỹ thuật cứng và mềm thuận lợi. Đó là các không gian làm việc chung, hạ tầng công nghệ thông tin, Internet băng thông rộng, thông tin và cơ sở dữ liệu, mạng lưới và quan hệ đối tác, đặc biệt là đội ngũ các nhà cố vấn, huấn luyện viên, tư vấn khởi nghiệp, phát triển thị trường và kết nối đầu tư trong nước, nước ngoài.
Việc kết nối doanh nghiệp khởi nghiệp với các viện nghiên cứu, trường đại học và các doanh nghiệp lớn cũng rất cần vai trò xúc tác của các đơn vị hỗ trợ khởi nghiệp công lập như Bộ KHCN, Trung ương Đoàn TNCS Hồ Chí Minh, bên cạnh đó là sự vào cuộc hỗ trợ của những doanh nghiệp lớn, đặc biệt là các doanh nghiệp cung cấp hạ tầng viễn thông, dịch vụ di động 5G.
Văn hóa đổi mới sáng tạo, văn hóa khởi nghiệp là yếu tố cấu thành quan trọng của một hệ sinh thái khởi nghiệp lành mạnh. Cần hình thành và nuôi dưỡng văn hóa đổi mới sáng tạo từ trong nhà trường, gia đình và xã hội. Gia đình và xã hội cổ vũ người trẻ dũng cảm bước ra khỏi vùng an toàn và theo đuổi các giấc mơ nghề nghiệp lớn. Quan trọng hơn, cần nuôi dưỡng văn hóa dám đương đầu với rủi ro, thách thức và bao dung với sự thất bại như một bước đệm tất yếu dẫn tới thành công.
Với quan điểm chính sách vĩ mô cần tác động toàn diện tới các thành tố của hệ sinh thái khởi nghiệp, ở nước ta đã và đang nỗ lực triển khai một số đề án, chương trình như Đề án hỗ trợ hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo quốc gia đến năm 2025 (Đề án 844); Đề án hỗ trợ phụ nữ khởi nghiệp giai đoạn 2017-2025 (Đề án 939)...
Việc kết nối doanh nghiệp khởi nghiệp với các viện nghiên cứu, trường đại học và các doanh nghiệp lớn rất cần vai trò xúc tác của các đơn vị hỗ trợ khởi nghiệp công lập (Ảnh minh họa)
Ngoài ra, một số văn bản quy phạm pháp luật đã lần đầu tiên xuất hiện các nội dung liên quan đến khởi nghiệp sáng tạo và hỗ trợ của nhà nước cho doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo, các thành phần của hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo.
Cụ thể như Luật hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa có quy định về các ưu đãi, hỗ trợ nâng cao năng lực cho các doanh nghiệp nhỏ và vừa khởi nghiệp sáng tạo, quy định ưu đãi thuế dành cho nhà đầu tư cho khởi nghiệp sáng tạo; Luật chuyển giao công nghệ cũng cho phép doanh nghiệp sử dụng quỹ phát triển KHCN của doanh nghiệp đầu tư cho khởi nghiệp sáng tạo và được hưởng lợi nhuận dựa trên quỹ đó…
Bên cạnh một số thành quả đã đạt được, để phát triển được hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo Việt Nam một cách bền vững, cần tập trung vào các nội dung chính. Đó là tập trung nâng cao chất lượng startup, nhân lực trình độ cao và nâng cao tinh thần không dám sợ thất bại, đồng thời kết nối các thành phần của hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo trong nước và giữa hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo Việt Nam với mạng lưới các hệ sinh thái khởi nghiệp mạnh trên thế giới.
Bình luận