Nữ sinh 21 tuổi tình nguyện khiêng xác bệnh nhân COVID-19

Trong tưởng tượng của Mariel Sander, 21 tuổi, tháng cuối tại Đại học Columbia, thành phố New York, chứa đầy hoạt động vui vẻ nhưng thực tế hoàn toàn trái ngược. Cô dành quãng thời gian cuối cùng tại trường đại học để khiêng xác chết khỏi giường bệnh, chất lên những thùng xe đông lạnh.

Covid-19 làm chết hơn 20.000 người dân New York chết, gây ra tình trạng quá tải cho bệnh viện, nhà tang lễ trên toàn thành phố. Để xoay sở, Sở Y tế thành phố New York cho biết các bệnh viện, nhà tang lễ đã thuê hơn 100 nhân viên xử lý xác tạm thời.

Sander là một trong số người tình nguyện đăng ký. Từ khi Đại học Columbia đóng cửa, Sander chuyển về nhà tại bang New Jersey. Tình cờ đọc thông báo tuyển tình nguyện viên xử lý xác chết, Sander gửi email đăng ký cho các cơ sở y tế tại New York và được nhận vào làm với mức lương 25 USD một giờ.

Sander bắt đầu làm việc tại nhà xác thuộc một bệnh viện ở quận Brooklyn, thành phố New York từ ngày 14/4. Đây cũng là lần đầu tiên trong đời, cô bước vào nhà xác bệnh viện. Một tháng làm việc tại nhà xác, Sander giữ liên lạc với New York Times, kể lại trải nghiệm làm việc với mong muốn chia sẻ công việc còn xa lạ với cộng đồng.

Sander miêu tả nhà xác nằm dưới tầng hầm bệnh viện. Cô chứng kiến cảnh xác trẻ sơ sinh nằm lọt thỏm trong túi chứa xác hoặc những thi thể tay chân bị cắt cụt. Nhau thai và một vài mẫu vật, tiêu bản cũng được cất tại đây để phục vụ nghiên cứu. Ngày đầu, Sander được yêu cầu đeo hai lớp khẩu trang gồm loại N95 và mặt nạ phẫu thuật, găng tay hai lớp, mặc hai bộ đồ bảo hộ và búi tóc cao.

Bình thường, nhà xác chỉ chứa khoảng 10 thi thể nhưng từ khi Covid-19 bùng phát, trung bình một ngày có 90 thi thể được chuyển xuống. Mỗi ngày, hai xe đông lạnh đỗ trước cửa bệnh viện như nhà xác tạm thời.

Khi có bệnh nhân không qua khỏi, điều dưỡng đặt thi thể họ trong túi chứa xác màu trắng. Nhân viên nhà xác kiểm tra tình trạng thi thể, viết tên, tuổi ngoài túi dựa theo thông tin ghi trên vòng đeo tay của thi thể để nhân viên vận chuyển không nhầm lẫn. Vì đã theo học khoá y tế khẩn cấp từ trước, Sander biết rằng với những thi thể cao lớn hơn, cô phải vác từ chân chứ không phải lưng.

Do chưa thành thạo, ngày đầu tiên, Sander cầm túi xác sai cách khiến nước trong túi chảy ra. Khi khác, một đồng nghiệp dùng cáng nâng thi thể nhưng túi xác bị rơi, thi thể lộ ra ngoài. Sander nhảy dựng lên vì sợ bị nhiễm nCoV.

19h, kết thúc ngày làm việc đầu tiên, Sander trở về nhà và bật khóc vì sợ hãi và thương cảm cho những người chết vì Covid-19.

Hai ngày sau khi làm tình nguyện viên nhà xác, Sander cho biết vẫn chưa quen khi phải đứng một mình tại nơi đây. Cầm cây đèn pin nhỏ, cô cảm thấy sợ hãi, bất an. Khi nhìn thấy khuôn mặt một người đàn ông sau túi xác hé mở, cô buốt lạnh sống lưng, phải hét to để tự trấn an bản thân.

Một lần Sander theo điều dưỡng lên phòng bệnh để di chuyển xác chết. Cô thấy bệnh nhân giường bên ngồi thẫn thờ, nhìn vào tấm vải đang che thi thể. Khi nhìn thấy cô, ông nói: "Từ khi tôi nằm viện, đây là lần thứ hai chứng kiến người chết. Tôi rất sợ". Dù rất muốn an ủi người đàn ông nọ, Sander chỉ biết im lặng, nói vài câu chúc sức khỏe rồi rời đi.

Những tấm bảng hình trái tim ghi lời cảm ơn các nhân viên y tế đã chấp nhận rủi ro tính mạng của mình để chăm sóc và cứu chữa những bệnh nhân Covid-19. Ảnh: New York Times.Đến ngày 21/4, một sự kiện đặc biệt đã thay đổi hoàn toàn cách Sander nhìn nhận về người chết. Sáng đó, cha của một nhân viên bệnh nhân qua đời vì Covid-19 nhưng con trai không hề khóc lóc, tuyệt vọng. Thay vào đó, anh ta giúp nhân viên nhà xác khiêng thi thể của cha lên cáng.

Sander rất bất ngờ khi thấy đôi tay anh cầm cáng vẫn cứng rắn, vững chãi ngay cả trong thời điểm đau lòng. Từ đó, cô nhận ra rằng mỗi thi thể cô tiếp xúc đều thuộc về một ai hay một gia đình nào đó. Điều cô nên làm không để cảm xúc lấn át lý trí, tập trung, nghiêm túc làm công việc trước mắt.

Sau hơn một tuần làm việc, Sander đã thay đổi suy nghĩ về cái chết. Đồng nghiệp đã dạy cô việc chăm sóc thi thể là một cách tôn trọng người chết và thay gia đình tiễn biệt họ về thế giới bên kia.

Tuy nhiên, làm việc đến ngày 23/4, nữ sinh 21 tuổi vẫn cảm thấy mệt mỏi, ngủ không yên giấc. Cô tưởng tượng những tiếng cười khúc khích trong bóng tối, những thi thể nặng trịch cầu cứu trong vô vọng. Lưng Sander mỏi nhừ vì phải khiêng cáng nặng, bị va người vào tường khi mang xác qua cầu thang.

Trước khi Covid-19 bùng phát, thi thể được trữ đông 2-3 ngày nhưng giờ số ca tử vong tăng chóng mặt nên quá trình giữ xác có thể lên tới 3-4 tuần. Nhiều gia đình muốn thuê dịch vụ mai táng nhưng không ai ở nhà xác có thể đáp ứng nhu cầu vì khối lượng công việc khổng lồ.

Từ ngày 28/4, Sander bắt đầu lấy lại nhẹ nhõm vì một số ngày không có trường hợp tử vong nào nhưng có những ngày, cô phải xử lý liên tục 6 thi thể trong một buổi sáng. Vì có quá nhiều xác chết nhưng không có chỗ đặt, một nhân viên gợi ý xếp chồng các thi thể lên nhau. Tuy nhiên, Sander và nhiều đồng nghiệp khác đã phản đối ý tưởng vì cho rằng làm vậy là không tôn trọng những người đã khuất.

Đến ngày 1/5, bệnh viện thống kê số ca tử vong tháng 4, cho thấy trung bình chỉ khoảng 40-50 người được chuyển đến nhà xác nhưng con số này đã tăng gấp 7 lần trong năm nay.

Ngày hôm ấy, một người họ hàng của đồng nghiệp Sander qua đời trong bệnh viện. Mọi người vệ sinh thân thể, trang điểm và cho phép gia đình nhìn mặt bệnh nhân lần cuối. Sau đó, đồng nghiệp của Sander đặt một vòng hoa vàng ngụ ý hy vọng trên cơ thể người thân. Dù đã chứng kiến nhiều thi thể, nữ sinh 21 tuổi vẫn cảm thấy đau lòng. "Sắp tới, rất có thể là mẹ, là em gái hay họ hàng của tôi", Sander nói. Cô hạn chế trò chuyện với bạn bè vì không biết chia sẻ gì về công việc ảm đạm, khó khăn của mình.

Đến ngày 6/5, không khí trong bệnh viện có phần lạc quan khi số giường trống trong bệnh viện nhiều lên. Sander cảm thấy gắn bó hơn với đồng nghiệp. Họ cùng nhau nhảy trong thời gian rảnh để động viên tinh thần. Số ca tử vong tại New York có dấu hiệu chững lại, trong nhiều ngày, Sander tiếp nhận rất ít thi thể.

15/5, ngày làm việc cuối cùng của Sander, một chiếc xe đông lạnh rời đi, chỉ còn lại một chiếc tiếp tục làm nhiệm vụ. Hết giờ làm, Sander được xét nghiệm nCoV, có kết quả âm tính.

Sau đó 3 ngày, Sander trở về nhà tại bang New Jersey, quay về với nhịp sống thường nhật. Trước đại dịch, ưu tiên của Sander là đạt điểm cao, tham gia các hoạt động ngoại khóa nhưng hiện tại, Sander muốn theo học trường Y để tìm hiểu về sức khỏe con người. Đối với Sander, quãng thời gian làm việc tại nhà xác vừa trĩu nặng khó khăn nhưng cũng là trải nghiệm ý nghĩa, khó quên.

"Một tháng trước, tôi như bước vào giấc mơ kì lạ nhưng nó đã thực sự xảy ra. Tôi đã chọn làm việc trong nhà xác và những người duy nhất tôi chạm vào đều đã qua đời trước đó", Sander nói.

Đến ngày 21/5, Covid-19 đã lan ra 221 quốc gia và vùng lãnh thổ, khiến hơn 5 triệu người nhiễm, hơn 320.000 người tử vong. Mỹ ghi nhận hơn 1,5 triệu ca nhiễm nCoV, trong đó 94.941 người chết, là vùng dịch lớn nhất thế giới.