Bộ Công an điều tra nhà máy nước sông Đuống: Chân dung AquaOne và shark Liên

Chủ đầu tư các dự án lớn

Tập đoàn AquaOne là một nhóm doanh nghiệp đầu tư chuyên nghiệp trong lĩnh vực cung cấp nước sạch, xử lý nước sạch, xử lý nước thải, xử lý bùn thải có hạt nhân là Công ty cổ phần Nước AquaOne. Trụ sở của AquaOne đặt tại 19 Phùng Khắc Khoan, phường Đa Kao, quận 1, TP.HCM và 452 Lạc Long Quân, phường Nhật Tân, quận Tây Hồ, TP Hà Nội. Tính đến tháng 10/2019, vốn điều lệ của AquaOne là 1.000 tỷ đồng.

Tập đoàn AquaOne được điều hành bởi Chủ tịch Hội đồng quản trị - bà Đỗ Thị Kim Liên, giữ 50% vốn điều lệ (SN 1968, quê ở Vĩnh Phúc). Bà Liên là nhà sáng lập ứng dụng công nghệ bảo hiểm LIAN, cựu sáng lập bảo hiểm AAA…Do tham gia chương trình Shark Tank (Thương vụ bạc tỷ) với tư cách nhà đầu tư nên bà Liên còn hay được gọi là shark Liên.

Theo giới thiệu của AquaOne, ngoài bà Liên, danh sách cổ đông sáng lập của tập đoàn này còn có bà Nguyễn Thu Hương (nắm 40% vốn điều lệ), ông Võ Song Bình, bà Đinh Thị Linh Chi (mỗi người nắm 5%).

AquaOne Corporation đặt mục tiêu trở thành đơn vị tiên phong trong lĩnh vực công nghệ môi trường tại Việt Nam, đặc biệt là lĩnh vực xử lý và cung cấp nước sinh hoạt, xử lý nước thải, với các giải pháp công nghệ tiên tiến.

Trên website của AquaOne, tập đoàn được giới thiệu là chủ đầu tư của nhiều dự án lớn: Nhà máy nước mặt Sông Hậu công suất 100.000 m3/ngày đêm, định hướng mở rộng đến 600.000 m3/ngày đêm; Nhà máy nước mặt sông Đuống có quy mô cấp nước vùng, với tổng công suất: 900.000 m3/ngày đêm; Nhà máy nước mặt Xuân Mai - Hòa Bình công suất: 600.000 m3/ngày đêm...

Ngoài ra, tập đoàn AquaOne cũng tiếp cận lĩnh vực dược phẩm thông qua doanh nghiệp “lõi” là CTCP Aikya (Aikya Group).

Trong số những dự án đó, nhà máy nước mặt sông Đuống - dự án cung cấp nước sạch sinh hoạt có quy mô lớn nhất miền Bắc - để lại nhiều tai tiếng nhất. 

Nhà máy nước mặt sông Đuống khởi công tháng 3/2017, với tổng mức đầu tư 5.000 tỷ đồng (tương đương 224,4 triệu USD). Trong đó, vốn góp để thực hiện dự án là hơn 999,6 tỷ đồng (44,88 triệu USD), chiếm 20% tổng vốn đầu tư. Vốn vay là gần 4.000 tỷ đồng.

Công trình do Tập đoàn AquaOne làm chủ đầu tư, được đầu tư xây dựng theo quy hoạch cấp nước Thủ đô Hà Nội đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050.

Nhà máy đặt kế hoạch cấp nguồn nước sạch cho khoảng 3 triệu hộ dân tại 8 quận, huyện của thành phố Hà Nội.

Dự án được triển khai trên diện tích 62 ha, thuộc địa bàn hai xã Phù Đổng và Trung Màu, huyện Gia Lâm. Bà Đỗ Thị Kim Liên là chủ tịch HĐQT kiêm chủ dự án Nhà máy nước mặt sông Đuống (đầu tháng 11/2019, bà Liên rời ghế Tổng giám đốc Công ty Cổ phần nước mặt sông Đuống).

Tháng 9/2019, hệ thống cấp nước bắt đầu vận hành, cung cấp khoảng 150.000 m3 nước sạch mỗi ngày đêm cho người dân Hà Nội. Tuy nhiên, đến cuối tháng 10 năm đó, cơ quan giám định của Bộ Xây dựng vẫn chưa nghiệm thu.

Tại cuộc giao ban báo chí Thành ủy Hà Nội ngày 12/11/2019, Giám đốc Sở Tài chính Nguyễn Việt Hà cho biết tổng mức đầu tư của Nhà máy nước mặt sông Đuống gần 5.000 tỷ đồng nhưng công ty này đi vay tới 80%, tương ứng khoảng 3.998 tỷ đồng. Khi nhà máy đi vào sử dụng, phí lãi vay tính vào giá nước 20%, tức khoảng 2.003 đồng mỗi m3 nước.

Một tháng sau đó, ông Nguyễn Đức Chung (khi đó là Chủ tịch Hà Nội) nhận định phát biểu của Giám đốc Sở Tài chính là “rất sai lầm”, khiến dư luận hiểu lầm giá nước người dân phải chịu có tính cả lãi vay của nhà máy nước.

Mới đây nhất, Bộ Công an có văn bản đề nghị Sở Kế hoạch và Đầu tư TP Hà Nội cung cấp hồ sơ, tài liệu về việc đầu tư xây dựng dự án Nhà máy nước mặt sông Đuống để xác minh, làm rõ dấu hiệu sai phạm (nếu có) trong dự án này.

Chân dung shark Liên 

Xuất hiện với vai trò “cá mập” trong một chương trình gọi vốn trên truyền hình, bà Đỗ Thị Kim Liên thu hút được nhiều sự chú ý với hình ảnh của một doanh nhân thành đạt trên cương vị Chủ tịch Hội đồng quản trị Tập đoàn AquaOne.

Ở trong lĩnh vực tài chính, shark Liên được mệnh danh “nữ hoàng bảo hiểm” khi là cổ đông sáng lập của Bảo hiểm AAA, hay gần đây nhất là việc thâu tóm Bảo hiểm Viễn Đông (VASS) và cho ra mắt ứng dụng bảo hiểm công nghệ có tên gọi LIAN.

Bà Liên từng là một giáo viên dạy Văn. Năm 1996, bà Liên bắt đầu tham gia vào lĩnh vực bảo hiểm tại Tổng Công ty bảo hiểm Bảo Minh và làm việc ở đây trong 8 năm. Đến năm 2005, shark Liên sáng lập thương hiệu bảo hiểm AAA, đảm nhiệm vị trí Chủ tịch Hội đồng Quản trị kiêm Tổng giám đốc Công ty Cổ phần bảo hiểm AAA. 

Năm 2013, shark Liên bán lại toàn bộ cổ phần của mình cho Tập đoàn IAG của Úc và sáng lập tập đoàn AquaOne – chuyên xử lý và cung cấp nước sinh hoạt; Công ty Cổ phần nước mặt sông Đuống. Đồng thời, mở trường đào tạo quản lý doanh nghiệp và sáng lập Quỹ Môi trường xanh Việt Nam.

Bất ngờ vào năm 2013, bà Liên thành lập công ty AAA Plus với hình thức kinh doanh tập trung vào việc tư vấn M&A (mua bán và sáp nhập các doanh nghiệp trên thị trường) với cấu trúc quy mô khá lớn.

Năm 2018, bà Liên trở lại lĩnh vực bảo hiểm sau 5 năm tạm ngưng theo hợp đồng chuyển nhượng cổ phần của AAA với một sản phẩm mới kết hợp giữa bảo hiểm và công nghệ: ứng dụng bảo hiểm công nghệ có tên gọi LIAN.

Đầu tháng 11/2019, thông tin từ Cơ sở dữ liệu quốc gia về đăng ký doanh nghiệp và căn cứ giấy đăng ký kinh doanh, bà Đỗ Thị Kim Liên rời ghế Tổng giám đốc Công ty Cổ phần nước mặt sông Đuống nhưng vẫn giữ chức Chủ tịch Hội đồng quản trị kiêm chủ dự án Nhà máy nước mặt sông Đuống.