Rễ cỏ tranh: Vị thuốc quý từ 2000 năm trước nhiều người lãng quên

Cỏ tranh còn được gọi là mao căn, là loại cỏ sống dai, thân rễ khỏe chắc và được sử dụng làm thuốc từ 2000 năm trước. Hơn nữa, rễ cỏ tranh là vị thuốc được ghi đầu tiên trong sách Bản kinh. Ngoài ra nó còn có mặt trong rất nhiều cuốn y thư cổ khác như Danh y biệt lục, Bản thảo kinh sơ, Đắc phổi bản thảo, Bản thảo cầu chân. 

Tác dụng của rễ cỏ tranh

Rễ cỏ tranh màu từ trắng ngà đến vàng nhạt, có nhiều đốt, xung quanh có các lá vẩy và rễ con. Trong rễ cỏ tranh có 18% là đường (cả đường glucose và fructose), đó là lý do vì sao rễ loại cây này lại có vị ngọt, ngoài ra rễ cỏ tranh cũng chứa các loại acid citric, malic, tartatric, oxalic, triterpene methylethers, arundoin và cylindrin.

Theo Đông y, rễ cỏ tranh vị ngọt, tính hàn nên có tác dụng thanh nhiệt, giải khát rất tốt. Nó còn giúp tiêu ứ huyết, lợi tiểu tiện, thanh phế vị nhiệt, chủ trị các chứng như chảy máu cam, tiểu ra máu, bí tiểu.

Theo y học hiện đại, rễ cỏ tranh có tác dụng làm đông máu nhanh, bột rễ cỏ tranh làm rút ngắn thời gian hồi phục canxi của huyết tương ở thỏ thực nghiệm. Ngoài ra, thuốc sắc từ rễ cỏ tranh còn có tác dụng ức chế vi khuẩn, mà cụ thể là khuẩn Flexner và Sonnei gây ra bệnh kiết lỵ ở người. Nhưng có lẽ, tác dụng được nhiều người nhắc đến nhất ở loại thảo dược này chính là hỗ trợ điều trị bệnh thận.

Một số bài thuốc từ rễ cỏ tranh

Hỗ trợ điều trị viêm thận cấp

Cách 1: Thân rễ cỏ tranh 200g, nước 500ml, sắc nhỏ lửa còn lại 100 – 150ml, chia 2 – 3 lần uống, ngày 1 thang. Dùng liên tục trong 1 tháng.

Cách 2: Rễ cỏ tranh cạo sạch vỏ, mã đề, kim ngân hoa, cam thảo nam, kim anh tử, đậu đen, hoàng đằng, kinh giới, cỏ mần trầu, mỗi vị 10g. Đổ 3 bát nước, sắc còn 1 bát, uống trong ngày sau bữa ăn. Dùng trong 15 ngày.

Thanh lọc, giải độc, làm mát gan

Lấy 200g rễ cỏ tranh cạo sạch vỏ sắc với 700ml nước, đun to lửa, khi nước sôi thì giảm nhỏ lửa đun tiếp 7-10 phút, lọc lấy nước, uống thay chè, dùng trong ngày. Uống liên tiếp 10-15 ngày. Bạn có thể nghỉ một thời gian rồi uống lặp lại 10-15 ngày nữa.

Hỗ trợ điều trị viêm bàng quang

10g rễ cỏ tranh, 15g râu ngô, 10g rau má, 15g hoa súng, 10g diếp cá. Rửa sạch sẽ và đổ tất cả các nguyên liệu cùng 500ml nước. Sắc đến khi nào lượng nước chỉ còn 1 nửa. Liệu trình phù hợp kéo dài đến 7 ngày, mỗi ngày uống 2 lần.

Hỗ trợ điều trị sỏi thận

Rễ cỏ tranh 20g, kim tiền thảo 20g, mã đề thảo 20g, mộc thông 10g, đinh lăng 20g, trinh nữ 20g, cối xay 16g. Sắc uống ngày 1 thang chia 2 lần. Dùng 1 tuần liền.

Chữa chảy máu cam

Cách 1: Thân rễ cỏ tranh 36g, chi tử 18g. Sắc với 400ml nước còn 100ml, uống nóng sau ăn hoặc trước khi ngủ.

Cách 2: Rễ cỏ tranh cạo sạch vỏ 80g, sắc nước uống hàng ngày, uống khi nguội sau bữa ăn. Dùng trong 7-10 ngày.

Chữa hen suyễn

Dùng 20g rễ cỏ tranh đem cạo sạch vỏ rồi sắc uống hàng ngày, uống khi thuốc còn ấm, sau bữa ăn tối. Dùng liên tục trong 8 ngày.

Hỗ trợ điều trị tiểu ra máu do nhiễm trùng đường tiết niệu

Dùng rễ cỏ tranh, gừng sao vàng rồi sắc với 400ml nước còn 100ml, uống trong ngày và khi thuốc còn ấm, nên uống trước bữa ăn tối. Dùng trong 7-10 ngày.

Lợi tiểu

Cách 1: Thân rễ cỏ tranh 30g, râu ngô 40g, xa tiền tử 25g, hoa cúc 5g, tất cả trộn đều, mỗi lần lấy 50g pha với 1 lít nước sôi và uống trong ngày. Dùng trong 10 ngày. Trẻ em từ 6 - 14 tuổi, mỗi ngày chỉ dùng 25g, pha với khoảng nửa lít nước.

Cách 2: Rễ cỏ tranh cạo sạch vỏ 50g, lá sen cạn 15g, râu ngô 10g, rau má 10g, rau diếp cá 8g. Sắc uống ngày 1 thang, chia làm 3 lần trong ngày. Dùng trong 3-5 ngày.

Bụng ứ nước, chân tay phù nề

Dùng rễ cỏ tranh tươi 50g, đậu đỏ (loại nhỏ hạt) 30g, 2 thứ cho vào nồi cùng nấu với nước, đến khi đậu nhừ thì bỏ rễ cỏ tranh ra, ăn đậu và uống hết nước.

Lưu ý:  Người tạng hàn hay người đang suy nhược cẩn trọng trong sử dụng. Người hư hỏa, phụ nữ mang thai không nên dùng.

Video: Tác dụng chữa bệnh tuyệt vời của rau ngót