Đấu giá đất không chỉ 'thổi giá, dìm giá' mà còn 'quân xanh, quân đỏ'

Chiều 16/3, tại phiên chất vấn nhóm vấn đề thuộc lĩnh vực tài nguyên và môi trường, đại biểu Nguyễn Đại Thắng (đoàn Hưng Yên) cho biết, dư luận cử tri nêu, việc đấu giá đất tại nhiều nơi có hiện tượng bắt tay ngầm để tạo sóng.

Trong đó, nhiều trường hợp nhà đầu tư trả giá "trên trời" rồi âm thầm bỏ cọc, kết quả trúng đấu giá cao bất thường, gấp nhiều lần giá khởi điểm. Điển hình như vụ đấu giá đất tại khu đô thị mới Thủ Thiêm (TP Thủ Đức, TP.HCM) vừa qua.

Không những thế, có hiện tượng làm nhiễu loạn thị trường, đẩy giá đất các khu vực lân cận lên cao, tạo ra hiện tượng "sốt đất ảo", thiết lập mặt bằng giá đất mới khiến quá trình giải phóng mặt bằng triển khai dự án gặp nhiều khó khăn, gây mất trật tự, an ninh xã hội. Do đó, đại biểu đề nghị Bộ trưởng Tài nguyên và Môi trường cho giải pháp trong thời gian tới để khắc phục tình trạng này.

Trả lời chất vấn trên, Bộ trưởng Tài nguyên và Môi trường Trần Hồng Hà cho biết, vấn đề đấu giá đất trong thời gian vừa qua nổi lên không chỉ có "thổi giá" mà thực tế còn có "dìm giá", "quân xanh, quân đỏ" là điều hết sức bức xúc.

Theo Bộ trưởng, tình trạng này gây ảnh nghiêm trọng, làm biến động thị trường bất động sản. Đồng thời, làm thất thoát tài sản của Nhà nước và tạo ra mặt bằng giá mới, ảnh hưởng đến toàn bộ hệ thống kinh tế.

"Nếu nói sâu hơn nữa, việc thổi giá, đằng sau còn rất nhiều hệ lụy, đặc biệt là giá ảo, nhưng có thể thế chấp và rút tiền ngân hàng là thực, làm ảnh hưởng đến an ninh tiền tệ và nhiều vấn đề khác", ông Hà nói.

Bộ trưởng Trần Hồng Hà cho hay, xét dưới góc độ pháp luật, vấn đề này đang được điều chỉnh bởi các luật khác nhau: Luật Đấu giá, Luật Đất đai, các quy định liên quan về Tài chính, Thuế. Trong đó, có nhiều luật nên các quy định thiếu cụ thể, kể cả trình tự, phương thức, đặc biệt là đối với loại tài sản mà giá trị về tài nguyên khác biệt như đất đai thì không thể so sánh với loại tài sản khác.

"Cần có quy định, phương pháp, trình tự khác hơn, chặt chẽ hơn, để đấu giá đối với tài sản là đất đai. Hiện nay, Luật đất đai mới chỉ quy định các điều kiện về doanh nghiệp tham gia đấu giá, nhưng chưa quy định điều kiện cụ thể liên quan đến năng lực của doanh nghiệp, chấp hành kỷ cương pháp luật nói chung, hay kinh nghiệm thực tiễn.

Không những vậy, việc như thế nào là cuộc đấu giá bình thường, như thế nào là không bình thường thì cần có quy định bởi pháp luật, để cho người tham gia đấu giá chịu trách nhiệm, vừa có cơ sở pháp lý để điều chỉnh", Bộ trưởng nói.

Người đứng đầu ngành Tài nguyên và Môi trường cho rằng, phải có chế tài mạnh hơn nữa với nhà đầu tư bỏ không tham gia, để đủ sức răn đe. Còn "quân xanh, quân đỏ" là vấn đề có thực, cần phải nghiên cứu để lựa chọn hình thức phù hợp, chọn ra nhà đầu tư có năng lực, tăng cường kỷ cương, trách nhiệm thanh kiểm tra.

Để ngăn chặn tình trạng trên, Bộ Tài nguyên và Môi trường sẽ phối hợp với các cơ quan liên quan nghiên cứu, đề xuất cấp có thẩm quyền các quy định chặt chẽ để ngăn chặn tình trạng này.

Về quá trình điều tra, giám sát liên quan dự án ở khu đô thị Thủ Thiêm do đại biểu Tạ Văn Hạ (Quảng Nam) nêu, Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường cho biết, Chính phủ đang giao cơ quan có trách nhiệm điều tra vụ việc này.

Trước tình trạng trên, Bộ Tài nguyên Môi trường đưa ra phương án là người đấu giá phải trả tiền ngay trong 10 ngày, thay vì 90 ngày như trước đây, để cá nhân, tổ chức đấu giá thắng không đủ thời gian để trục lợi. Đối với tiền đặt trước, đặt cọc hiện chỉ 5-10% thì Bộ Tài nguyên và Môi trường sẽ xem xét tăng lên, đồng thời yêu cầu đơn vị đấu giá phải chứng minh tài chính thông qua thẩm định của cơ quan có trách nhiệm.