Thầy giáo Trịnh Quỳnh sinh năm 1989 và là một trong những giáo viên dạy văn nổi tiếng nhất Nam Định. Chàng trai này cũng thành lập và làm admin Page Học Văn - Văn học với gần 400.000 lượt yêu thích trên facebook. Page Học Văn - Văn học đã trở thành lớp học online bổ ích của nhiều thầy cô giáo và cả học sinh trong cả nước về môn Văn.
Thầy giáo 8X tài năng này đã chia sẻ với VTC News về phương pháp dạy học mới để giúp học sinh yêu thích môn Ngữ văn.
Quan sát và trải nghiệm
Các môn xã hội trong đó có môn Ngữ văn trong nhà trường đã và đang có những chuyển biến về phương pháp dạy học. Học sinh không còn học trong sách vở đơn thuần nữa mà học bằng quan sát và trải nghiệm thực tế để hình thành kiến thức và từ đó vận dụng để giải quyết vấn đề thực tiễn.
Tuy nhiên có nhiều hoạt động dạy học mất rất nhiều thời gian, kinh phí vì thế đòi hỏi người giáo viên phải biết tổ chức giờ học, tái hiện mô hình trong đời sống bằng hình ảnh và tư liệu trong không gian lớp học.
Hệ thống kiến thức mỗi bài học bằng sơ đồ tư duy Mind map là 1 phương pháp giúp phát triển tư duy bằng hình ảnh rất quan trọng, có ý nghĩa với tưởng tượng sáng tạo.
Các vấn đề lý thuyết khô khan chỉ cần bên cạnh có hình ảnh đã biến mọi thứ ghi nhớ trở nên có màu sắc và sinh động hơn rất nhiều.
Khi làm bài thi hình ảnh sẽ hiện ra trước kéo theo những hồi tưởng và suy luận kiến thức.
Video: Thầy giáo 8X tài năng chia sẻ cách dạy Văn bằng sơ đồ tư duy
Mục tiêu mới ngoài kiến thức
Dạy học truyền thống nhiều giáo viên tập trung cho mục tiêu kiến thức nên cố gắng truyền tải nhiều kiến thức hơn trong một tiết học. Thực tế thì kiến thức mênh mông phải hình thành kĩ năng tự học suốt đời. Hệ thống ý bằng sơ đồ Mind map là cách thức giảm đi ¾ khối lượng kiến thức rườm rà mà tự học sinh có thể hình thành được.
Một tiết học Ngữ văn của trường Lương Thế Vinh, Nam Định
Với sơ đồ tư duy Mind map ban đầu giáo viên có thể trưng sơ đồ mẫu của mình, sau đó đưa sơ đồ trống để học sinh hoàn thiện cuối cùng khi đã quen thuộc học sinh mới có thể tự vẽ được một sơ đồ đẹp đúng chuẩn.
Khi đó giáo viên chắc chắn sẽ thấy được sự sáng tạo của học sinh đồng thời biết được có những vấn đề mà chính giáo viên cũng chưa khám phá hết.
Ví dụ với hoạt động đọc hiểu giáo viên có thể sử dụng chiến thuật tự đọc câu hỏi (giao văn bản cho học sinh tự đặt, trao đổi câu hỏi giữa các nhóm rồi mới đưa ra câu hỏi của mình).
Chiến thuật đọc hiểu sẽ giúp học sinh nhận diện, suy luận, liên tưởng, tìm dụng ý của tác giả từ đó tư duy tốt hơn.
Đọc một cách có chiến thuật là phương pháp đã được thế giới đã tiếp cận hàng trăm năm trước, có vô vàn cuốn sách về cách đọc nhanh đọc hiểu như thế ở các ngôn ngữ khác. Học cũng phải có cách và đọc cũng phải có những cách đọc hiệu quả.
Học làm người
Giáo dục kỹ năng sống, giá trị sống đang được nhiều nhà trường chú ý phát triển. Các đề tài tư tưởng đạo lý và xã hội phải gần gũi, thiết thực với học sinh như tôi là ai, tôi khát vọng, tôi thành công. Giáo viên phải đặt học sinh trong các mối quan hệ như tôi và gia đình, nhà trường, đất nước, thế giới sẽ giúp kiến thức xã hội có hệ thống.
Thầy Trịnh Quỳnh ( trường THPT Lương Thế Vinh, Nam Định) - người đầu tiên đã ứng dụng phương pháp học bằng hình ảnh cho môn Ngữ Văn.
Không phải cứ luyện nhiều đề thi sẽ giỏi mà giáo viên phải dạy cho học sinh cách làm bài hiệu quả như kết hợp tư tưởng đạo lý nhìn nhận vấn đề đời sống, sử dụng vấn đề văn học đánh giá câu chuyện xã hội, rèn tư duy đa chiều khi đưa ra bàn luận vấn đề nào đó.
Đồng thời học văn nghị luận cần rèn cách lập luận, kết hợp các thao tác biểu đạt, cách viết đoạn, lấy dẫn chứng. Đó là các chiến thuật vừa mới vừa lạ mà học sinh không thể không nắm vững.
Quá trình đổi mới là kết quả của rất nhiều lần phủ định, không phải sự phủ định nào cũng là đúng đắn tiến bộ nhưng về căn bản chúng đều đưa ta tiến về phía trước.
Sự đổi mới đi liền với sự phát triển kinh tế, điều kiện cơ sở vật chất chi phối đến hoạt động dạy học.
Vì vậy chúng ta hãy tin tưởng khi nền kinh tế đất nước phát triển thì giáo dục không thể vặn mình để có những bước tiến vững vàng hơn
Trịnh Quỳnh sinh năm 1989 tại Nam Định. Ngay từ nhỏ, Quỳnh đã mong muốn trở thành giáo viên và có gắn bó đặc biệt với môn Ngữ Văn. Trong thời gian học THPT, Trịnh Quỳnh học lớp chuyên Văn tại trường THPT Chuyên Lê Hồng Phong, Nam Định.
Đây được biết đến là trường chuyên duy nhất của tỉnh Nam Định và luôn là một trong những trường chuyên nổi tiếng của cả nước với bề dày thành tích trong học tập.
Tiếp đó, thầy giáo trẻ này đã học tập và rèn luyện tại lớp sư phạm ngữ văn K52, Khoa văn học của trường Đại học khoa học xã hội và nhân văn Hà Nội và Khoa sư phạm của trường Đại học quốc gia Hà Nội.
Với tấm bằng giỏi trên tay, cùng mong muốn được đóng góp và cống hiến cho quê nhà, thầy đã trở về quê và hiện đang công tác và làm việc tại Trường THPT Lương Thế Vinh tỉnh Nam Định.
Thầy giáo trẻ Trịnh Quỳnh được học sinh và các thầy cô khác yêu mến bởi luôn tâm huyết với hoạt động đổi mới giáo dục. Quỳnh là người kiên trì theo đuổi đến cùng những phương pháp học tập tích cực trong môn Ngữ văn như dạy học dự án, dạy học E-Learning, dạy học bằng sơ đồ tư duy…
Đồng thời, thầy giáo trẻ cũng thường xuyên tái hiện lại các tác phẩm văn học như Thị Nở- Chí Phèo, Vợ chồng A Phủ , Hai đứa trẻ, …đưa các tác phẩm đến gần các em học sinh hơn, các video được chia sẻ trên Youtube Học Văn- Văn học nhận được sự ủng hộ của đông đảo các em học sinh.
Tháng 3/2016, thầy giáo trẻ Trịnh Quỳnh được trao danh hiệu giao viên dạy giỏi cấp tỉnh năm 2016.
Bình luận