Ngộ độc chết người chỉ vì nhầm lẫn so biển với sam biển: Cách phân biệt đơn giản

Từ trường hợp ngư dân ăn nhầm con so biển phải đi cấp cứu trong tình trạng nguy kịch, cũng như thông tin từ Bộ Y tế cho thấy, nhiều người do chưa phân biệt được con so và con sam biển nên đã sử dụng nhầm dẫn đến ngộ độc, thậm chí nguy hiểm đến tính mạng vì trong con so biển có chứa chất tetrodotoxi cực độc.

So biển và sam biển đều sống ở biển và có hình dạng tương đối giống nhau nên rất dễ dễ gây nhầm lẫn, người tiêu dùng cần lưu ý những đặc điểm riêng để phân biệt con sam và con so để tránh bị ngộ độc, hay thậm chí là thiệt mạng vì kém hiểu biết.

Con sam biển (tên khoa học là Tachypleus tridentatus) có hình thù lạ mắt, vỏ cứng như mai cua, mình tròn vẹt, đường kính khoảng một gang tay (20cm), dưới bụng có 8 chân càng nhỏ, bơi rất chậm và bò như cua.

Con sam cái nặng khoảng 1kg, sam đực nhỏ hơn, chỉ nặng bằng nửa sam cái. Đặc điểm của loài sam là luôn luôn đi đôi. Người dân vùng biển, sáng sớm đi dọc bờ biển thường bắt được những cặp vợ chồng sam, con đực lúc nào cũng  bám chặt cứng vào lưng con cái, không chịu rời. Người ta bắt sam để lấy trứng ăn là chính, do đó thường vứt bỏ sam đực đi vì sam đực không có trứng và nhỏ nên ít thịt.

Con so biển (tên khoa học là Carcinoscorpius rotunicauda) có hình dáng rất giống con sam, nhưng là một con vật độc, ăn chết người, do đó chúng ta cần chú ý phân biệt, tránh nhầm lẫn. Con so tuy hình dáng khá giống con sam nhưng nhỏ hơn nhiều và thường đi một mình. 

Trứng sam là một thức ăn ngon và bổ được bà con vùng biển ưa chuộng, còn trứng so rất độc, ăn phải sẽ bị ngộ độc nguy hiểm. Chất độc giết người trong loài so biển là tetrodotoxin, một chất cực độc giống độc tố của cá nóc.

Xét về mặt hình thức bên ngoài, so biển và sam rất tương đồng với nhau. Tuy nhiên, nếu bạn để ý kỹ sẽ vẫn phân biệt được bởi một số điểm khác nhau như sau:

• Môi trường sống: So biển sẽ sống ở môi trường chính yếu là các lạch nước ngọt, trong khi đó sam sẽ ở các dải cát có thủy triều cao.
• Kích thước: Con so có chiều dài thân từ 20 đến 25 cm và nặng dưới 1Kg. Con sam lớn hơn con so nên chiều dài thân từ 17 đến 34cm và nặng lên đến 3.8Kg.
• Phần đuôi: Đuôi của so có tiết diện hình tròn hoặc hình bầu dục và không có gai nhọn. Ngược lại, sam biển có tiết diện hình tam giác, 3 cạnh sẽ kéo dài đến tận cuối phần đuôi và ở đỉnh tam giác, có hai gai nhọn giống như lưỡi cưa.
• Di chuyển: Con so sẽ di chuyển đơn lẻ một mình, trong khi đó sam biển di chuyển theo cặp, con đực sẽ bám trên lưng con cái. Tuy nhiên, vào mùa sinh sản con so cũng đi theo cặp với nhau, nên cần chú ý kỹ.

Các chuyên gia khuyến cáo: Để đảm bảo an toàn thực phẩm, phòng ngừa ngộ độc khi ăn phải con so, người tiêu dùng lưu ý tuyệt đối không ăn thử khi không chắc chắn đâu là con so, đâu là sam biển. Nên lựa chọn nhà hàng hải sản uy tín để ăn sam biển.