Tranh cãi quanh quy định cấm phụ nữ độc thân đông lạnh trứng ở Trung Quốc

Quyết định của Ủy ban Y tế Quốc gia Trung Quốc (gọi tắt là Ủy ban) đang vấp phải sự phản đối của nhiều người dân đất nước này. Họ cho rằng lệnh cấm là phân biệt đối xử và có thể tước đoạt quyền sinh con của phụ nữ, SCMP đưa tin.

Tại Trung Quốc, các công nghệ hỗ trợ sinh sản phần lớn được sử dụng để giúp những phụ nữ kết hôn mà không thể thụ thai. Quy định cấm phụ nữ độc thân điều trị IVF (thụ tinh trong ống nghiệm) và đông lạnh trứng tại các cơ sở y tế có từ năm 2015. Tuy nhiên, đàn ông độc thân lại được quyền đông lạnh tinh trùng để sử dụng về sau.

Trong tuyên bố được đăng tải trên trang web chính thức, Ủy ban nêu rõ lấy trứng là thao tác xâm lấn, có thể gây rủi ro về mặt y tế, ảnh hưởng đến sức khỏe phụ nữ.

Cơ quan này cũng trích dẫn vấn đề đạo đức, nổi bật là hoạt động lợi dụng buôn bán trứng của phụ nữ. Ở Trung Quốc, mang thai hộ là hoạt động bất hợp pháp.

Ủy ban cho biết đang xem xét đưa ra quy định cấm phụ nữ độc thân đông lạnh trứng và điều trị IVF vào luật. Họ cho rằng nhóm này muốn đông lạnh trứng chỉ đơn giản nhằm trì hoãn việc sinh con - vấn đề vốn gây tranh luận gay gắt trên thế giới và trong giới học thuật.

“Các nghiên cứu quốc tế chỉ ra rằng tỷ lệ thành công của công nghệ hỗ trợ sinh sản giảm xuống khi phụ nữ già đi. Ở Mỹ và châu Âu, các chuyên gia nêu rõ công nghệ đông lạnh trứng được thương mại hóa chỉ mang lại ảo vọng cho những phụ nữ muốn sinh con muộn”, Ủy ban cho biết.

Tuyên bố củng cố quan điểm của Ủy ban, được đưa ra sau đề xuất cho phép phụ nữ chưa kết hôn tiếp cận công nghệ đông lạnh trứng nhằm "đảm bảo quyền bình đẳng của họ" từ nhà cố vấn chính sách, luật sư Peng Jing tại một hội nghị chính trị hàng năm của Trung Quốc.

Tranh cãi

Chính sách của Ủy ban gây ra cuộc tranh luận sôi nổi giữa các đại biểu chính phủ, cũng như trên một số nền tảng mạng xã hội. Nhiều người bày tỏ lo ngại các quy định cấm là nỗ lực nhằm khiến phụ nữ trẻ kết hôn và sinh con sớm.

Vấn đề sinh nở của phụ nữ vốn là chủ đề được tranh luận sôi nổi tại Trung Quốc trong nhiều thập kỷ.

Đất nước này phải vật lộn với tỷ lệ sinh giảm từ năm 1990. Một phần nguyên do đến từ chính sách một con mà mãi tới cuối năm 2015 mới bãi bỏ.

Trong những năm gần đây, nhà chức trách khuyến khích các cặp vợ chồng sinh thêm con. Tuy nhiên, nhiều phụ nữ không chọn làm mẹ do không tìm được bạn đời phù hợp, chi phí nuôi con đắt đỏ và khả năng độc lập tài chính ngày càng cao. Xu thế này dẫn đến gia tăng số lượng phụ nữ tìm cách trữ lạnh trứng.

Một bác sĩ sản phụ khoa đến từ Vô Tích (Tô Giang), nổi tiếng trên mạng với tên “Bác sĩ Chen", ủng hộ quyết định của Ủy ban. Ông cho rằng đây là điều cần làm nhằm ngăn chặn vấn nạn phụ nữ mang thai hộ và bán trứng.

Dong Xiaoying, luật sư làm việc tại Quảng Châu, có quan điểm ngược lại. Ông nhận định phụ nữ nên được quyền lựa chọn thay vì để Ủy ban quyết định cho họ.

“Những phụ nữ độc thân giàu có có thể trữ lạnh trứng ở Mỹ hoặc châu Âu. Cho dù luật có hạn chế hay không, nhu cầu vẫn ở đó”, luật sư Dong Xiaoying nói.

Kiện đòi được trữ trứng

Năm 2019, Theresa Xu đã đệ đơn kiện Bệnh viện phụ sản Bắc Kinh từ chối cho cô trữ đông trứng vào năm 2018, khi cô 30 tuổi, cho đến khi tìm được bạn đời phù hợp. Xu cho biết đây là hành động phân biệt đối xử với phụ nữ độc thân.

Trước lệnh cấm tăng cường của Ủy ban Y tế Quốc gia Trung Quốc, Xu bày tỏ mong muốn chính phủ cởi mở hơn về vấn đề này, đồng thời cần nghiên cứu luật để quản trị tốt và học hỏi từ các quốc gia khác.

“Tôi nghĩ rằng rủi ro kỹ thuật có thể được cải thiện với ngân sách tốt hơn kết hợp với nghiên cứu khoa học. Hiện nay, cũng đã có nhiều cuộc thảo luận trực tuyến về vấn đề đạo đức”, Xu nói.

Cô nói thêm rằng việc chính phủ ngăn cản phụ nữ trữ lạnh trứng vì lo ngại thương mại hóa là không chính đáng. Bởi hiện nay tại Trung Quốc, bất chấp chính sách hiện hành, phụ nữ vẫn bán trứng và mang thai hộ bất hợp pháp.

Xu là người đầu tiên ở Trung Quốc đâm đơn kiện vì bị từ chối trữ lạnh trứng. Tuy nhiên, sau hơn 1 năm, chưa có phán quyết nào được đưa ra.