Làng cổ Lộc Yên cách trung tâm tỉnh lỵ Quảng Nam khoảng 40 km về phía Tây Nam. Ngôi làng có tổng diện tích 279 ha, nhà cửa dựa vào lưng núi, phía trước hướng ra cánh đồng lúa rất thông thoáng. Tháng 9/2019, Lộc Yên được xếp hạng Di tích quốc gia và là một trong 4 làng cổ đẹp nhất Việt Nam.
Theo lời kể của những già làng, ngôi làng cổ Lộc Yên Quảng Nam vốn được hình thành và phát triển vào thế kỷ 15 - 16. Mãi đến đến thời Tây Sơn, ngôi làng mới chính thức được đặt tên là Lộc Yên thôn.
Làng được hình thành với nhà gỗ, ngõ đá, bờ chè tàu và những vườn cây trái xanh mát. Trải qua nhiều biến cố và thăng trầm của lịch sử, tên gọi Lộc Yên được giữ lại đến tận ngày nay.
Năm tháng có đi qua, bụi thời gian có thể làm cho ngôi làng trở nên cũ kỹ nhưng không thể xóa nhòa những dấu ấn đẹp về văn hóa, kiến trúc và lối sống của làng quê xứ Quảng. Hiện tại, ở Lộc Yên vẫn còn 8 ngôi nhà với tuổi đời từ 100 - 150 năm.
Hầu hết những ngôi nhà tại ngôi làng đẹp ở Quảng Nam này đều được xây dựng theo kiểu lưng tựa vào núi, mặt hướng ra đồng, tạo nên một địa thế đẹp về mặt phong thủy và cả yếu tố thẩm mỹ.
Du khách nào đến Lộc Yên cũng thích cảm giác men theo con đường mòn trong làng, đi quanh những cánh đồng xanh mướt hay tìm đến những con suối trong xanh để ngắm cảnh, hít thở không khí trong lành, êm ả.
Sự kết hợp hài hòa giữa nhà cổ, ngõ đá, vườn cây, đồng ruộng cùng những lối đi quanh co tạo nên cảm giác thân thuộc, hiền hòa cho những ai lần đầu bước chân đến nơi đây. Sự khéo léo và tinh tế trong cách bố trí quần thể những ngôi nhà cổ khiến Lộc Yên đẹp nên thơ như một bức tranh hữu tình.
Trải qua nhiều thế hệ, chủ nhân của những ngôi nhà cổ nơi đây vẫn giữ được nếp sinh hoạt bình dị như bao thế hệ ông cha. Điều đó cũng chính là nhân tố góp phần tạo dựng nên một làng Lộc Yên trầm mặc, nguyên sơ, chạm tới tâm hồn của những du khách muốn tìm về không gian văn hóa làng quê của người Việt bao đời.
Làng Lộc Yên đẹp nhất là vào mùa xuân, khi những ngõ đá và mái ngói âm dương phủ đầy rêu xanh, cây cỏ mọc chen chúc trong những kẽ đá tạo nên những mảng màu xen kẽ rất đẹp mắt.
Bình luận