Thưa TS Vũ Bá Quyết, hiện nay, nhắc đến các xét nghiệm sàng lọc trước sinh, nhiều bà mẹ còn không biết, đây có phải là nguyên nhân dẫn đến tỉ lệ sinh con dị tật vẫn còn khá nhiều?
Khuyến cáo của Bộ Y tế là thai phụ cần đi khám thai định kỳ cũng như siêu âm ít nhất 3 lần trong quá trình mang thai. Nhưng thực tế, nhiều phụ nữ chỉ đến với bác sĩ khi sinh con. Vì họ cho rằng, họ khỏe mạnh nên cũng không cần khám xét gì. 
Tiến sĩ, bác sĩ Vũ Bá Quyết.
Về sàng lọc trước sinh, khi khám thai, các bác sĩ phát hiện dấu hiệu bất thường ở thai phụ sẽ cho đi sàng lọc trước sinh.
Những đối tượng sàng lọc là người mang thai ở nhóm nguy cơ: trên 35 tuổi, phụ nữ có thai từng mắc những bệnh lý như cảm cúm, sốt … Tiền sử gia đình có người bị dị tật bất thường, sản phụ từng bị sảy thai, thai chết lưu nhiều lần.
Tuy nhiên, trên thực tế, có những bệnh nhân không sàng lọc trước sinh nên đến với chúng tôi đã quá muộn. Thai quá to hơn 22 tuần. Khi đó, cũng không thể đình chỉ thai dù thai đó bị dị tật, thậm chí đa dị tật. Đây là do quy định của ngành Y tế, thai 22 tuần tuổi trở lên cấm đình chỉ thai.
Vì vậy, có trường hợp dị tật vẫn phải để dù biết đứa trẻ đó sinh ra chỉ được một thời gian ngắn là mất. Việc này gây ra gánh nặng cho xã hội, ngành y tế và cả gia đình đứa trẻ.
Tiếc rằng, những trường hợp đó không được tiến hành sàng lọc trước sinh như siêu âm, làm các xét nghiệm Double test, Triple test để phát hiện sớm và có hướng xử lý kịp thời.
Những xét nghiệm này vừa tốt cho bệnh nhân vừa tốt cho bác sĩ. Khuyến cáo của Bộ Y tế là siêu âm 3 lần lần trong quá trình mang thai nhưng thực tế thì sản phụ siêu âm nhiều hơn và làm các xét nghiệm khác. Nhưng cũng có sản phụ không làm như vậy.
Chúng tôi chỉ khuyến cáo xét nghiệm sàng lọc chứ cũng không nên quá lạm dụng. Nếu bệnh nhân lo lắng về quá trình mang thai và có điều kiện kinh tế, muốn làm thì làm cũng tốt.
Vậy theo TS, xét nghiệp Double test và Triple test khác gì nhau?
Xét nghiệm Double test ở giai đoạn đầu thai kỳ (từ 11 tuần 1 ngày đến 13 tuần 6 ngày) giúp phát hiện nguy cơ mắc hội chứng Down được sớm nhất qua việc phối hợp với đo độ mờ da gáy. Nếu độ mờ da gáy dưới 3 mm thì thai bình thường, nếu trên 3 mm thì thai có vấn đề. Tuy nhiên, với kỹ thuật siêu âm thì cũng tùy tay bác sĩ, tùy kỹ thuật siêu âm. 
Có những trường hợp trên 22 tuần mới biết thai có dị tật, lúc đó luật không cho phép đình chỉ thai. Nếu người mẹ đó được tiến hành sàng lọc trước sinh như làm các xét nghiệm Double test, Triple test thì sẽ phát hiện dị tật khi thai còn bé và có hướng xử lý kịp thời. 
TS Vũ Bá Quyết
Còn Triple test được làm sau đó (từ tuần thứ 14 đến tuần thứ 22), bên cạnh phát hiện nguy cơ mắc hội chứng Down, còn thêm sàng lọc nguy cơ dị tật ống thần kinh.
Trong quá trình mang thai, có những mốc siêu âm và xét nghiệm nào quan trọng để thăm khám và phát hiện dị tật thai, thưa ông?
Trong quá trình mang thai, có những mốc quan trọng sau: khám, siêu âm 3 tháng đầu để xem sản phụ có viêm nhiễm hay không, thai đã vào buồng tử cung chưa, thai bình thường hay thai trứng, thai lưu. 3 tháng giữa khám, siêu âm 1 lần, khoảng thuần thứ 22 để biết hình thái thai có bất thường gì không. 3 tháng cuối khám và siêu âm 1 lần để đánh giá nhau thai, ngôi thai như thế nào, xem thai có dị dạng gì không.
Để tìm hình thái bất thường của thai, chúng tôi khuyến cáo nên siêu âm 4 chiều 3 lần vào tuần thứ 12; 22; 32. Và phụ nữ dự định có thai nên uống axit folic và sắt 1 – 2 tháng trước khi mang thai.
Hiện nay, có những bà mẹ tìm đến những thầy lang để bắt mạch và uống thuốc sinh con với giới tính theo ý muốn. Ông đánh giá sao về việc này?
Ông bố, bà mẹ nào cũng chỉ mong có được đứa con khỏe, xinh xắn.
Bộ Y tế đã đưa ra các hành vi nghiêm cấm trong việc lựa chọn giới tính gồm: Tuyên truyền phổ biến sách báo, ấn phẩm lựa chọn giới tính thai nhi, áp dụng công nghệ để có con trai, chọn ngày phóng noãn, chế độ ăn, lọc rửa tinh trùng…Tôi cũng không tin chuyện đó.
Vừa qua, có 1 trường hợp sinh 5 trong TP.HCM, với những trường hợp mang đa thai mà gia đình muốn chỉ mang 1 thai, vậy có hạn chế được số con không, thưa ông?
Phụ nữ mang đa thai thường nhờ thuốc hỗ trợ sinh sản. Nếu đa thai, bác sĩ hoàn toàn có thể chủ động giảm thiểu số thai trước tuần thứ 7, thứ 8. Bệnh viện Phụ sản TW và bệnh viện Từ Dũ đều làm được và chúng tôi đã thực hiện nhiều ca rồi.
Xin hỏi ông một câu cuối cùng, để sinh ra một đứa con khỏe, xinh xắn cần những yếu tố gì, và tinh thần của bà mẹ trong quá trình mang thai, ảnh hưởng thế nào đến con?
Bà mẹ mang thai vui vẻ, được đảm bảo sức khỏe thì con sinh ra sẽ phát triển tốt. Nếu bà mẹ buồn rầu, mất ngủ thì mẹ còn nguy hiểm chứ nói gì đến con.
Để sinh ra được đứa con khỏe mạnh, thì sức khỏe của 2 vợ chồng phải tốt, nên đi khám tiền hôn nhân. Tiền sử gia đình không có ai dị dạng, Down, vợ chồng sống trong môi trường lành mạnh thì con sinh ra sẽ khỏe.
Nguyễn Tâm
Bình luận