Kiến nghị công khai giá thịt lợn trong nước theo tuần

Văn phòng Chính phủ vừa có văn bản truyền đạt ý kiến của Thủ tướng về kiến nghị bình ổn giá thịt lợn của Hội Bảo vệ người tiêu dùng.

Theo đó, Thủ tướng giao 3 Bộ gồm Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Công Thương và Tài chính nghiên cứu báo cáo và kiến nghị của Hội theo chức năng và nhiệm vụ được giao, chủ động thực hiện đầy đủ các giải pháp và xử lý theo thẩm quyền nhằm bình ổn giá thịt lợn.

Hội Bảo vệ người tiêu dùng trước đó có kiến nghị gửi Thủ tướng và các bộ về việc bình ổn giá thịt lợn.

Trong văn bản kiến nghị, Hội cho rằng ý kiến bản chất giá thịt lợn cao là do mất cân đối cung - cầu, tuy nhiên chưa thấy công bố con số cụ thể về cân đối cung - cầu. Nguồn cung trong nước thiếu hụt do ảnh hường dịch tả lợn châu Phi đã được đề cập nhưng theo Bộ NN&PTNT, dịch  đã được kiểm soát. Cả nước có 99% số xã có dịch đã qua 30 ngày, chỉ còn 1% tổng số xã có dịch chưa qua 30 ngày. Từ tháng 1/2020, đã có sản phẩm của lợn tái đàn, với tổng đàn lợn vào đầu tháng 3/2020 đạt gần 24 triệu con, tăng hơn 2 triệu con so với tháng 12/2019. 

Theo số liệu của Tổng cục Thống kê, sản lượng thịt lợn hơi xuất chuồng quý 2/2019 đạt 783 ngàn tấn; quý 3/2019 đạt 771 ngàn tấn; quý 4/2019 đạt 731 ngàn tấn; quý 1/2020 đạt 811 ngàn tấn. Như vậy sản lượng thịt đã tăng dần đều, so với 3 quý trước đó thì sản lượng thịt lợn quý 1/2020 đã được cải thiện nhiều.

Trong khi đó “cầu” giảm. Từ cuối tháng 3, các cơ sở kinh doanh dịch vụ tạm đóng cửa để chống lây lan dịch bệnh theo Chỉ thị 15/CT-TTg của Thủ tướng, nhu cầu dịch vụ ăn uống giảm. Giá thịt lợn đắt đỏ, người tiêu dùng cắt giảm hoặc chuyển sang sử dụng thực phẩm khác. Xuất khẩu 2 tháng giảm 21,1% so cùng kỳ 2019. Xuất lậu lợn cũng đã bị ngăn chặn do phòng chống dịch, cả hai bên biên giới đều kiểm soát chặt.

Mặc dù vậy, có một nghịch lý là dù thịt nhập khẩu tăng tới 328%, tốc độ tái đàn cũng tăng mạnh, “cầu” giảm, song giá thịt lợn vẫn neo ở mức cao trong một thời gian dài cho đến nay. Điều đó không chỉ ảnh hưởng đến đời sống người tiêu dùng mà còn liên quan đến chỉ số CPI.

Từ đó, Hội kiến nghị các cơ quan chức năng kiểm tra làm rõ nguyên nhân giá thịt lợn vẫn cao như hiện nay? Tuy không có doanh nghiệp nào có thị phần từ 30% trở lên trên thị trường liên quan, nhưng có hay không một doanh nghiệp nào đó có sức mạnh thị trường đáng kể để lạm dụng vị trí thống lĩnh thị trường để áp đặt giá? Có hay không hành vi thỏa thuận hạn chế cạnh tranh, thao túng giá, găm hàng trục lợi?

Hội cho rằng để giúp cho việc thực hiện quyền giám sát, cần minh bạch thông tin. Cụ thể, theo Luật Chăn nuôi, Tổ chức, cá nhân chăn nuôi phải kê khai hoạt động chăn nuôi. Bảo đảm minh bạch về giá tại các khâu trong chuỗi sản xuất, cung ứng.

Cũng theo luật này, Bộ Công Thương dự báo nhu cầu thị trường, Bộ NN&PTNT dự báo nguồn cung. Bộ Công Thương, Bộ NN&PTNT cập nhật giá và thị trường sản phẩm chăn nuôi trong nước theo tuần, thị trường quốc tế theo tháng, công bố trên bản tin chuyên ngành, phương tiện thông tin đại chúng.

Hội cũng đề nghị các cơ quan chức năng tăng cường kiểm tra chống đầu cơ, chống buôn lậu, xử lý nghiêm các hành vi vi phạm.