Vì sao cần tiêm vaccine COVID-19 mũi 4?

Các chuyên gia cho rằng, người từng mắc COVID-19 vẫn có khả năng bị tái nhiễm và mắc các biến chứng của bệnh, vì vậy cần thiết phải tiêm mũi nhắc lại vaccine COVID-19.

Vì sao cần tiêm mũi 3, mũi 4?

Theo TS Vương Ánh Dương, Phó Cục trưởng Cục Quản lý khám chữa bệnh (Bộ Y tế), tại Việt Nam, Hệ thống quản lý điều trị COVID-19 ghi nhận, trong 32.212 trường hợp tử vong do COVID-19 có tới 52,8% số tử vong là chưa tiêm vaccine COVID-19; 29,8% tiêm 1 mũi hoặc 2 mũi vaccine và chỉ 7,3% đã tiêm 3 mũi.

"Số liệu này một lần nữa khẳng định tính cần thiết phải thực hiện tiêm mũi nhắc lại lần 1 (mũi 3) cho những người đã hoàn thành 2 mũi tiêm cơ bản", ông Dương nói.

PGS.TS Dương Thị Hồng, Phó Viện trưởng Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương cho hay, các nghiên cứu trên thế giới ghi nhận hiệu quả bảo vệ của mũi tiêm cơ bản vaccine COVID-19 giảm dần theo thời gian trong 6 tháng sau khi tiêm và trong điều kiện xuất hiện các biến chủng mới.

Đối với biến chủng Omicron, hiệu quả bảo vệ giảm rất nhanh do nồng độ kháng thể cần thiết để trung hòa virus ở mức cao hơn so với các biến chủng virus SARS-COV-2 trước đây. Do vậy những người đã tiêm mũi cơ bản nếu không tiêm mũi nhắc lại vẫn có nguy cơ mắc bệnh.

"Người từng mắc COVID-19 vẫn có khả năng bị tái nhiễm và mắc các biến chứng của bệnh, gồm cả trẻ em và người lớn. Một số nghiên cứu gần đây cho thấy người tái nhiễm vẫn có nguy cơ mắc bệnh mức độ nghiêm trọng và phải điều trị hồi sức tích cực. Vì vậy, tiêm mũi nhắc lại vaccine COVID-19 là cần thiết", bà Hồng nhận định.

Liên quan vấn đề này, TS.BS Vũ Minh Điền, Phó Giám đốc Trung tâm phòng chống dịch, Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương bày tỏ, hiện các loại vaccine COVID-19 thế giới đang có như Pfizer, Moderna, Astrazeneca, Shinopharm... đều được sản xuất với thời gian ngắn và sử dụng trong trường hợp khẩn cấp để phòng, chống COVID-19. Qua theo dõi và nghiên cứu, khả năng bảo vệ của các loại vaccine này đều rất cao, khoảng trên 80%, nhưng hiệu lực bảo vệ sau tiêm lại không bền vững.

Trong khi đó, đặc điểm của SARS-CoV-2 là ngày càng nhiều biến chủng hơn xuất hiện, xu hướng lây lan nhanh hơn chủng cũ. Vì vậy, việc tiêm nhắc lại vaccine COVID-19 như mũi 3 và 4 là rất cần thiết.

PGS.TS Trần Đắc Phu, nguyên Cục trưởng Cục Y tế dự phòng (Bộ Y tế), Cố vấn cao cấp Trung tâm Đáp ứng Sự kiện y tế công cộng Việt Nam cũng nhận định, SARS-CoV-2 là virus liên tục được tiến hóa và khó xác định được tính chất nguy hiểm. Trong khi Omicron hiện nay tuy là biến thể phổ biến nhất trên thế giới nhưng có thể vẫn chưa phải là biến thể cuối cùng, việc xuất hiện biến thể mới là hoàn toàn có khả năng. Miễn dịch có được sau mắc COVID-19 hay sau tiêm vaccine đều không bền vững, do đó việc tiêm nhắc lại vaccine COVID-19 sau từ 4 - 6 tháng là cần thiết.

Vaccine COVID-19 khác với một số vaccine đậu mùa, sởi, bại liệt hay viêm não Nhật Bản B... Nếu như những vaccine này có miễn dịch cao, bền vững, gần như suốt đời, thì vaccine COVID-19 lại khác. Người tiêm vaccine COVID-19 sau một thời gian từ 4-6 tháng, miễn dịch giảm dần, sức chống đỡ trước bệnh tật cũng giảm. Thậm chí người tiêm rồi vẫn có thể mắc COVID-19, đặc biệt là nhóm mắc bệnh nền, người suy giảm miễn dịch, người già…

Theo các chuyên gia, người đã tiêm vaccine không may mắc COVID-19, bệnh sẽ nhẹ hơn, giảm thấp nhất ca nặng, hạn chế ca tử vong, từ đó giúp hệ thống y tế bị quá tải. Đặc biệt, trong bối cảnh hiện nay, vaccine COVID-19 vẫn có tác dụng phòng bệnh khi biến chủng Omicron vẫn chiếm ‘ưu thế’ trên thế giới.

Vaccine COVID-19 an toàn

Theo PGS.TS Trần Đắc Phu, hiện các nghiên cứu trên thế giới đều chỉ ra rằng, ngoài tác dụng phụ không mong muốn như sưng, đỏ, đau nhẹ chỗ tiêm hay sốt... sau khi tiêm vaccine COVID-19 không gây hại cho cơ thể.

Các loại vaccine COVID-19 hiện nay đều được nghiên cứu, chứng minh và đảm bảo độ an toàn với sức khỏe con người trước khi đưa vào tiêm chủng. Khoảng cách tiêm vaccine giữa các mũi đều được các nhà khoa học tính toán kỹ lưỡng.

"Vì vậy, có thể nói, vaccine COVID-19 an toàn, không gây hại cho cơ thể con người. Tuy nhiên, khoảng cách tiêm giữa các mũi thế nào thì nên tuân thủ theo khuyến cáo của nhà sản xuất. Tại Việt Nam, khoảng cách giữa các mũi tiêm cơ bản, nhắc lại hay bổ sung chúng ta nên tuân thủ theo hướng dẫn của Bộ Y tế để phát huy hiệu quả cao nhất", ông Phu nói.

TS.BS Vũ Minh Điền cũng cho rằng vaccine COVID-19 không gây hại cho sức khỏe con người. Theo BS Điền, tuy vaccine COVID-19 có phản ứng phụ không mong muốn có thể xảy ra như mệt mỏi, sốt, đau mỏi người, sưng chỗ tiêm... Cũng rất ít người bị phản ứng phụ nghiêm trọng khác, nhưng so với lợi ích mà vaccine mang lại trong phòng bệnh COVID-19 thì những phản ứng này không đáng kể. 

Thông thường các vaccine phiên bản sau các nhà sản xuất sẽ tính toán, nghiên cứu để phòng được các biến chủng mới, an toàn và hiệu quả hơn trước. Do đó, Tổ chức Y tế thế giới (WHO) hay nhiều chuyên gia đều khuyến cáo dù đã tiêm đủ liều cơ bản nhưng vẫn cần tiêm mũi bổ sung, nhắc lại (mũi 3, 4) để có được miễn dịch tốt hơn trước COVID-19", BS Điền nhấn mạnh.