Thi THPT Quốc gia: Bí quyết để đạt điểm tuyệt đối về biện pháp tu từ môn Ngữ văn

Biện pháp tu từ (BPTT) là một trong những đơn vị kiến thức tiếng Việt thường xuất hiện trong phần đọc hiểu văn bản. Để làm tốt câu hỏi này, học sinh cần nắm vững 12 BPTT và tác dụng của nó trong việc mang lại hiệu quả nghệ thuật về diễn đạt.

1. So sánh

- So sánh là đối chiếu hai hay nhiều sự vật, sự việc mà giữa chúng có những nét tương đồng.

- Giúp sự vật, sự việc được miêu tả sinh động, cụ thể tác động đến trí tưởng tượng, gợi hình dung và cảm xúc.

2. Nhân hoá

- Nhân hóa là biện pháp tu từ sử dụng những từ ngữ chỉ hoạt động, tính cách, suy nghĩ, tên gọi... vốn chỉ dành cho con người để miêu tả đồ vật, sự vật, con vật, cây cối.

- Làm cho đối tượng hiện ra sinh động, gần gũi, có tâm trạng và có hồn hơn.

3. Ẩn dụ

- Ẩn dụ là biện pháp tu từ gọi tên sự vật, hiện tượng này bằng tên sự vật, hiện tượng khác có nét tương đồng với nó.

- Cách diễn đạt  mang tính hàm súc, cô đọng, giá trị biểu đạt cao, gợi những liên tưởng ý nhị, sâu sắc.

4. Hoán dụ

- Hoán dụ là biện pháp tu từ  gọi tên sự vật, hiện tượng, khái niệm này bằng tên của một sự vật, hiện tượng khác có quan hệ gần gũi với nó.

- Diễn tả sinh động nội dung thông báo và gợi những liên tưởng ý vị, sâu sắc

5. Nói quá

- Nói quá là phép tu từ phóng đại mức độ, quy mô, tính chất của sự vật, hiện tượng được miêu tả.

- Nhấn mạnh, gây ấn tượng, tăng sức biểu cảm.

6. Nói giảm, nói tránh

- Nói giảm nói tránh là một biện pháp tu từ dùng cách diễn đạt tế nhị, uyển chuyển.

-  Làm giảm nhẹ đi ý đau thương, mất mát nhằm thể hiện sự trân trọng.

7. Liệt kê

- Là sắp xếp nối tiếp hàng loạt từ hay cụm từ cùng loại.

- Diễn tả cụ thể, toàn điện.

8. Điệp ngữ

- Điệp ngữ là biện pháp tu từ nhắc đi nhắc lại nhiều lần một từ, cụm từ.

- Nhấn mạnh, tô đậm ấn tượng – tăng giá trị biểu cảm.

9. Phép đối

- Phép đối là cách sử dụng từ ngữ đối lập, trái ngược nhau.

- Tạo hiệu quả hài hòa, cân đối trong diễn đạt. Nhấn mạnh về ý, gợi liên tưởng, gợi hình ảnh sinh động, tạo nhịp điệu.

10. Câu hỏi tu từ

- Câu hỏi tu từ là hình thức thể hiện câu hỏi nhưng không yêu cầu câu trả lời.

- Bộc lộ cảm xúc.

11. Đảo ngữ

- Đảo ngữ là biện pháp tu từ thay đổi trật tự cấu tạo ngữ pháp thông thường của câu.

- Nhấn mạnh, gây ấn tượng về nội dung biểu đạt.

12. Dấu chấm lửng (dấu ba chấm)

- Dấu chấm lửng hay còn gọi là dấu ba chấm dùng để biểu thị rằng người viết đã không diễn đạt hết ý.

- Tác dụng: Tạo điểm nhấn hoặc gợi sự lắng đọng của cảm xúc.

Video: Học sinh áp lực trong mùa thi cử