Chuyên gia: 'Thi vào lớp 10 bằng 4 môn là lạc hậu'

Nhiều địa phương bắt đầu công bố kế hoạch tổ chức thi vào lớp 10 THPT công lập năm học 2023 - 2024. Hầu hết đều chọn phương án thi 3 môn Toán, Ngữ văn, tiếng Anh thay vì 4 môn như các năm học trước.

Không cần thiết thi 4 môn

"Thi vào lớp 10 bằng 4 môn là không cần thiết", ông Nguyễn Xuân Khang, Hiệu trưởng Trường Marie Curie (Hà Nội) nêu quan điểm. 

Theo ông, tuyển sinh vào lớp 10 năm học 2022 - 2023 bắt đầu áp dụng chương trình giáo dục phổ thông mới, bước sang giai đoạn giáo dục định hướng nghề nghiệp, học sinh không nhất thiết học tất cả các môn lựa chọn.

Với chương trình phổ thông mới ở bậc THPT, các em sẽ được chọn 4 môn trong 9 môn Vật lý, Hoá học, Sinh học, Địa lý, Giáo dục kinh tế và pháp luật, Tin học, Công nghệ, Mĩ thuật, Âm nhạc. Do đó cần đổi mới việc tuyển sinh đầu vào cấp học. Điển hình như TP.HCM, Hải Phòng từ trước đến nay thi 3 môn Toán, Văn, Ngoại ngữ nhưng chất lượng dạy và học ở THCS và THPT không ảnh hưởng.

Đồng quan điểm, TS Nguyễn Tùng Lâm, Chủ tịch Hội đồng giáo dục trường THPT Đinh Tiên Hoàng (Hà Nội) cho rằng, định hướng giáo dục bậc THPT đang thay đổi theo chương trình giáo dục phổ thông mới. Việc thi 4 môn không còn phù hợp với thực tế hiện nay, "đúng hơn là lạc hậu". 

"Nhiều em định hướng chọn theo học khối xã hội khi lên cấp 3, nhưng khi thi vào lớp 10 thì môn thi thứ 4 lại thuộc khối tự nhiên. Điều này khiến học sinh vất vả ôn thi, tốn thời gian, điểm không cao như kỳ vọng, thậm chí có thể trượt lớp 10 vì điểm môn thứ 4 thấp. Trong khi, lên lớp 10 - chương trình mới, thì các em không học môn tự chọn khối tự nhiên đó", vị chuyên gia nói.

Bên cạnh đó, yêu cầu của kỳ thi là kiểm tra năng lực thực sự của thí sinh, khả năng tư duy, không phải kiểm tra số lượng kiến thức. Vì vậy, khi ra đề, các địa phương chú trọng đưa ra bài toán xem năng lực tư duy của học sinh đến đâu, để các em tự đưa ra phương án giải quyết, tự học, tự suy ngẫm.

“Học theo sách giáo khoa thì rất nhiều, dàn trải, cần cho học sinh biết đâu là trọng tâm, đâu là kiến thức cơ bản. Ngoài ra cũng cần xem cách các em vận dụng kiến thức đó vào cuộc sống ra sao. Đó là năng lực cần hướng tới”, ông nói.

Năm trước, hầu hết các địa phương đều thi vào lớp 10 bằng 3 môn, điểm chuẩn vẫn cao và chất lượng học sinh vẫn được đảm bảo, không có sự sụt giảm sau 1 năm học. Từ minh chứng đó, năm nay, các địa phương nên tiếp tục duy trì thi 3 môn để giảm áp lực cho học sinh.

Học sinh mong thi 3 môn

Với mục tiêu vào THPT Trần Phú (Hoàn Kiếm, Hà Nội), Lê Bích Thuỷ, học sinh lớp 9 trường THCS Minh Khai tập trung toàn lực ôn luyện và bổ sung kiến thức ba môn Toán, Ngữ văn, tiếng Anh.

Riêng môn thứ tư, Thuỷ rất lo lắng bởi thời gian từ khi công bố đến khi diễn ra kỳ thi không nhiều, phạm vi đề thi có thể bao trùm kiến thức cả năm lớp 9. 

"Năm trước, Hà Nội tổ chức thi vào lớp 10 bằng 3 môn, em so sánh kết quả điểm chuẩn của các trường top đầu cao, không nhiều biến động so với các năm trước đó. Do đó, em và các bạn đều chung mong muốn bỏ môn thi thứ 4, vừa giảm áp lực thi cử, vừa đảm bảo chất lượng đầu vào. Nếu vẫn phải thi vào lớp 10 bằng 4 môn thì thực sự quá áp lực", nữ sinh nói.

Tương tự, Huỳnh Thanh Tú, học sinh lớp 9 trường THCS Hoàng Liệt (Hoàng Mai, Hà Nội) thấp thỏm, sốt ruột mong chờ ngày công bố môn thi thứ 4. Tú và các bạn từng thử qua một số đề kiểm tra và điểm số thấp, chưa đạt mức trung bình. Điều này càng khiến em lo lắng không thể đỗ được vào trường THPT công lập. 

"Hy vọng đợt thi vào lớp 10 tới, Hà Nội sẽ bỏ môn thi thứ 4 vừa để học sinh yên tâm hơn và giảm áp lực học", Tú nói.

Từ sau Tết Nguyên đán đến nay Trần Đức Bảo, học sinh lớp 9 trường THCS Hoàng Văn Thụ (TP Bắc Giang) luôn ngóng tin tức về kỳ thi lớp 10 THPT công lập. Ở các hội nhóm, thấy bạn bè đoán môn thi thứ 4, em cũng tham gia. Thậm chí em và các bạn còn thống kê xác xuất môn thi thứ 4 giữa các năm để đoán xem năm nay Bắc Giang sẽ lựa chọn các môn Khoa học Xã hội (Lịch sử, Địa lý, Giáo dục công dân) hay Khoa học Tự nhiên (Vật lý, Hoá học, Sinh học).

"Em không có thế mạnh ở mảng kiến thức Khoa học xã hội nên rất sợ môn thi thứ 4 rơi vào một trong 3 môn Lịch sử, Địa lý. Em chỉ mong thi các môn tự nhiên, dễ dàng được điểm cao, đỗ vào trường THPT Ngô Sĩ Liên mơ ước", nam sinh nói. 

Dù mong chờ nhưng Bảo và các bạn trong lớp đều rất hy vọng thành phố sẽ bỏ môn thi thứ tư để giảm bớt áp lực thi cử.

Giáo viên các địa phương cũng mong muốn bỏ môn thi thứ 4 để giảm áp lực cho học sinh, hoặc nên công bố sớm môn thi để học sinh có kế hoạch ôn tập.

Cô Đỗ Thị Hiền, Hiệu trưởng trường THCS Khương Đình (Thanh Xuân, Hà Nội) cho biết, để sẵn sàng cho việc có thể thi bất cứ môn nào, học sinh được yêu cầu học đều, nắm vững kiến thức tất cả các môn. “Tuy nhiên, không nên thi môn thứ 4 nữa nhằm giảm áp lực cho các em. Lý do là nhà trường sẽ đảm bảo chất lượng dạy học tất cả các môn. Phía học sinh khi lên lớp 10, các em lựa chọn tổ hợp theo hướng nghề nghiệp theo năng lực nổi trội và định hướng từ THCS nên không cần thiết học đều tất cả các môn từ lớp 9 nữa”, bà Hiền nói.