Trường ở Nhật buộc sinh viên Việt làm thêm giờ bất hợp pháp

Các trường dạy tiếng Nhật cho người nước ngoài đang mọc lên như nấm ở khắp Nhật Bản. Một cuộc điều tra của đài NHK cho thấy hơn 200 trường được mở trong 5 năm qua.

Trong số đó, nhiều trường được điều hành bởi những công ty không chuyên về giáo dục, một số là công ty xây dựng hoặc công ty môi giới lao động tạm thời.

Nhật Bản có 643 trường như vậy. NHK cũng đã tiến hành khảo sát chi tiết về 180 trường dạy tiếng bắt đầu đi vào hoạt động trong 5 năm qua.

Kết quả cho thấy chỉ khoảng 1/4 các nhà điều hành làm về giáo dục, những người còn lại đến từ nhiều lĩnh vực khác nhau như bất động sản, môi giới lao động tạm thời hoặc điều dưỡng.

Chính phủ Nhật đang xúc tiến chính sách tăng số sinh viên nước ngoài trong nước lên 300.000 vào năm 2020 để nâng cao năng lực cạnh tranh quốc tế của đất nước.

Qua đó, thủ tục nhập cư vào Nhật Bản cũng được đơn giản hóa. Quốc gia này quy định sinh viên nước ngoài được làm việc bán thời gian tối đa 28 giờ mỗi tuần. Nhưng một số nhà điều hành trường học thường vi phạm pháp luật do cho sinh viên làm quá số giờ quy định.

Giới chức giải tán các trường vi phạm

Các nhà chức trách đã và đang thẳng tay xử lý những người đứng đầu các trường dạy tiếng Nhật buộc sinh viên nước ngoài làm việc thêm giờ bất hợp pháp.

Tháng 11 năm ngoái, cảnh sát đã bắt một viên chức cao cấp tại trường học ở tỉnh Tochigi vì buộc sinh viên Việt Nam làm việc hơn 28 giờ mỗi tuần. Sau đó, ông này bị kết tội.

Theo thông tin từ phiên tòa, các sinh viên làm việc bán thời gian thông qua một công ty môi giới lao động tạm thời và mất khoảng 40% lương để được vào làm. Viên chức này đồng thời cũng là người điều hành công ty. Để che giấu hành vi sai trái, ông này khai rằng đã làm sai hồ sơ làm việc của các sinh viên để cho thấy số giờ làm việc của họ ít hơn.

Đầu năm nay, các lãnh đạo của một trường khác ở tỉnh Fukuoka bị bắt vì nghi ngờ giới thiệu cho các sinh viên nhiều việc làm thêm và buộc họ phải làm việc nhiều giờ. Những người này đã bị kết tội.

Các công tố viên cho biết sinh viên thường làm việc ở nhiều nơi và giới hạn của họ là 28 giờ/tuần cho mỗi công việc.

Các trường coi lợi nhuận hơn giáo dục

NHK đã trò chuyện với một lao động Việt Nam ở trường dạy tiếng Nhật. Anh này cho biết ngày càng có nhiều trường chấp nhận người nước ngoài có mục tiêu chính là làm việc tại Nhật Bản. Điều này khiến cho các trường dạy tiếng có cơ hội kinh doanh để vừa có lao động, vừa thu được học phí.

Người này cũng tiết lộ nhiều sinh viên Việt Nam đã phải bỏ ra khoảng một triệu yen (khoảng 200 triệu đồng) cho các cơ quan hoạt động tại Việt Nam như học phí hoặc lệ phí nộp đơn. Nhiều người đã phải vay tiền để nộp và làm nhiều công việc sau khi đến Nhật.

Rất nhiều lao động là sinh viên phải làm ca đêm vượt quá thời gian quy định và sau đó ngủ gật trên lớp học.

Nhiều người Việt tin rằng học trường dạy tiếng Nhật là cách dễ dàng nhất để có được thị thực Nhật Bản. Từ đó, các trường có thể kiếm lợi nhuận nếu họ có đủ sinh viên muốn làm việc ở xứ sở hoa anh đào. Đối với những trường này, mục tiêu của họ là thu được càng nhiều học phí càng tốt.

Sự thiếu hụt lao động ở Nhật là nguyên nhân đằng sau vấn đề

Giáo sư Yoshihisa Saito của Đại học Kobe cho biết Nhật Bản đang thiếu lao động và muốn sinh viên đến từ các nước khác lấp khoảng trống này. Một số đến Nhật để học trong khi số khác chỉ với mục đích kiếm tiền.

Số sinh viên nước ngoài tăng lên đáng kể bởi họ biết rằng họ có thể tự do làm thêm tới 28 tiếng mỗi tuần. Nhiều bạn trẻ làm những công việc và ở các địa điểm mà người Nhật không thích làm. Vị giáo sư cho rằng khi được chấp nhận như là một phần của chính sách của chính phủ, các quan chức nên tìm cách để hiểu tình trạng mà các sinh viên đang phải đối mặt.

Sinh viên nước ngoài là những người không thể thiếu đối với các công ty Nhật Bản. Ngày càng có nhiều sinh viên nước ngoài làm việc trong các công ty ở Nhật. Năm ngoái, họ chiếm 1/5 số lao động nước ngoài ở đây, khoảng 210.000 người.

Số sinh viên Việt Nam làm việc ở Nhật đang tăng lên nhanh chóng. Trong 5 năm qua, con số này đã tăng 28 lần với khoảng 74.500 người. Việt Nam đã vượt Trung Quốc và trở thành nguồn lực chính về số sinh viên nước ngoài làm việc tại Nhật Bản.

Nhiều du học sinh Việt Nam tại Australia làm thêm trong các nhà hàng, khách sạn bị đối xử tệ, bóc lột sức lao động và trả lương thấp hơn so với mức lương tối thiểu.