Người dân lo bị tạm hoãn xuất cảnh bất ngờ: Cách tra nợ thuế thế nào?

Anh Tuấn (ở Thanh Trì, Hà Nội) là chủ một doanh nghiệp nhỏ chuyên về sản xuất đồ gỗ nội thất. Khi nghe thông tin đề xuất mới, anh bày tỏ lo lắng về nguy cơ bị tạm hoãn xuất cảnh bất cứ lúc nào. "Thú thật là do quá bận rộn với công việc, lại suốt ngày lo cho sự tồn tại của doanh nghiệp nhỏ trong bối cảnh kinh tế khó khăn nên tôi thường lơ là cập nhật thông tin nộp thuế. Nếu đề xuất mới được thông qua, tôi sẽ phải điều chỉnh lại nhược điểm này. Tuy vậy tôi vẫn lo doanh nghiệp vô tình rơi vào tình trạng nợ thuế mà không biết. Nếu lại trùng vào đợt tôi phải đi công tác nước ngoài để tìm kiếm đơn hàng thì việc bị tạm hoãn xuất cảnh do nợ thuế sẽ làm đình trệ kế hoạch của doanh nghiệp", anh chia sẻ.

Nhận xét về đề xuất của Bộ Tài chính là cơ quan thuế sẽ thông báo về việc tạm hoãn xuất cảnh với người nợ thuế qua phương thức điện tử; nếu không gửi được bằng cách này, cơ quan quản lý sẽ thông báo trên trang thông tin điện tử của cơ quan thuế, anh Tuấn vẫn cho rằng "chưa thể yên tâm". Vì thông báo qua mạng có thể "lọt" bất cứ lúc nào, trong khi không phải chủ doanh nghiệp nào cũng nhớ để thường xuyên tra thông tin trên website của ngành thuế.

"Làm sao có thể đảm bảo chắc chắn là thông tin điện tử không bị lỗi và gửi kịp thời đến mọi doanh nghiệp? Ngành thuế cần có phương án khác chắc chắn hơn, để đảm bảo đại diện các doanh nghiệp đã nhận được thông báo về tình trạng nợ thuế, giúp họ kịp thời khắc phục và không bị xử phạt. Với doanh nghiệp, việc xuất cảnh đôi khi còn liên quan đến hoạt động kinh doanh", anh Tuấn đề xuất.

Tương tự, anh Lê Bình là người đại diện cho một doanh nghiệp sở hữu chuỗi nhà hàng ở Hà Nội, cũng băn khoăn: "Việc kinh doanh nhà hàng liên quan đến rất nhiều chi phí, tôi thực sự lo lắng nếu mình vô tình nợ thuế quá hạn. Dù biết là sẽ được cảnh báo và cũng có thể tự tra tình trạng nộp thuế của cá nhân hay doanh nghiệp nhưng thông tin online không phải lúc nào cũng chính xác, kịp thời". 

Anh Bình còn dẫn chứng trên thực tế nhiều người từng phản ánh việc kiểm tra trên hệ thống eTax có lúc cho kết quả không nợ thuế nhưng sau đó lại thông báo nợ thuế, bị truy thu và chịu phạt.

Không chỉ đại diện các doanh nghiệp lo lắng mà nhiều cá nhân cũng e ngại trước đề xuất mới vì không biết tra thông tin về thuế như thế nào và cách nào để kiểm soát được tình trạng nợ thuế.

Anh Duy Nghĩa (trú tại quận Bắc Từ Liêm, Hà Nội), phản ánh, vừa qua anh mới biết mình nợ thuế, thậm chí là bị phạt vì chậm nộp thuế đất cho đến khi làm thủ tục bán nhà. 

Còn anh Phạm Hồng Lê (quận Hoàng Mai, Hà Nội) thì phải nộp phạt cho khoản thu vãng lai hơn 1 triệu đồng chưa được quyết toán mà anh không hề nghĩ đến. "Rất may là tôi sớm kiểm tra nên mức phạt còn thấp, chứ nếu để kéo dài thì tôi sẽ phải nộp phạt nhiều hơn do không biết mình đang nợ thuế", anh Lê nói và cho biết anh không hề nhận được thông báo nào, chỉ khi tra trên ứng dụng eTax Mobile thì mới biết.

Trong khi đó, chị Lan Hương (Thanh Trì, Hà Nội) thì thắc mắc việc làm thế nào để kiểm tra được quá trình nộp thuế của mình. Hiện chị Hương đang làm cho một doanh nghiệp ở nội thành Hà Nội và mọi khoản thuế, bảo hiểm...phải nộp chị đều ủy quyền cho cơ quan của mình. "Nếu bây giờ cơ quan thông báo tôi nợ thuế thì có lẽ tôi cũng chỉ biết vậy và nộp theo hướng dẫn của doanh nghiệp chứ tôi chưa bao giờ chủ động kiểm tra. Bây giờ phải liên tục cập nhật với tôi cũng không dễ dàng vì tôi vốn kém về công nghệ và nghe nói các công đoạn về thuế khá phức tạp", chị nói.

"Như vậy, với những người không cài app hoặc không biết cách tra cứu thông tin nợ thuế trên hệ thống eTax thì rất có thể không biết là đang nợ thuế. Hoặc đến lúc được thông báo thì đã muộn và phải chịu phạt, thậm chí bị tạm hoãn xuất cảnh", chị Hương e ngại.

Kiểm tra nợ thuế, tạm hoãn xuất cảnh bằng cách nào?

Theo Tổng cục Thuế, mỗi người đều có thể tự tra cứu bằng mã số thuế cá nhân trên cổng dịch vụ công về các nghĩa vụ và cưỡng chế liên quan đến thuế, trong đó có nợ thuế thu nhập cá nhân.

Doanh nghiệp hay cá nhân đều có thể tự tra cứu để biết mình có bị hoãn xuất cảnh do nợ thuế hay không bằng cách truy cập vào trang web https://gdt.gov.vn/ của Tổng cục Thuế. Sau đó truy cập vào mục "Dịch vụ công" bên góc phải màn hình.

Trong mục "Dịch vụ công" sẽ có 3 mục về thông báo quyết định cưỡng chế nợ thuế, chấm dứt quyết định cưỡng chế nợ thuế và thông báo về xuất cảnh. 

Người dân cũng có thể tra cứu tại địa chỉ https://thuedientu.gdt.gov.vn/ - website của Tổng cục Thuế. Ở địa chỉ này, cá nhân sẽ đăng ký tài khoản. Sau đó chọn mục "Đăng nhập bằng Tài khoản Thuế điện tử".

Phần đăng nhập sẽ tiếp tục điền bằng mã số thuế. Khi đã đăng nhập được thì chọn mục "Tra cứu", rồi chọn "Tra cứu nghĩa vụ thuế", nhập mã số thuế và bấm tra cứu.

Khi đó, kết quả sẽ cho ra các thông tin bao gồm số tiền thuế đã nộp (được hoàn), số tiền thuế phải nộp..., trường hợp không có kết quả tra cứu thì không bị nợ thuế.

Ngoài ra, cá nhân người nộp thuế có thể tra cứu nợ thuế tại ứng dụng eTax Mobile trên điện thoại di động. Theo đó, năm 2022, Tổng cục Thuế ra mắt ứng dụng eTax, giúp người nộp thuế có thể tra cứu các thông tin liên quan đến nghĩa vụ thuế.

Cơ quan thuế khuyến cáo người nộp thuế cài đặt ứng dụng eTax mobile trên điện thoại thông minh và tra cứu thông tin về các nguồn thu nhập trên ứng dụng này để tự đảm bảo kiểm soát đầy đủ, chính xác các nguồn thu nhập của bản thân.

Trong khi đó, các chuyên gia khuyến cáo người dân và doanh nghiệp cần kiểm tra kỹ tình trạng thuế của mình và hoàn thành mọi nghĩa vụ thuế đúng hạn. Đặc biệt, cần giữ lại các giấy tờ chứng từ liên quan đến thuế để có thể đối chiếu khi cần thiết.

Bộ Tài chính đang lấy ý kiến góp ý với dự thảo Nghị định quy định chi tiết khoản 9 Điều 6 Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật chứng khoán; Luật kế toán; Luật kiểm toán độc lập, Luật ngân sách nhà nước; Luật quản lý, sử dụng tài sản công; Luật quản lý thuế; Luật thuế thu nhập cá nhân; Luật dự trữ quốc gia; Luật xử lý vi phạm hành chính.

Dự thảo đề xuất áp dụng ngưỡng nợ và thời gian nợ đối với các trường hợp bị tạm hoãn xuất cảnh như sau:

1. Cá nhân kinh doanh, chủ hộ kinh doanh có số tiền thuế nợ quá hạn trên 120 ngày từ 10 triệu đồng trở lên.

2. Cá nhân là người đại diện theo pháp luật của người nộp thuế là doanh nghiệp, hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã thuộc trường hợp bị cưỡng chế thi hành quyết định hành chính về quản lý thuế có số tiền thuế nợ quá hạn trên 120 ngày từ 100 triệu đồng trở lên.

3. Cá nhân kinh doanh; chủ hộ kinh doanh; cá nhân là người đại diện theo pháp luật của doanh nghiệp, hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã không còn hoạt động tại địa chỉ đã đăng ký chưa hoàn thành nghĩa vụ nộp thuế.

Dự kiến Nghị định này có hiệu lực thi hành từ ngày 1/1/2025.