Chính phủ mới đây đã chính thức phê duyệt chủ trương mở rộng dự án khu đô thị Cần Giờ mang lại sự phấn khởi cho bà con huyện ven biển của TP.HCM. Thế nhưng, ít ai biết, từ năm 2002, Cố Thủ tướng Võ Văn Kiệt đã bày tỏ mong muốn có một dự án như vậy để đánh thức tiềm năng của Cần Giờ. Với tầm nhìn của ông, dự án sẽ không chỉ tầm cỡ với Việt Nam mà là cả khu vực.
Dự án khu đô thị Cần Giờ phải đạt tầm cỡ khu vực
Trong bức thư ngày 10/4/2002 gửi lãnh đạo TP.HCM, ông Sáu Dân – Võ Văn Kiệt cho rằng, dự án Cần Giờ là “một công trình mang tính đột phá trong một phần ý tưởng trước đây tôi đã nêu ra”. Ông khẳng định: "Về cơ bản, tôi đồng ý và muốn sớm có phương án khả thi".
Cố Thủ tướng nhắc lại ý tưởng xuyên suốt của ông là xác định hướng Đông là Cần Giờ là “Khu đô thị nghỉ ngơi, giải trí, du lịch”. Đây là một tổng thể gắn với vùng sinh thái loại độc nhất (Rừng Sác).
“Khu đô thị này tầm cỡ không chỉ đối với nước ta mà ít ra cũng mang tầm cỡ khu vực Đông Nam Á”, vị cố Thủ tướng khẳng định. Theo ông, dự án Cần Giờ có thể so sánh với Langkawi của Malaysia, Pattaya của Thái Lan hay Bali của Indonesia.
Lợi thế của Cần Giờ theo ông là có một vùng rừng đặc biệt hiếm với một bờ biển dài (trên 10km) và rộng (3,4km). So với Langkawi của Malaysia, Pattaya của Thái Lan, ông Sáu Dân khẳng định, bãi biển Cần giờ không kém.
“Tuy nhiên, bãi biển của ta rộng, dài (có lẽ thiên nhiên đã tạo cho con người thi thố tài năng để đáp ứng nhu cầu của con người, của thời đại) đây cũng có thể coi là một lợi thế”, ông chỉ ra.
Lợi thế thứ 2 theo ông là khoảng cách từ Cần Giờ tới thành phố 6,7 triệu dân không quá 50km. Đây là điều rất lí tưởng nếu so sánh với các địa danh nổi tiếng của một số nước trong vùng. Cố Thủ tướng lý giải, nhu cầu về nghỉ ngơi, giải trí, sinh hoạt văn hóa lành mạnh đối với dân thành phố là rất lớn, rất bức xúc trong khi việc đáp ứng được nhu cầu này còn khoảng cách khá xa với thực tế.
“Để có thể nâng cao đời sống vật chất và tinh thần cho người dân Cần Giờ nói riêng và của thành phố nói chung, chúng ta cần đặt ra những bài toán cụ thể: Quỹ đất (nếu lấn rộng để xây dựng công trình đô thị, du lịch, dịch vụ, nhà ở, nhà nghỉ)…” bức thư của ông Võ Văn Kiệt nêu lên.
Nhìn xa hơn, ông Võ Văn Kiệt cho rằng, khu vực đô thị mới Cần Giờ sẽ có một hậu phương vững chắc và trực tiếp là 16 triệu dân của Đồng bằng Sông Cửu Long.
“Thành phố với ý nghĩa trung tâm của cả vùng cũng có trách nhiệm đáp ứng nhu cầu của số dân trong khu vực. Đó là chưa kể số lượng du khách quốc tế tăng lên không ngừng. Phía Bắc thành phố có địa đạo Củ Chi, phía Đông có rừng Sác và khu đô thị tương lai cùng bãi biển Cần Giờ sẽ góp phần đáp ứng những nhu cầu của du khách khó tính nhất”, vị Cố Thủ tướng nêu quan điểm.
Riêng về công trình hạ tầng, theo ông, cơ bản Cần Giờ đã có điện lưới, đường xá và đặc biệt là chủ trương định hướng rất đúng là mở rộng tuyến đường, bắc cầu nối liền từ Nhà Bè qua Bình Khánh.
Từ những suy nghĩ rất tâm đắc ấy, theo ông, điều cần thiết là tầm nhìn của thành phố lớn nhất nước chứ không chỉ là vấn đề bức xúc trước mắt, hiệu quả của con nghêu, con sò, sự thu nhập khiêm tốn của dân cư trong vùng, hay chỉ nhìn vào hầu bao ngân sách.
Đặt niềm tin vào nguồn lực từ doanh nghiệp Việt
Ông Võ Văn Kiệt cũng nhắc tới vấn đề nhiều người băn khoăn là nguồn vốn làm công trình bởi thời điểm ấy, dự án Thủ Thiêm và phà Bình Khánh cũng cần một lượng vốn lớn. Tuy nhiên, theo ông, nếu chỉ trông chờ nguồn vốn ngân sách thì đúng là không có khả năng thực thi. Bởi vậy, bài toán đặt ra là làm sao để huy động được nguồn nội lực.
Ông Sáu Dân – Võ Văn Kiệt nhấn mạnh quan điểm, riêng về nhân tài, vật lực, tiềm năng của thành phố rất lớn. Vấn đề là biến những tiềm năng này thành hiện thực thế nào.
Ông kể câu chuyện đi thăm Quảng Ninh và tận mắt chứng kiến 2 trong số những công trình rất lớn hoàn toàn do các doanh nghiệp tư nhân gây dựng nên. Trường hợp thứ 1 là một doanh nghiệp tư nhân từ Hà Nội đầu tư, xây dựng khách sạn, sắm 3 chiếc tàu cánh ngầm phục vụ du khách và cư dân trong vùng đi Trà Cổ. “Đáng kể nhất là công trình lấn biển, doanh nghiệp này tự san lấp, ngoài phần trả lại cho tỉnh còn dôi ra một số diện tích đất được trực tiếp đưa vào xây dựng, kinh doanh nhà nghỉ”, ông kể.
Hay, một doanh nghiệp tới từ TP.HCM đầu tư làm đường nối liền bán đảo Tuần Châu với đất liền (thành phố Hạ Long) và xây dựng hạ tầng cho bán đảo. Từ những thuận lợi do con đường mang lại, doanh nghiệp tiếp tục đầu tư vào các dịch vụ phục vụ nghỉ ngơi, giải trí.
Ngay gần TP.HCM, ông Võ Văn Kiệt lấy ví dụ về công trình lấn biển Kiên Giang thời điểm ấy đã có những kết quả đáng kể.
Đưa ra những ví dụ ấy, điều ông muốn nói là, tiềm năng Quảng Ninh, Kiên Giang không thể so sánh với TP.HCM. Ông khẳng định: "Vấn đề là đánh thức, khơi dậy được nguồn tiềm năng khá dồi dào này. Đây chính là bài toán cho các nhà quản lý của chúng ta".
Cuối thư, ông cũng không quên bày tỏ: "Nếu các đồng chỉ thấy cần trao đổi (có thể diện hẹp hay rộng) vào bất cứ lúc nào, tôi sẽ dành thời gian trao đổi với các đồng chí, kể cả được nghe ý kiến ngược lại".
Cố Thủ tướng Võ Văn Kiệt được nhớ tới là vị lãnh đạo có vai trò quan trọng trong việc đưa huyện Cần Giờ (Duyên Hải) về lại TP.HCM hơn 40 năm trước (năm 1978). Tới hiện tại, rất nhiều nhà khoa học, các vị lãnh đạo, nguyên lãnh đạo thành phố đều thừa nhận, ông Võ Văn Kiệt chính là người truyền cảm hứng cho những chuyển mình của Cần Giờ, đặc biệt là những quyết sách táo bạo như mở đường qua vùng sình lầy Cần Giờ kết nối thành phố hay phủ xanh rừng đước trở lại.
Việc đưa Cần Giờ về TP.HCM được là một quyết định mang tính chiến lược bởi với Cần Giờ, TP.HCM có biển, có hệ sinh thái rừng ngập mặn Cần Giờ từ đó có thêm tiềm năng để phát triển kinh tế. Ngược lại, Cần Giờ nhờ vậy cũng có cơ hội để vươn lên, cải thiện cơ sở hạ tầng, chất lượng cuộc sống người dân.
Trước đó, tháng 6/2020, Văn phòng Chính phủ đã ban hành quyết định phê duyệt điều chỉnh chủ trương đầu tư mở rộng Dự án Khu đô thị Cần Giờ.
Dự án có tổng vốn đầu tư sau điều chỉnh là 217.054 tỷ đồng với mục tiêu xây dựng khu đô thị lấn biển Cần Giờ trở thành khu đô thị du lịch biển, du lịch nghỉ dưỡng, hội thảo, hội nghị, đô thị thông minh, dịch vụ công nghệ cao, nhà ở, dịch vụ, khách sạn...
Bình luận