'Không nên kỳ vọng nhiều vào chuyến thăm Trung Quốc của Tổng thống Duterte'

Trước khi Tổng thống Duterte khởi hành đi Trung Quốc trong chuyến công du lần thứ 5 tới Bắc Kinh, các quan chức chính quyền cho biết nhà lãnh đạo Philippines sẽ đề cập tới phán quyết Tòa Trọng tài đưa ra năm 2016 dù Trung Quốc có thích hay không. 

Ông Duterte cũng xác nhận thêm rằng sẽ nêu đề xuất thăm dò tài nguyên chung giữa Bắc Kinh với Manila và Bộ Quy tắc ứng xử tại Biển Đông (COC) trong cuộc gặp với Chủ tịch Tập. 

Trong khi một số người hoan nghênh nhà lãnh đạo Philippines đưa hàng loạt vấn đề quan trọng vào chương trình nghị sự ở Trung Quốc, một số chuyên gia cho rằng không nên kỳ vọng quá nhiều vào chuyến đi này. 

Theo ông Jay Batongbacal – Giám đốc của Viện nghiên cứu hàng hải và luật biển của Đại học Philippines, công chúng có xu hướng kỳ vọng cao vì họ tin rằng Tổng thống sẽ tìm kiếm một thỏa thuận công bằng với Trung Quốc. 

"Kể từ năm 2016, chính quyền yêu cầu người dân chờ đợi thời điểm thích hợp để đưa vấn đề về phán quyết của Tòa Trọng tài và bây giờ họ nói thời gian đã đến. Nghe thì có vẻ kịch tính nhưng mọi người nên nhớ rằng đàm phán với Trung quốc khó dự đoán hơn nhiều", ông Batongbacal nói. 

Vị chuyên gia Philippines cho biết kỳ vọng của ông về các cuộc thảo luận liên quan tới đề xuất thăm dò chung trên Biển Đông là khá thấp. 

Theo ông, bản ghi nhớ được ký giữa Manila và Bắc Kinh vào tháng 11/2018 về hợp tác năng lượng ở Biển Đông không trực tiếp giải quyết các thách thức pháp lý chính đối với sự phát triển chung của Philippines. 

Ông Batongbacal tin rằng Philippines đã đánh mất giá trị đòn bẩy tối đa và cơ hội tốt nhất vào thời điểm phán quyết Biển Đông được Tòa Trọng tài quốc tế nhận được sự ủng hộ lớn từ cộng đồng quốc tế và các nước ASEAN. Manila bỏ phí 3 năm và giờ phán quyết này không còn nóng như khi nó vừa được đưa ra năm 2016. 

Đồng quan điểm với ông Batongbacal, Chuyên gia phân tích quốc phòng Rommel Banlaoi của Philippines khuyên người dân không nên quá kỳ vọng vào chuyến thăm của ông Duterte vì một nước nhỏ như Philipines không thể có tất cả những gì mình muốn từ một cường quốc như Trung Quốc. 

Cũng theo ông này, 4 ngày dừng chân của nhà lãnh đạo Philippines sẽ nhằm mục đích tăng cường "hợp tác thực dụng" giữa 2 nước. 

Chặng dừng chân đầu tiên của Tổng thống Duterte tại Trung Quốc sẽ là Bắc Kinh. Tại đây, ông sẽ gặp Chủ tịch Tập vào ngày 29/8. 2 nhà lãnh đạo sau đó sẽ chứng kiến lễ ký kết các thỏa thuận hợp tác về giáo dục, khoa học và công nghệ và phát triển xã hội giữa 2 nước. 

1 ngày sau đó, ông Duterte có cuộc gặp song phương với Thủ tướng Lý Khắc Cường trước khi di chuyển tới Quảng Châu gặp mặt Phó Chủ tịch Trung Quốc Vương Kỳ Sơn và theo dõi một trận đấu trong giải World Cup bóng rổ FIBA ​​2019 có sự tham gia của đội bóng quê nhà Gilas. 

Vào ngày cuối cùng của tháng 8, ông sẽ trở về Manila, kết thúc chuyến thăm 4 ngày đang thu hút sự quan tâm đặc biệt từ dư luận quê nhà này.