Một trong những điểm nhấn của các hoạt động hưởng ứng Ngày Quyền của người tiêu dùng Việt Nam 2022 của Bộ Công Thương là ban hành bộ tài liệu “Hướng dẫn tiêu dùng an toàn trong thời kỳ bình thường mới” nhằm góp phần lan tỏa thông điệp, hướng dẫn người tiêu dùng (NTD) một số cách thức để có thể tiêu dùng an toàn trong thời kỳ bình thường mới.
Thông điệp 3A trong bộ tài liệu “Hướng dẫn tiêu dùng an toàn trong thời kỳ bình thường mới”
1. An toàn lựa chọn
An toàn lựa chọn được quy định trong hướng dẫn này là giai đoạn từ khi NTD tiếp cận và tiếp nhận thông tin ban đầu đến giai đoạn cân nhắc lựa chọn hàng hóa, dịch vụ tiêu dùng.
Đối với doanh nghiệp
Thứ nhất, doanh nghiệp (DN) phải cung cấp thông tin cho NTD một cách đầy đủ, chính xác về doanh nghiệp, uy tín, khả năng kinh doanh, khả năng cung cấp hàng hóa, dịch vụ của DN. Cụ thể, bao gồm:
- Ghi nhãn hàng hóa theo quy định của pháp luật.
- Niêm yết công khai giá hàng hoá, dịch vụ tại địa điểm kinh doanh, văn phòng dịch vụ.
- Cảnh báo khả năng hàng hoá, dịch vụ có ảnh hưởng xấu đến sức khoẻ, tính mạng, tài sản của NTD và các biện pháp phòng ngừa.
- Cung cấp thông tin về khả năng cung ứng linh kiện, phụ kiện thay thế của hàng hoá.
- Cung cấp hướng dẫn sử dụng; điều kiện, thời hạn, địa điểm, thủ tục bảo hành trong trường hợp hàng hoá, dịch vụ có bảo hành.
- Thông báo chính xác, đầy đủ cho NTD về hợp đồng theo mẫu, điều kiện giao dịch chung trước khi giao dịch.
Thứ hai, không giả mạo các đánh giá về hàng hóa, dịch vụ hoặc xóa phản hồi tiêu cực của khách hàng (đối với hình thức thương mại trực tuyến).
Thứ ba, soạn thảo và áp dụng các điều khoản và điều kiện mua hàng hóa, dịch vụ rõ ràng, công bằng, đảm bảo tuân thủ quy định pháp luật bảo vệ quyền lợi NTD và quy định của pháp luật khác có liên quan.
Thứ tư, dành thời gian hợp lý (được NTD chấp thuận) để NTD dùng tìm hiểu, lựa chọn hàng hóa, dịch vụ phù hợp và nghiên cứu các điều kiện, chính sách, tài liệu có liên quantrước khi quyết định giao dịch.
Thứ năm, xây dựng, ban hành và công khai các cơ chế giải quyết tranh chấp, chính sách bồi thường thiệt hại để NTD tìm hiểu trước khi quyết định giao dịch.
Đối với người tiêu dùng
NTD được tìm hiểu các quyền lợi tương ứng của NTD theo quy định pháp luật bảo vệ quyền lợi NTD, cụ thể:
Một là, quyền được thông tin. NTD được cung cấp thông tin chính xác, đầy đủ về tổ chức, cá nhân kinh doanh hàng hóa, dịch vụ; nội dung giao dịch hàng hóa, dịch vụ; nguồn gốc, xuất xứ hàng hoá; được cung cấp hoá đơn, chứng từ, tài liệu liên quan đến giao dịch và thông tin cần thiết khác về hàng hóa, dịch vụ mà NTD đã mua, sử dụng.
Hai là, quyền được lựa chọn. NTD được lựa chọn hàng hoá, dịch vụ, tổ chức, cá nhân kinh doanh hàng hoá, dịch vụ theo nhu cầu, điều kiện thực tế của mình; quyết định tham gia hoặc không tham gia giao dịch và các nội dung thoả thuận khi tham gia giao dịch với tổ chức, cá nhân kinh doanh hàng hóa, dịch vụ.
Ba là, quyền được tư vấn. NTD được tư vấn, hỗ trợ, hướng dẫn kiến thức về tiêu dùng hàng hóa, dịch vụ.
Ngoài ra, NTD cần kiểm tra, tìm hiểu các thông tin có liên quan đến doanh nghiệp và hàng hóa, dịch vụ muốn mua và lựa chọn cẩn thận, kỹ lưỡng hàng hóa, dịch vụ, cụ thể:
- Lựa chọn các hàng hóa, dịch vụ đã được cơ quan nhà nước có thẩm quyền cấp phép lưu hành theo quy định pháp luật.
- Lựa chọn hàng hóa rõ ràng về nguồn gốc, xuất xứ và mua tại các đơn vị cung cấp, cửa hàng có uy tín.
- Lựa chọn hàng hóa, dịch vụ không làm tổn hại đến môi trường, trái với thuần phong mỹ tục và đạo đức xã hội.
- Kiểm tra các đánh giá về hàng hóa, cẩn trọng với những hàng hóa rẻ hơn giá trị thật của nó quá nhiều.
- Tìm hiểu và lựa chọn hàng hóa, dịch vụ phù hợp với nhu cầu và điều kiện thực tế của mình.
- Kiểm tra nhãn mác, hạn sử dụng của hàng hóa.
- Không vội vàng đặt mua khi chưa tìm hiểu kỹ về hàng hóa, đặc biệt cả khi doanh nghiệp đưa ra giới hạn về thời gian khuyến mại.
2. An toàn thanh toán
An toàn thanh toán được quy định trong hướng dẫn này là giai đoạn từ trao đổi các thông tin liên quan đến hàng hóa, dịch vụ đến giai đoạn NTD thanh toán, nhận hàng hóa, dịch vụ.
Đối với doanh nghiệp
DN cần cung cấp thông tin chính xác, đầy đủ về doanh nghiệp; nội dung giao dịch hàng hóa, dịch vụ; nguồn gốc, xuất xứ hàng hoá; các tài liệu liên quan đến giao dịch và thông tin cần thiết khác về hàng hóa, dịch vụ mà NTD lựa chọn mua trong quá trình giới thiệu hàng hóa, dịch vụ và theo yêu cầu của NTD.
Khi thanh toán, DN cần cung cấp bằng chứng giao dịch giữa DN và NTD.
Bên cạnh đó, DN thực hiện trách nhiệm bảo đảm an toàn, bảo vệ bí mật thông tin của NTD khi NTD tham gia giao dịch theo quy định pháp luật.
Trường hợp phải thu thập, sử dụng, chuyển giao thông tin của NTD thì DN có trách nhiệm thông báo rõ ràng, công khai trước khi thực hiện với NTD về mục đích hoạt động thu thập, sử dụng thông tin phù hợp với mục đích đã thông báo với NTD và phải được NTD đồng ý, bảo đảm an toàn, chính xác, đầy đủ khi thu thập, sử dụng, chuyển giao thông tin NTD...
Đối với người điêu dùng
Khi tham gia mua bán và thanh toán truyền thống, NTD cần lưu ý:
- Chủ động bảo mật, bảo vệ thông tin của chính mình.
- Chỉ cung cấp cho bên bán các thông tin cần thiết liên quan đến giao dịch và yêu cầu bên bán thực hiện trách nhiệm bảo mật thông tin theo đúng quy định pháp luật.
- Chú ý đến các điều khoản và điều kiện, chính sách về giao hàng hóa (nếu hàng hóa mua được giao), chi phí có liên quan, bảo hành; chính sách trả hàng và hoàn tiền của doanhnghiệp.
- Kiểm tra kỹ hàng hóa trước khi nhận.
- Lưu giữ lại toàn bộ hóa đơn, chứng từ, tài liệu liên quan đến giao dịch...
Khi tham gia mua bán và thanh toán trực tuyến, NTD cần:
- Tìm hiểu và đọc kỹ các điều kiện, điều khoản của website/ứng dụng di động trước khi đồng ý giao dịch và thanh toán để đảm bảo quyền lợi của mình không bị ảnh hưởng.
- Kiểm tra kỹ các thông tin thanh toán như nội dung thanh toán, tổng số tiền cần thanh toán trước khi quyết định thanh toán.
- Cẩn trọng và chủ động bảo mật thông tin của mình trong quá trình thanh toán, yêu cầu bên bán thực hiện trách nhiệm bảo mật thông tin theo đúng quy định pháp luật trong trường hợp bên bán thu thập thông tin của NTD.
- Tự mình sử dụng thẻ và tài khoản thanh toán; không đưa thẻ thanh toán của mình cho bất kỳ ai; không tiết lộ số PIN, số thẻ cho bất kỳ ai kể cả nhân viên thu ngân của bên bán.
- Chỉ giao dịch trực tuyến trên các nền tảng, ứng dụng di động, website uy tín, các địa chỉ mua hàng tin cậy, có độ bảo mật cao; tự mình gõ đường link đầy đủ trên thanh địa chỉ trên trình duyệt Internet và tránh lựa chọn các đường link có sẵn (có thể là giả mạo).
- Giữ lại các hóa đơn thanh toán thẻ, chứng từ có liên quan để đối chiếu với các giao dịch trên sao kê tài khoản thẻ và thực tế hàng hóa, dịch vụ nhận được cũng như để làm bằng chứng nếuxảy ra tranh chấp...
3. An toàn sử dụng
An toàn sử dụng được quy định trong hướng dẫn này là giai đoạn từ khi NTD tiếp nhận, sử dụng hàng hóa, dịch vụ đến bảo hành, phản ánh, khiếu nại về hàng hóa, dịch vụ (nếu phát sinh vấn đề cần bảo hành, phán ánh, khiếu nại).
Đối với doanh nghiệp
- DN cung cấp đầy đủ, chính xác cho NTD các thông tin như: Các điều khoản và điều kiện, chính sách về giao hàng hóa (nếu hàng hóamua được giao); thông tin về các loại chi phí khác có liên quan (nếu có); chính sách và điều kiện bảo hành; hướng dẫn sử dụng; điều kiện được hưởng khuyến mại khác (nếu có); chính sách trả hàng và hoàn tiền của DN;…
- DN thực hiện đầy đủ nghĩa vụ bảo hành hàng hóa, linh kiện, phụ kiện do mình cung cấp theo quy định pháp luật và thỏa thuận bảo hành giữa bên bán và NTD.
- DN tiếp nhận và tiến hành thương lượng với NTD trong vòng 07 ngày làm việc kể từ ngày nhận được yêu cầu của NTD; tiến hành giải quyết tranh chấp với NTD theo các phương thức phù hợp theo quy định pháp luật và thỏa thuận giữa các bên.
Đối với người tiêu dùng
Thứ nhất, NTD cần tìm hiểu các quyền lợi tương ứng của NTD theo quy định pháp luật bảo vệ quyền lợi NTD, cụ thể:
- Quyền được yêu cầu bồi thường: Yêu cầu bồi thường thiệt hại khi hàng hoá, dịch vụ không đúng tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật, chất lượng, số lượng, tính năng, công dụng, giá cả hoặc nội dung khác mà tổ chức, cá nhân kinh doanh hàng hóa, dịch vụ đã công bố, niêm yết, quảng cáo hoặc cam kết.
- Quyền khiếu nại, tố cáo, khởi kiện: Khiếu nại, tố cáo, khởi kiện hoặc đề nghị tổ chức xã hội khởi kiện để bảo vệ quyền lợi của mình theo quy định của Luật Bảo vệ quyền lợi NTD và các quy định khác của pháp luật có liên quan.
Thứ hai, để bảo vệ an toàn sức khỏe và quyền lợi chính đáng của mình, NTD cần lưu ý, chủ động lưu lại tất cả các thông tin, tài liệu liên quan đến giao dịch; đọc kỹ trước khi sử dụng hàng hóa các thông tin như hướng dẫn sử dụng (đặc biệt đối với các sản phẩm bảo vệ sức khỏe); điều kiện sử dụng và bảo quản sản phẩm; hạn sử dụng; những lưu ý khi sử dụng sản phẩm… để đảm bảo sử dụng sản phẩm một cách an toàn, hợp lý, hiệu quả.
Thứ ba, chia sẻ thông tin tiêu dùng để góp phần xây dựng môi trường tiêu dùng an toàn, lành mạnh.
Và cuối cùng, trong trường hợp xảy ra tranh chấp, NTD cần sử dụng các phương thức giải quyết tranh chấp phù hợp theo quy định pháp luật. Trường hợp không thương lượng được với bên bán, NTD cần liên hệ với cơ quan, tổ chức để được hỗ trợ tư vấn, giải quyết sau:
- Phản ánh tới Hội Bảo vệ quyền lợi NTD: Hội Bảo vệ quyền lợi NTD là các tổ chức đại diện cho tiếng nói của NTD, có nhiệm vụ thực hiện một số hoạt động bảo vệ NTD.
- Phản ánh tới Sở CôngThương địa phương: Sở Công Thương là cơ quan chịu trách nhiệm bảo vệ NTD tại địa phương.
- Phản ánh tới tổng đài tư vấn hỗ trợ NTD 1800.6838: Tổng đài miễn cước cuộc gọi do Bộ Công Thương vận hành nhằm tiếp nhận, tư vấn các vấn đề về pháp luật bảo vệ NTD.
- Phản ánh tới các cơ quan, đơn vị quản lý chuyên ngành liên quan đến loại hàng hóa, dịch vụ mà NTD đã mua của doanh nghiệp để được tư vấn, hỗ trợ, giải quyết.
Bình luận