Mặt hàng nào có 'nguy cơ lớn' về gian lận xuất xứ?

Ngày 14/11/2019, Bộ Tài chính (Tổng cục Hải quan), Bộ Công Thương và Cơ quan Phát triển Quốc tế Mỹ tại Việt Nam (USAID Việt Nam) phối hợp tổ chức Hội thảo chia sẻ kinh nghiệm quốc tế về chống gian lận xuất xứ, chuyển tải bất hợp pháp và lẩn tránh các biện pháp phòng vệ thương mại.

Phát biểu tại hội thảo, ông Claudio Dordi, Giám đốc Dự án tạo thuận lợi thương mại (Mỹ) do USAID tài trợ cho biết, sau khi Mỹ áp thuế chống bán phá giá đối với một số hàng xuất khẩu từ Trung Quốc thì kim ngạch nhập khẩu hàng từ Trung Quốc giảm nhưng từ quốc gia thứ ba, trong đó có Việt Nam, lại tăng vọt.

Một số sản phẩm xuất khẩu từ Việt Nam sang châu Âu được phát hiện chuyển tải từ Trung Quốc, qua các cuộc điều tra chống bán phá giá chính thức như xe đạp, giày mũ da, kẽm...

Ông Claudio Dordi đánh giá, gian lận xuất xứ, chuyển tải bất hợp pháp và lẩn tránh biện pháp phòng vệ thương mại gây tổn hại cho quan hệ thương mại song phương lành mạnh giữa Việt Nam với Mỹ và những đối tác thương mại quan trọng khác, đồng thời cũng ảnh hưởng tiêu cực tới các doanh nghiệp tuân thủ tốt quy định.

Theo đại diện của Tổng cục Hải quan, Việt Nam đứng trước nguy cơ bị hàng hoá nước ngoài “mượn đường”, lợi dụng để đội lốt, giả mạo xuất xứ Việt Nam xuất sang các nước khác nhằm hưởng ưu đãi thuế quan.

Nói về vấn đề này, ông Âu Anh Tuấn, Cục trưởng Giám sát quản lý về hải quan, Tổng cục Hải quan Việt Nam cho biết, qua phân tích số liệu thống kê, Tổng cục Hải quan theo dõi có một số mặt hàng xuất sang Mỹ tăng trưởng đột biến (trên 25%), trong 6 tháng đầu năm 2019 so với cùng kỳ 2018. Với kim ngạch tăng đột biến, cơ quan hải quan xếp các hàng này vào nhóm tiềm ẩn nguy cơ lớn về gian lận xuất xứ.

Các mặt hàng này bao gồm: Máy vi tính, sản phẩm điện tử và linh kiện; Điện thoại và linh kiện; Nhôm và các sản phẩm từ nhôm; Sắt thép và sản phẩm sắt thép; Xe đạp, xe đạp điện và linh kiện của xe đạp, xe đạp điện; Gỗ và các sản phẩm gỗ.

Một số mặt hàng tăng trưởng mạnh phải kể đến như dây điện tăng 252%, chất dẻo nguyên liệu 147%; máy vi tính, sản phẩm nội thất từ chất liệu khác gỗ là 140%...Đáng chú ý, nhóm chất dẻo nguyên liệu xuất sang EU tăng 10 lần so với cùng kỳ năm trước.

Về giải pháp, Tổng cục Hải quan cho biết sẽ theo dõi chặt chẽ việc nhập khẩu hàng hoá từ nước ngoài về Việt Nam và xuất khẩu hàng hoá của Việt Nam đi thị trường lớn nhằm kịp thời đưa ra giải pháp ứng phó nếu có sai phạm.

Tổng cục Hải quan cũng sẽ tăng cường xác định xuất xứ, siết chặt quản lý đối với một số nhóm mặt hàng xuất nhập khẩu có kim ngạch tăng đột biến, có nguy cơ chuyển tải bất hợp pháp...