Đầu năm 2025, Thủ tướng Chính phủ công nhận huyện A Lưới (TP Huế - hiện được tách thành 5 xã) thoát nghèo năm 2024 đánh dấu những nỗ lực của chính quyền, người dân ở vùng cao được đánh giá là khó khăn bậc nhất ở TP Huế.
Lãnh đạo UBND xã A Lưới 2 (TP Huế - nguyên lãnh đạo UBND huyện A Lưới cũ) cho biết, A Lưới từ vùng có tỷ lệ hộ nghèo cao, chiếm 49,98% (cuối năm 2021) đến cuối năm 2023 giảm xuống còn 24,3% và dự kiến giảm còn 14,34% vào cuối năm 2024.
Cơ sở hạ tầng được cải thiện rõ rệt, đường giao thông liên xã được đầu tư, các trường học, trạm y tế, nhà văn hóa được đầu tư xây dựng, nâng cấp, đáp ứng nhu cầu cho cộng đồng. Thu nhập của người dân được nâng lên rõ rệt. Thu nhập bình quân đầu người cuối năm 2021 là 27,5 triệu đồng/người/năm, đến cuối năm 2023 được nâng lên 35,22 triệu đồng/người/năm. Dự kiến đến cuối năm 2024 là trên 40 triệu đồng/người/năm và đến năm 2025 đạt trên 45 triệu đồng/người/năm.
Nhờ nhiều chính sách và nỗ lực của người dân, vùng cao A Lưới (Huế) được Thủ tướng công nhận thoát nghèo năm 2024. (Ảnh: M.H)
Để xoá nghèo, A Lưới tập trung mọi nguồn lực từ Trung ương đến địa phương và huy động nhiều nguồn lực khác để đầu tư, triển khai hiệu quả các chương trình phát triển kinh tế-xã hội trên địa bàn với mục tiêu lựa chọn hỗ trợ đầu tư các dự án trọng tâm, trọng điểm phục vụ phát triển sản xuất, kinh doanh, dịch vụ, lưu thông hàng hóa nhằm tạo sự đột phá, tăng trưởng kinh tế, nâng cao thu nhập cho người dân. Trong đó, đáng chú ý là những chính sách, những sáng kiến thoát nghèo gắn với phát triển bền vững, kinh tế xanh.
Trong năm 2025, nhiều người dân ở vùng cao A Lưới trở nên khấm khá nhờ được chi trả dịch vụ môi trường rừng (DVMTR) và chi trả giảm phát thải khí nhà kính (ERPA). Đáng chú ý, nhiều cộng đồng khéo léo xoay vòng nguồn tiền này để phát triển sinh kế.
Các nhóm hộ thống nhất trích một phần tiền DVMTR lập quỹ cộng đồng cho vay vốn để mua giống cây, con, hoặc cải tạo vườn tạp. Đây chính là cách “biến lộc rừng thành vốn”, giúp cộng đồng vừa giữ rừng, giảm sự phụ thuộc vào các hoạt động khai thác không bền vững, vừa thoát nghèo.
Điển hình là các mô hình phát triển sinh kế bền vững tại vùng cao A Lưới, nơi các hộ gia đình dùng vốn vay từ quỹ cộng đồng để chăn nuôi. Điển hình như anh Hồ Văn Târ và Hồ Văn Thịnh nuôi bò, anh Hồ Ngọc Nhiên nuôi dê, anh Hồ Văn Amé nuôi cá trắm... đem lại hiệu quả kinh tế cao.
"Trước đây cuộc sống bấp bênh, nhưng từ khi có tiền chi trả DVMTR, gia đình tôi có thêm nguồn vốn mua dê giống, đàn dê phát triển tốt, giúp có thêm thu nhập ổn định, vừa giữ được rừng vừa thoát nghèo”, anh Hồ Ngọc Nhiên chia sẻ.
Ngoài tham gia bảo vệ rừng để hưởng những chính sách tạo thành nguồn vốn thoát nghèo thì trồng rừng gỗ lớn cũng đang là hướng đi quan trọng giúp người dân vùng cao TP Huế Huế giảm nghèo bền vững và đời sống kinh tế nâng cao.
Người dân vùng cao TP Huế luôn chủ chủ động xoay vòng vốn vay từ quỹ dịch vụ môi trường rừng để phát triển thành các mô hình chăn nuôi không chỉ thoát nghèo mà còn trở nên khấm khá. (Ảnh: T.H)
Ông Hồ Đa Thê (trú khu tái định cư Bến Ván, thôn Hòa Lộc, xã Hưng Lộc, TP Huế) là một trong những tấm gương tiêu biểu cho sự chuyển mình nhờ trồng rừng. Ông Thê vốn sinh ra trong gia đình khó khăn, sau một thời gian làm việc tại cơ quan nhà nước với mức lương eo hẹp, ông đã đưa ra quyết định táo bạo là nghỉ việc, chuyển đến Bến Ván sinh sống và bắt tay vào khai hoang, trồng rừng.
Những năm đầu đối mặt với vô vàn khó khăn, nhưng nhờ sự kiên trì, cần cù và không ngừng học hỏi kinh nghiệm từ các mô hình hiệu quả, những cánh rừng keo tràm của ông Thê bắt đầu xanh tốt. Đặc biệt, năm 2012, nắm bắt được thông tin và sự tuyên truyền của chính quyền về rừng có chứng chỉ FSC (rừng gỗ lớn), ông Thê tiên phong chuyển đổi mô hình, từ việc lấy dăm sang trồng rừng lâu năm lấy gỗ. Chu kỳ thu hoạch kéo dài này đã giúp nâng cao giá trị thu nhập.
Đến nay, diện tích rừng kinh tế của ông đã lên tới 25ha. Rừng trồng theo chu kỳ khai thác dài (tầm 7 - 8 năm) có thể cho thu nhập từ 250 - 280 triệu đồng/ha; chu kỳ 5 năm thu về khoảng 150 triệu đồng/ha. Mức lãi này cao hơn nhiều so với rừng gỗ nhỏ. Nhờ đó, nhiều năm qua, ông Thê không chỉ giảm nghèo bền vững mà còn vươn lên làm giàu, đồng thời được tín nhiệm làm trưởng thôn.
"Sau khi trồng rừng gỗ lớn thành công, tôi tích cực chia sẻ kinh nghiệm, tuyên truyền vận động bà con chuyển đổi mô hình trồng rừng để giảm nghèo bền vững. Nhờ phong trào này, vùng đồi núi hoang sơ ở Bến Ván đã được nông dân địa phương phủ một màu xanh ngắt của những cánh rừng keo tràm...", ông Hồ Đa Thê chia sẻ.
Ngoài ông Thê, còn rất nhiều hộ dân tại đây đã "đổi đời" từ trồng rừng FSC, mà họ trìu mến gọi là “vàng xanh” mang lại no ấm cho gia đình. Điển hình là ông Hồ Đức Lăng, người từ không có gì trong tay nay sở hữu 40ha rừng, hay ông Nguyễn Chí Lưu có 10ha rừng trồng và là điểm thu mua gỗ dăm, gỗ rừng trồng lớn trong vùng. Gia đình bà Nguyễn Thị Ba, từ một hộ nghèo làm nghề chăm sóc, khai thác rừng thuê, sau đó đã mua xe tải chở gỗ thuê và mua được hàng chục ha rừng.
Theo báo cáo của UBND TP Huế, năm 2024, tỷ lệ hộ nghèo giảm còn 1,76%, thấp hơn mức bình quân toàn tỉnh. Dự kiến hết năm 2025, con số này sẽ giảm còn dưới 1,2% - trong đó khu vực đô thị cơ bản không còn hộ nghèo, trừ các trường hợp mất khả năng lao động.
Đằng sau những con số là một tinh thần hành động đồng bộ. Từ lãnh đạo thành phố Huế trước đây đến từng phường, xã trước khi sáp nhập năm 2025, mọi nguồn lực đều được huy động, kết quả là có 1.862 căn nhà tạm được xóa bỏ, hơn 96 tỷ đồng được xã hội hóa hỗ trợ nhà ở cho người nghèo, 15.210 người thuộc diện khó khăn được đóng bảo hiểm y tế.
Tuy nhiên, ông Nguyễn Thanh Bình - Phó Chủ tịch thường trực UBND TP Huế thừa nhận, việc phân bổ vốn còn chậm, cán bộ cơ sở kiêm nhiệm nhiều việc, ngân sách địa phương còn hạn chế. Giảm nghèo bền vững không chỉ cần vốn, mà cần người thực sự hiểu dân, sát dân.
Bình luận