Trung Quốc sắp không còn gì để đánh thuế đáp trả Mỹ trong cuộc chiến thương mại?

Tổng thống Mỹ Donald Trump ngày 17/9 thông báo sẽ áp thuế 10% lên số hàng Trung Quốc trị giá 200 tỷ USD từ 24/9, tăng lên 25% từ 1/1/2019 nếu Bắc Kinh không có động thái thay đổi hành vi thương mại như hiện nay.

Cùng với các gói thuế trước đánh lên 50 tỷ USD hàng hóa, khoảng một nửa số hàng hóa Trung Quốc nhập khẩu vào Mỹ đã bị ảnh hưởng bởi chiến tranh thương mại. Tổng thống Trump cũng không ngần ngại đe dọa đánh thuế tất cả số hàng Trung Quốc còn lại, với tổng giá trị lên tới 506 tỷ USD trừ khi Trung Quốc đồng ý đi đến thỏa thuận nhượng bộ. 

Trung Quốc đáp trả với một gói thuế quy mô nhỏ hơn, 5-10% lên 60 tỷ USD hàng hóa Mỹ. Khi chương trình có hiệu lực, 110 tỷ USD trong số 150 tỷ USD hàng Mỹ nhập vào Trung Quốc sẽ bị ảnh hưởng.

Như vậy, Bắc Kinh khó có thể tiếp tục trả đũa Mỹ với những gói thuế quy mô lớn. Hơn nữa nếu đánh thuế nốt 40 tỷ USD hàng Mỹ còn lại – trong đó bao gồm những mặt hàng quan trọng như vật liệu bán dẫn – sẽ làm ảnh hưởng đến các nhà sản xuất lắp ráp Trung Quốc.

Tuy nhiên, Trung Quốc vẫn có thể tiếp tục cuộc chiến thương mại với những phương pháp khác. Một trong những phương pháp được quan chức chính phủ đề xuất là cấm xuất khẩu một số mặt hàng quan trọng sang Mỹ.

Cụ thể, bài bình luận trên Nhân dân nhật báo cho rằng, Bắc Kinh có thể đánh thuế thấp đối với các mặt hàng Mỹ khó thay thế và đánh thuế cao hơn đối với những mặt hàng như vật liệu thô dễ thay thế, hàng cao cấp, hàng tiêu dùng và sản phẩm lắp ráp đang cạnh tranh trực tiếp với các sản phẩm Trung Quốc.

Ông Lou Jiwei, từng là Bộ trưởng Tài chính Trung Quốc và hiện là Chủ tịch Hội đồng quốc gia về quỹ an ninh xã hội, cho rằng Trung Quốc có thể vượt ra ngoài các chương trình thuế quan và áp đặt lệnh cấm xuất khẩu lên một số vật liệu và thành phần sản phẩm vẫn thường cung cấp cho Mỹ. Không khó để nhận diện sản phẩm Trung Quốc nào quan trọng nhất với thị trường Mỹ. “Chúng ta có thể chọn những sản phẩm mà Mỹ loại trừ khỏi danh sách đánh thuế mới hoặc những sản phẩm bị bỏ ra ngoài sau khi doanh nghiệp Mỹ phản ứng” – ông nói.

Video: Khủng hoảng kinh tế, giám đốc cũng gia nhập "cái bang"

Trong danh sách đánh thuế 200 tỷ USD hàng Trung Quốc hôm 17/9, 300 sản phẩm Trung Quốc được Mỹ loại ra sau chương trình vận động của nhóm các doanh nghiệp Mỹ. Một trong những thứ được loại là kim loại đất hiếm – thành phần quan trọng cho các nhà sản xuất công nghệ cao và cũng là hạng mục Trung Quốc xuất khẩu nhiều nhất thế giới.

Đồng hồ thông minh và thiết bị Bluetooth cũng được miễn trừ, được cho là do hãng công nghệ Apple kêu gọi, bên cạnh đó là những sản phẩm y tế và an toàn như mũ bảo hiểm xe đạp, ghế cao cho trẻ em.

“Sẽ không có ai chiến thắng trong chiến tranh thương mại, nhưng với những sản phẩm xuất khẩu này, thiệt hại biên sai (thiệt hại khi không bán được sản phẩm) của Trung Quốc sẽ nhỏ hơn nhiều so với của Mỹ” – ông Lou nói.

Bên cạnh đó, Trung Quốc có thể tranh thủ chiến tranh thương mại để thay thế các sản phẩm nhập khẩu bằng sản phẩm sản xuất nội địa.

Phần lớn gói thuế trả đũa của Trung Quốc nhằm vào sản phẩm nông nghiệp và năng lượng Mỹ, nhiều trong số đó đến từ các bang đã ủng hộ mạnh mẽ Tổng thống Trump trong cuộc bầu cử năm 2016. Trong diễn biến mới nhất, ông Trump cho rằng Trung Quốc đang cố gắng tác động đến cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ bằng cách tấn công những người nông dân, chủ trang trại và công nhân ủng hộ ông. Ông đe dọa sẽ có biện pháp trả đũa kinh tế nhanh chóng nếu họ tiếp tục bị nhắm đến.