Lợn có giá trị dinh dưỡng cao, bởi vậy, không những được sử dụng phổ biến trong lĩnh vực thực phẩm, thịt lợn và các bộ phận khác từ con lợn còn rất thông dụng cả trong y học.
Trong tài liệu nước ngoài, các nhà khoa học thấy rằng những người dân ở đảo Ocinava, phía nam Nhật Bản có tuổi thọ trung bình cao nhất thế giới (nữ là 84,4, nam là 76,67), vì khẩu phần ăn hàng ngày của họ có tỷ lệ thịt lợn cao.
Họ cho rằng, tất cả các bộ phận của con lợn đều rất tốt cho cơ thể con người và khẳng định rằng thịt lợn đã loại hết mỡ có ưu điểm hơn các loại thịt động vật khác ở chỗ: chứa ít cholesterol nhất và rất giàu vitamin B1 (loại vitamin đóng vai trò chủ vếu trong quá trình trao đổi chất).
Con lợn được ví như "cây thuốc di động" vì nhiều bộ phận trên loại động vật này là vị thuốc chữa bệnh. (Ảnh: Tri thức trẻ)
Ngoài ra, con lợn còn được ví như "cây thuốc biết đi" vì tất cả các bộ phận từ cơ thể nó đều có thể đem chế được thành thuốc, dùng để tăng cường sinh lực, phòng chống, chữa trị hiệu quả nhiều bệnh ở người:
Thịt lợn (Trư nhục): Dùng chế biến ra nhiều món ăn thông dụng, khá ngon, lại có tác dụng y dược hiệu quả nên nhiều người ưa chuộng. Nó mang vị hơi ngọt, mặn, tính bình, ăn vào sẽ làm khoẻ cơ, hoạt huyết, bổ thận, tiêu thũng và là thuốc chữa nhiệt khí, nhức mỏi, suy thận, phù thũng, ho hen, tâm thần...
Thịt lợn nạc giã nhuyễn, nặn viên rồi nấu với rau ngót thành món ăn - vị thuốc cổ truyền phổ biến để bồi dưỡng sức khỏe cho những người đang chữa bệnh, người mới khỏi ốm, người già yếu và phụ nữ mới đẻ. Còn nếu lấy miếng thịt lợn nạc để sống, đem thái mỏng, đắp vào vết thương đang chảy máu thì máu sẽ cầm lại ngay.
Một số sách thuốc xưa như: "Chẩn hậu phương" chẳng hạn - còn ghi lại bài thuốc dùng thịt lợn nạc (1 phần) nấu với rễ cỏ tranh (2 phần), ăn sẽ đặc trị chứng hoàng đản thể thấp nhiệt.
Thịt lợn ngoài là thực phẩm trong bữa ăn hàng ngày, thì nó cũng là một vị thuốc chữa bệnh hữu hiệu. (Ảnh: CafeF)
Mỡ lợn (Trư cao): Vị ngọt, tính lạnh, có tác dụng hoạt huyết, nhuận phổi, giải độc, khu phong. Nó thường được rán thành mỡ nước, bôi ngoài da chữa bỏng, lở loét, mụn nhọt, rụng tóc. Lấy mỡ trộn với bột hạt lai (đốt thành than) đem đắp chữa được chốc đầu.
Tiết lợn (Trư huyết): Vị mặn, tính bình, có tác dụng bổ huyết, ích dương; trị các chứng hoa mắt chóng mặt, trúng gió, chướng khí, phạm phòng (thượng mã phong), băng huyết.
Óc lợn (Trư tâm): Vị ngọt, tính lạnh, có tác dụng bổ tâm, bổ huyết, ích khí, an thần; trị kinh giản, thương phong, suy nhược thần kinh và cơ thể. Theo sách "Chứng trị yếu quyết", dùng tim lợn đực (1 quả) cùng nhân sâm và đương quy (mỗi thứ 10g) đem luộc lên ăn, sẽ đặc trị bệnh mất ngủ, chứng ra mồ hôi trộm.
Gan lợn (Trư can): Vị đắng, hơi mặn, tính ấm, có tác dụng dưỡng huyết, tiêu độc, bổ gan, sáng mắt; chữa huyết hư, vàng da, quáng gà, phù thũng, cước khí, bạch đới và đại tiện lỏng kéo dài. Đem gan lợn (5 phần) băm nhỏ với cây chó đẻ (1 phần), nấu nhiều lần, lấy nước đặc uống mỗi ngày vài lần sẽ chữa được viêm gan. Còn với bệnh sơ gan, điều trị bằng cách ăn thường xuyên gan lợn (3 phần) nấu với vỏ dưa hấu (10 phần). Để chữa viêm giác mạc, đau mắt, dùng gan lợn (1 phần) thái miếng nấu với lá dâu (2 phần) thành canh ăn.
Gan lợn là vị thuốc để chữa bệnh viêm giác mạc, đau mắt.... (Ảnh: vietnammoi.vn)
Phổi lợn (Trư phế): Vị nhạt, tính lạnh, có tác dụng mát phổi, giảm ho, trừ đờm; trị hen phế quản, ho lâu ngày, ho ra máu. Lấy phổi lợn (10 phần) rửa sạch, thái nhỏ, bóp hết bọt nước; nếu đem nấu với rau diếp cá (3 phần), ăn sẽ chữa được viêm phế quản mãn tính; còn nếu đem nấu với ý dĩ (5 phần), ăn sẽ trị ho, khó thở, đau vùng ngực.
Lá lách lợn (Trư tỳ): Vị ngọt, tính bình, có tác dụng kiện tỳ, thoát chướng, nhuận sắc; trị ho, sốt rét, chữa tích cục trong bụng và làm đẹp da. Theo sách "Chuẩn hậu bị cấp phương", để trị ho lâu ngày dùng lá lách lợn (3 bộ), đại táo (100 quả), ngâm chung nhiều ngày trong rượu gạo (1,5 lít), khi dùng mỗi lần uống 30 - 50ml.
Xương lợn (Trư cốt): Có tác dụng tiêu khát, giải độc, hoạt huyết, nhuận sắc; chữa chứng đồi sán, tiểu đường, khô da. Lấy xương sống lợn (10 phần) rửa sạch, chặt nhỏ nấu với gạo nếp (15 phần) và gia vị thành cháo, ăn trong ngày sẽ làm da mặt trơn bóng, hồng hào. Theo sách "tam nhiên phương", bài thuốc để trị bệnh tiểu đường là dùng xương sống lợn (12 đốt), đại táo (49 quả), liên nhục (49 hạt), chích cam thảo (60 g), mộc hương (6 g), tất cả cho vào 5 bát nước, sắc lấy khoảng 3 bát uống trong một ngày.
Tuỷ lợn (Trư tuỷ): Vị ngọt, tính lạnh, có tác dụng bổ âm, ích tuỷ; chữa ho lao, lở loét và bị thương do sang chấn. Ngoài ra, bài thuốc đặc trị tính bế tinh (không phóng tinh) do âm hư hoả vương là đem tuỷ lợn sống (30g) cùng thục đị (15g), quy bản (20g), tri mẫu (15g), hoàng bá (8g), sắc uống mỗi ngày một thang. Còn nếu đem trộn tuỷ lợn sấy khô (80g) với ý dĩ (80g), cát ca (80g) và hoài sơn (120g) tất cả tán thành bột, ngày uống 20 - 40g sẽ chữa được bệnh tiểu đường.
Mật lợn (Trư đởm): Vị đắng, mùi tanh, tính lạnh, có tác dụng giảm đau, tiêu sưng, sát khuẩn, thông đại tiện, kích thích tiêu hoá và bài tiết mật; trị ho gà, hen suyễn, suy gan, vàng da, ứ mật, chậm tiêu hoá và táo bón. Hơn nữa, nước mật lợn để nguyên hoặc cô đặc phối hợp với hoàng bá, dùng bôi chữa bỏng; với nghệ vàng hoặc gừng tươi, tỏi, lá trầu không, lá ớt - trị rắn cắn. Theo sách "Tuệ Tĩnh toàn tập, có tới 10 bài thuốc sử dụng mật lợn".
Bầu dục lợn (Trư thận): Vị mặc, tính lạnh, có tác dụng bổ thận, ích khí, giảm đau, lợi bàng quang; chữa bạch biến, ù tai, đau lưng, phù thũng, di tinh và ra mồ hôi trộm. Đem bầu dục lợn (2 cái khía đôi), cho bột đỗ trọng (20g) và ít muối vào trong, ninh thật nhừ, ăn cả nước lẫn cái vào lúc đói sẽ trị thận hư, đau lưng, chân tay nhức mỏi. Lấy bầu dục lợn (1 quả) thái nhỏ, trộn với bột cốt toái, xào chín, ăn nóng sẽ chữa tiêu chảy cấp tính; còn nếu xào qua với lá hẹ (100g) rồi nấu canh ăn, lại trị đau lưng, tai nghễnh ngãng.
Răng lợn (Trư nha): Chữa trẻ em lên cơn co giật, trợn mắt, nghiến răng. Có thể kèm răng chó, mài uống vài ngày. Cũng có thể dùng răng lợn đốt cháy (12 phần) và kinh giới (40 phần), câu đằng (12 phần), toàn yết (12 phần), thuyền thoái (8 phần), phèn phi (8 phần), sấy khô, sao giòn, tất cả đem tán mịn, trộn đều, luyện với hồ, viên thành hạt để uống.
Lưỡi lợn (Trư thiệt): Đặc trị chứng khí anh (mọc u sau gáy). Lấy lưỡi lợn sấy khô, tán nhỏ, mỗi lần uống 4 g với rượu trước khi ngủ.
Dạ dày lợn (Trư vị): Vị ngọt, hơi mặn, tính ấm có tác dụng bổ trung, ích khí, kiện tỳ vị; chữa khát, chảy máu cam, hư lao, di tinh, đái dầm, tiêu chảy, kiết lỵ. Dạ dày lợn thái nhỏ, nấu với củ mã thầy, ăn sẽ trị được bệnh vàng da. Đem dạ dày lợn (1 cái) làm sạch cho hồ tiêu trắng (15g) đã nghiền vào trong, ninh nhừ bằng lửa nhỏ, ăn nóng và cách 3 ngày ăn một lần, sẽ chữa được đau dạ dày hàn (lạnh bụng).
Dạ dày lợn cũng là vị thuốc chữa bệnh "lạnh bụng".
Theo sách "Nam dược thần hiệu", lấy dạ dày lợn nhồi hạt sen, nấu chín ăn hoặc ninh cho thật nhừ, giã nát trộn với hồ, viên thành bằng hạt ngô, mỗi ngày uống 50 viên với nước ấm vào lúc đói, sẽ đặc trị đái rắt. Còn theo sách "Từ tập sinh", để chữa thận hư, di tính, lấy dạ dày lợn đực (1 cái) làm sạch, cho đỗ trọng (250g) vào, khâu kín, hầm nhừ, bỏ bã đỗ trọng đi, rồi ăn cả dạ dày lẫn nước hầm.
Ruột non lợn (Trư tiểu tràng): Vị đắng, tính bình, có tác dụng bổ tâm, thanh nhiệt, hoà tạng; trị viêm dạ dày, di tinh, viêm âm hộ. Dùng ruột non lợn (1 bộ), gừng tươi (5 lát), hồ tiêu (10 hạt); rửa ruột với dấm, bỏ hạt tiêu, gừng vào, hấp cách thuỷ, chia ăn 2 lần trong ngày sẽ chữa chứng đau dạ dày kéo dài.
Bong bóng lợn (Trư bàng quang): Vị ngọt, mặn, tính lạnh, có tác dụng tăng sữa, tiểu lợi; chữa đái dầm, đái buốt, đái rắt, di mộng tinh, bìu đái sưng đau, ngọc hành lở loét. Đem bong bóng lợn nấu nhừ với lá đinh lăng và gạo nếp thành cháo, ăn làm thuốc tăng tiết sữa. Theo sách "Y lâm tập yếu", dùng bong bóng lợn (1 cái), dạ dày lợn (1 cái) nấu cháo với gạo nếp ăn hàng ngày sẽ trị bệnh đái dầm.
Ruột già lợn (Trư đại tràng): Trị ngột ngạt, tính hơi lạnh, có tác dụng bổ hạ, tiêu viêm; trị đại tiện ra máu, viêm đại tràng mãn tính; hoặc nấu với củ gió đất, ăn chữa bệnh trĩ. Theo sách " Vĩnh loại linh phương", để trị đại tiện ra máu, lấy 1 đoạn ruột già lợn rửa sạch, nhồi đầy hoa hoè và buộc lại, cho vào nồi đất, hầm nhừ, rồi viên thành những hạt như hạt ngô, mỗi lần uống 1 hạt với nước sắc đương quy (ngày uống 2 lần).
Bộ phận sinh dục lợn: Tinh hoàn lợn đực có tác dụng tăng cường sinh dục; chữa phạm phòng (thượng mã phong), đau ngọc hành. Âm hành lợn cái đặc trị liệt dương (dùng 3 âm hành lợn cái sấy khô, tán bột, mỗi lần uống 4g với rượu).
Chân giò lợn (Trư đề): Vị mặn, tính bình, có tác dụng bồi bổ, dưỡng thai, tăng sữa, làm đẹp da. Đem chân giò lợn (2-3 cái) nấu chín nhừ với lõi thông thảo (10 - 20g) và gạo nếp (30 - 50g) thành cháo, ăn trong 1 ngày, sẽ là thuốc đặc hiệu cho phụ nữ mới đẻ mà thiếu sữa.
Phân lợn: Phơi khô, đốt thành than, tán bột, có tác dụng cầm máu, lành da; trị lở loét, mụn nhọt. Sách "Tuệ Tĩnh toàn tập" còn ghi lại 6 bài thuốc có sử dụng phân lợn để chữa chảy máu cam, rong huyết, viêm phần phụ.
Da lợn (Trư bì): Vị hơi mặn, tính bình, có tác dụng giải nhiệt, tiêu độc, dưỡng da, trị bỏng, khát, chốc đầu và rắn cắn. Dùng miếng da lợn tươi, mỏng, rửa sạch và ướp lạnh rồi đắp lên vết thương rất mau lành.
Lông lợn (Trư mao): Đốt thành than, tán bột, có tác dụng sát khuẩn, cầm máu, trị nhiễm trùng, mụn nhọt, xây xát. Dùng bột than lông lợn hoà vào rượu hoặc trộn với mật ong, bôi chữa muỗi, rết cắn.
Bình luận