Công ty cổ phần Bia Rượu Nước Giải khát Sài Gòn, (Sabeco, HoSE: SAB) là một thương hiệu mạnh. Cuối năm 2017, Công ty Thai Beverage (ThaiBev) của Thái Lan đã chính thức mua 53% cổ phần của Sabeco.
Sau khi về tay người thái, Sabeco đã bầu ra thành viên độc lập trong Hội đồng Quản trị (HĐQT) và thành lập một ủy ban kiểm toán, trở thành doanh nghiệp nhà nước thứ hai được niêm yết của Việt Nam làm điều này.
Hai thành viên HĐQT độc lập mới đã gia nhập Sabeco là ông Nguyễn Tiến Vỵ, Phó chủ tịch Hiệp hội Bia Rượu Việt Nam và ông Pramoad Phornprapha, đại diện do ThaiBev.
Tuy thành phần của ủy ban kiểm toán chưa được Sabeco công bố nhưng, theo điều lệ công ty, đa số phải là thành viên độc lập hoặc không tham gia điều hành.
Ủy ban sẽ có từ ba thành viên trở lên, ít nhất một trong số họ phải là một chuyên gia về kế toán, tài chính hoặc kiểm toán, nhưng không có ai làm việc trong bộ phận kế toán và tài chính của Sabeco.
Ủy ban kiểm toán được lãnh đạo bởi một thành viên hội đồng quản trị độc lập.
Reuters đánh giá, Hà Nội là một trong những thị trường bia trẻ và phát triển nhanh nhất thế giới. (Ảnh Reuter)
Chủ tịch HĐQT Sabeco, ông Koh Poh Tiong, gần đây đã nói với các cổ đông rằng sự thay đổi về cơ cấu quản trị sẽ giúp Sabeco nâng cao năng lực quản trị và hướng tới một chiến lược tăng trưởng tốt hơn.
Sabeco là doanh nghiệp có vốn nhà nước niêm yết theo vốn hóa thị trường. Nhà nước nắm giữ số cổ phần tương đương 36% vốn.
Sabeco áp dụng nguyên tắc quản trị mới theo Luật doanh nghiệp năm 2014, cho phép các công ty cổ phần lựa chọn hai hệ thống.
Hệ thống thứ nhất sử dụng một HĐQT, một ban kiểm soát và một tổng giám đốc. Các công ty theo hệ thống thứ 2 có thể thành lập một HĐQT và Tổng giám đốc, với một ủy ban kiểm toán độc lập trực thuộc hội đồng quản trị.
Từ năm 2015, các công ty niêm yết Việt Nam đã dần thay thế ban kiểm soát bằng một ủy ban kiểm toán độc lập và bổ sung thêm các thành viên độc lập vào ban giám đốc để đáp ứng các tiêu chuẩn quốc tế về quản lý.
Tiêu chuẩn nói trên được áp dụng rộng rãi ở Mỹ và Anh, góp phần nâng cao tính minh bạch và tăng trưởng bền vững cho các công ty.
Thành viên Công ty nước giải khát Thái Lan Koh Poh Tiong, Malcolm Tan Tiang Hing và Sunyaluck Chaikajornwat được chấp thuận là thành viên HĐQT tại Sabeco. (Ảnh Nikkei Asia)
Ông Phan Đức Hiếu, Phó Viện trưởng Viện Quản lý Kinh tế Trung ương chia sẻ trên Vietnamfinance, ủy ban kiểm toán độc lập sẽ giúp giảm bớt sự lạm dụng quyền lực của các giám đốc và bảo vệ các quyền cũng như lợi ích của cổ đông.
Hiện tại, các công ty tư nhân lớn ở Việt Nam cũng đã thực hiện bổ nhiệm giám đốc độc lập và ủy ban kiểm toán, như CTCP địa ốc Nova (Novaland, HoSE: NVL), CTCP Cơ điện (HoSe: REE) và Công ty cổ phần Xây dựng Coteccons (HoSE: CTD). Nhưng, chừng đó là quá nhỏ so với 700 công ty niêm yết trên hai sàn chứng khoán và hơn 770 công ty trên thị trường thứ cấp ở Việt Nam.
Video: Vì sao tỷ phú Thái sốt ruột tham gia Sabeco?
“Nguyên nhân chính của tình trạng trên là do khung pháp lý không rõ ràng về chức năng, bổ nhiệm và trách nhiệm của kiểm toán viên nội bộ cũng như thiếu kiểm toán viên có tay nghề”, Nikkei Asia dẫn lời Giám đốc điều hành Smart Train Phạm Ngọc Hoàng Thanh trên Vietnamfinance.
Tại hầu hết các doanh nghiệp Việt Nam, cơ cấu quản trị bao gồm một hội đồng quản trị, và ban kiểm soát mà không có các thành viên độc lập. Nhưng mô hình này đã bị chỉ trích là tạo điều kiện cho những việc làm sai trái ở nhiều doanh nghiệp nhà nước.
Ban kiểm soát từ lâu đã bị chỉ trích là tốn kém và không hiệu quả, vì các thành viên đều là nhân viên của công ty, những người thường không dám đứng lên phản đối khi HĐQT làm sai.
Bình luận