Vì sao đảo chính năm 1991 ở Liên Xô thất bại?

Trò chuyện với Sputnik, nhà ngoại giao Canada đã về hưu này cho hay, kế hoạch đảo chính của một số thành phần trong lực lượng vũ trang Liên Xô vào tháng 8/1991 không thành công do họ - cũng giống đa phần dân chúng - bị chia rẽ về những chính sách cải tổ gây tranh cãi của Tổng thống Mikhail Gorbachev. 

Chuyên gia này cũng chỉ ra rằng, thay vì cứu Liên Xô như ý định của những người lãnh đạo đất nước, cuộc đảo chính lại triệt tiêu hệ thống có thể được cải tổ tốt hơn.

"Sự thật cay đắng ở đây là kế hoạch đảo chính được đề ra với ý định bảo vệ Liên Xô song thực tế nó lại tiêu diệt Liên Xô. Đó là vì nó triệt tiêu sự tái thiết liên bang thông qua Hiệp ước liên bang mới, vốn được đa phần dân chúng ủng hộ", ông Amstrong nói.

Hiệp ước mới bắt đầu có hiệu lực chỉ một hoặc hai ngày trước khi đảo chính bất thành, nhà ngoại giao Canada về hưu nói thêm.

Sau khi nhận được những báo cáo đầu tiên về đảo chính, ông Amstrong - khi đó đang ở Ottawa, nhưng vẫn được công nhận là chuyên gia về Liên Xô tại phái bộ Canada ở Matxcơva, cho hay, ông hiểu ngay rằng người dân ở Matxcơva không chấp nhận hay ủng hộ kế hoạch đảo chính.

Video: Chủ quán bar dùng pháo tự hành thời Liên Xô để tiễn khách

"Các binh sĩ lái xe tăng tranh luận với dân thường là dấu hiệu cho thấy một cuộc đảo chính không thành công. Lúc đó, tôi biết, đảo chính thất bại. Nói một cách ngắn gọn, đảo chính phải diễn ra nhanh và toàn diện...hoặc sẽ thất bại". 

Armstrong nhắc lại hai yếu tố sống còn để đảo chính thành công đã không xuất hiện trong các bản tin từ Matxcơva.

"Không ai trong đảng Cộng sản Liên Xô có mặt trong Ủy ban đặc biệt lãnh đạo cuộc đảo chính và cũng không có chỗ nào có máy bay bay thấp. Nói một cách ngắn gọn, chả có ai trong ban đảo chính".

Chuyên gia này cũng nhắc lại chuyện, cùng ngày hôm đó, ông nói với một phóng viên của The Globe & Mail rằng cuộc đảo chính đã không thành công và sẽ sớm bị thất bại.

"Tới thứ Tư, ngày thứ ba của cuộc đảo chính, rõ ràng là đảo chính đã bất thành và mọi thứ đã kết thúc".