(VTC News) - Nhịn ăn, phụ thuộc hoàn toàn vào các thực phẩm chức năng hay tập thể dục quá nhiều… đều là những biện pháp giảm cân tiêu cực. Vậy, thế nào là nguyên tắc giảm cân hiệu quả, dựa trên cơ chế sinh học của con người?
Để biết rõ hơn về vấn đề này, chúng ta hãy cùng nhau lắng nghe tư vấn của chuyên gia dinh dưỡng BS.ThS Phan Thị Bích Nga (Phó trưởng trung tâm khám tư vấn dinh dưỡng- Viện dinh dưỡng Quốc gia)
Kết hợp cả chế độ ăn uống và sinh hoạt
Là một chuyên gia dinh dưỡng, theo bác sĩ đâu là nguyên tắc giảm cân đúng mà vẫn đảm bảo sức khỏe?
BS Phan Thị Bích Nga: Giảm cân chỉ thực sự có hiệu quả khi kết hợp hài hòa cả chế độ ăn uống và chế độ sinh hoạt lành mạnh. Những loại thuốc giảm cân trên thị trường giới thiệu chỉ cần uống là hoàn toàn không đúng vì theo WHO, chưa có bằng chứng về hiệu quả chống béo phì của các thuốc giảm cân có nguồn gốc thực vật và chất xơ.
Về chế độ ăn, nguyên tắc chính là không được cung cấp quá nhiều chất dinh dưỡng và phải giảm chất bột và chất béo. Việc thừa chất đạm từ thịt, cá, tôm, cua nạc không nguy hại bằng việc thừa chất bột và chất béo bởi thừa hai loại chất này sẽ dứt khoát dẫn tới thừa cân.
Phải tăng cường rau, củ, hoa quả tươi để đảm bảo vitamin, không bị thiếu chất là việc đương nhiên không bao giờ được quên đối với tất cả mọi người, nhất là đối với những người thừa cân, béo phì.
 |
| Rau củ quả tươi chiếm phần quan trọng trong thực đơn giảm cân |
Chế độ tập luyện hàng ngày đều đặn và phù hợp với cơ chế sinh học của con người nói chung và người béo phì nói riêng là khoảng 30-45’/ngày và vận động nhẹ nhàng đối với những người có bệnh mãn tính về xương khớp.
Tuy nhiên, ở người khỏe cũng không nên vận động quá mạnh. Nếu bạn dành khoảng 2h vận động liên tục như nhiều người nóng lòng muốn giảm cân ngay thì sẽ phản tác dụng, sẽ gây mệt mỏi và quá tải cho xương khớp. Và khi đó lại cần một lượng tương đối chất, bột, béo, đạm… để bù lại thì tất cả lại quay về trạng thái ban đầu.
 |
| Kết hợp với một chế độ tập luyện đều đặn sẽ mang lại vóc dáng lý tưởng cho những người muốn giảm cân |
Việc thay đổi lối sống, lối sinh hoạt lành mạnh ngủ trước 10h tối và ngủ đủ từ 6-8 tiếng/ ngày, tranh thủ mọi lúc rảnh rỗi đi lại, làm việc nhà, đi cầu thang bộ sẽ có hiệu quả rất lớn với người cần giảm cân, điều hòa và cân bằng được việc chuyển hóa mỡ máu.
Vậy có lưu ý gì đặc biệt đối với đối tượng giảm cân là trẻ nhỏ hay người già không thưa bác sĩ?
Đương nhiên cơ chế giảm cân có sự khác biệt giữa người lớn và trẻ em bởi chế độ ăn ảnh hưởng rất lớn đến tốc độ phát triển bình thường của trẻ. Đối với trẻ em béo phì độ 1, các bác sĩ dinh dưỡng thường khuyên các em giữ cân, béo phì độ 2, độ 3 thì giảm cân từ từ nhưng tối đa với trẻ chỉ giảm 1 kg/tháng.
 |
| Với trẻ nhỏ, chỉ nên giảm tối đa 1kg/tháng |
Trẻ vẫn phải ăn chế độ ăn giàu đạm để yên tâm là đã bổ sung được lượng đạm cần thiết từ thịt, cá, tôm cua nạc, trứng, sữa…
Một lưu ý quan trọng đối với trẻ nhỏ và đặc biệt là chị em phụ nữ đó là phải đảm bảo cân bằng chất béo, cụ thể là bổ sung cân bằng cả dầu thực vật và mỡ động vật: 5 thìa cà phê (loại 5ml) dầu mỡ mỗi ngày.
Bởi trong mỡ có axit béo no cần cho sự chuyển hóa của trẻ, trên thực tế cholestorol trong máu cao đối với trẻ lại có tác dụng làm vững thành mạch cho trẻ. Còn axit arachidonic trong dầu thực vật (dầu đậu phộng) là axit béo không no có tác dụng tổng hợp, gia tăng màng tế bào.
Ở người lớn lại càng cần phải cân bằng giữa axit béo no và không no. Bởi việc chỉ dùng dầu thực vật hoàn toàn sẽ dẫn tới tăng tiêu thụ vitamin E, gây thiếu vitamin E dẫn tới gia tăng phản ứng oxi hóa khử là phản ứng gây lão hóa da.
 |
| Chỉ ăn dầu thực vật sẽ làm tăng nguy cơ lão hóa nhất là đối với chị em phụ nữ |
Vì vậy có một sự thật không phải ai cũng biết đó là phụ nữ càng sợ béo, hoàn toàn nói không với mỡ động vật thì càng chóng già.
Giảm cân là “sự nghiệp” cả đời
Theo chị để một chương trình giảm cân thực sự có hiệu quả thì bản thân những người giảm cân nên làm những điều gì?
Các bạn nên ghi nhật ký hàng ngày để theo dõi những gì mình ăn trong ngày, theo dõi cân nặng hàng tuần, nhịp độ tập luyện để đối chiếu với nhật ký xem cần bổ sung thêm chất gì, hạn chế chất gì và thấy được hiệu quả giảm cân của mình thay đổi thế nào qua từng tuần. Mình đã giảm được bao nhiêu kg trong một tháng và mình cần cố gắng thế nào.
 |
| Nhật ký giảm cân sẽ giúp kiểm soát chế độ ăn uống, chỉ ra sự mất cân bằng dinh dưỡng, theo dõi tiến bộ và chỉ ra cam kết cũng như giúp cho chuyên gia dinh dưỡng và các bác sĩ đánh giá được tình trạng sức khỏe của bạn |
Về chế độ ăn để giảm cân tốt các bạn nên tới chuyên khoa dinh dưỡng để được tư vấn dinh dưỡng phù hợp với cơ địa, kiểu gen di truyền cũng như điều kiện sống, sinh hoạt của từng người để đạt được hiệu quả giảm cân tích cực và tiết kiệm nhất.
Các bạn có mong muốn giảm cân nên hiểu rõ rằng, giảm cân là cả một quá trình lâu dài và liên tục, là “sự nghiệp” cả đời, việc sử dụng thuốc hay thực phẩm chức năng chỉ có tác dụng phần nhỏ và đương nhiên sẽ rất tốn kém, vì vậy giảm cân được hay không hoàn toàn phụ thuộc vào lý trí của các bạn. Giảm cân là nỗ lực suốt đời của những người thực sự thấy được
Nhiều người lựa chọn việc sử dụng thuốc đông y hay những bài giảm cân dân gian, chị có thể cho biết thêm về hiệu quả của phương pháp này?
Trên thị trường có nhiều bài thuốc giảm cân đông y dựa vào cơ chế hấp thụ chất béo bằng cách tăng như động ruột, dẫn tới tiêu chảy. Người dùng thuốc này sau khi tiêu chảy nhiều sẽ bị mất nước và gầy đi nhanh chóng nhưng thực chất biện pháp này lợi bất cập hại.
Trên thực tế cơ thể của chúng ta rất cần năng lượng cho những chuyển hóa cơ bản và cần có sự cân bằng lượng đạm, lượng tế bào hồng cầu và bạch cầu nhất định. Vì vậy trước khi lựa chọn cho mình một biện pháp giảm cân phù hợp thì nên xem xét kỹ lưỡng về hiệu quả thực sự của nó.
Là chuyên gia và cũng là phái đẹp, chị có bí quyết hay kinh nghiệm đơn giản nào muốn chia sẻ với chị em phụ nữ để giữ được sức khỏe và vóc dáng?
Mình áp dụng được nhiều cái đã được kiểm chứng bằng khoa học vào việc xây dựng lối sống lành mạnh cho bản thân. Công việc ở viện chiếm nhiều thời gian nên mình không thể chơi thể thao nhưng thay vào đó là làm việc nhà và leo thang gác để tiêu hao năng lượng. Những lúc vắng bệnh nhân mình cũng tranh thủ đi lại quanh quanh để tránh việc ngồi nhiều và vận động nhẹ nhàng được các cơ.
 |
| Leo cầu thang bộ là một cách giảm mỡ bụng rất hiệu quả |
Về ăn uống thì cố gắng không bỏ bữa và sau các bữa tiệc chiêu đãi hay ngoại giao thì phải điều chỉnh ăn nhiều rau và ít bột nhưng tuyệt đối không được thiếu chất bột vì bỏ chất này sẽ rất dễ gây đau đầu.
Đặc biệt rượu bia là nên tránh và nếu dùng thì uống cách ngày vì chất andehyt có trong rượu bia hấp thụ chất béo rất tốt. Loại duy nhất tốt, nên uống là vang nho. Bên cạnh đó chúng ta cũng nên bố sung tối thiểu 1,5l nước/ ngày để da dẻ luôn được cân bằng và lọc được nhiều độc tố trong cơ thể.
Bạn nên nhớ béo phì là bệnh mãn tính và biện pháp giảm cân phải được duy trì cả đời, việc nhịn ăn hoàn toàn hay biện pháp tiêu cực nào cũng sẽ là tác nhân cho việc tăng cân nhanh trở lại và như thế bạn hoàn toàn thất bại trong giảm cân và gây ra nhiều bệnh lý như rối loạn hormone nội tiết…
Uyên Bùi
Bình luận