Toshiba, một tập đoàn điện tử có 140 năm tuổi đời của Nhật Bản, có thể sẽ nộp đơn xin phá sản sau khi thừa nhận thất bại trong việc cứu vãn khoản thua lỗ khổng lồ lên tới 6,3 tỷ USD. Chủ tịch tập đoàn này đã quyết định từ chức ngay giữa thời điểm khó khăn kéo theo nhiều hệ lụy đi kèm.
Toshiba, đỉnh cao danh vọng
Toshiba có tiền thân là nhà máy Tanaka Seizo-sho, được thành lập vào năm 1875 bởi Hisashige Tanaka. Đây cũng là công ty Nhật Bản đầu tiên làm thiết bị điện báo. Vào năm 1904, nhà máy này được đổi tên thành Shibaura Seisakusho.
Đến năm 1939, Tosbiba được thành lập dưới sự hợp Nhất của Shibaura Seisaku-sho và Tokyo Denki (một công ty sản xuất bóng đèn) được đặt tên là Tokyo Shibaura Denki, không lâu sau đó, doanh nghiệp này được đổi tên thành Toshiba cho đến ngày nay.
Trụ sở chính của Toshiba tại Nhật bản.
Suốt nửa đầu thế kỷ 20, Shibaura Seisakusho trở thành một công ty lớn sản xuất máy móc điện tử nặng trong khi Nhật Bản, được hiện đại hóa vào thời kỳ Minh Trị (Meiji Tennō), trở thành một cường quốc thế giới về công nghiệp.
Tại thời điểm "hoàng kim" của Toshiba, doanh nghiệp này liên tiếp thâu tóm các mảng kinh doanh khác nhau và phát triển nó tới mức cực đại. Vào năm 2010, Toshiba là công ty sản xuất máy tính cá nhân lớn thứ năm thế giới về doanh thu (xếp phía sau Hewlett-Packard, Dell, Acer và Lenovo). Vào cùng năm đó, Toshiba cũng trở thành công ty sản xuất chất bán dẫn lớn thứ tư thế giới (xếp phía sau Intel, Samsung và Texas Instruments).
Toshiba cũng là một "đế chế" tiên phong cho hàng loạt thiết bị điện tử, góp phần không nhỏ trong chiến dịch "thần kỳ Nhật Bản", đưa Nhật Bản phát triển rực rỡ sau thế chiến thứ II.
Các sản phẩm đầu tiên do Toshiba phát minh bao gồm radar (1942), máy tính số TAC (1954), máy thu hình bán dẫn và lò vi sóng (1959), điện thoại hình màu (1971), máy xử lí chữ Nhật (1978), hệ thống MRI (1982), Máy tính xách tay (1986), NAND EEPROM (1991), Đĩa DVD (1995) và đĩa HD DVD (2005)
Toshiba có 39 cơ sở nghiên cứu và phát triển trên khắp thế giới với khoảng 4.180 nhân viên. Vào năm 2012, số vốn đầu tư của Toshiba đạt 46 tỷ USD. Ngoài ra, Toshiba đã đăng ký tổng cộng 2.483 bằng sáng chế ở Mỹ trong năm 2011, đứng thứ 5 trong số những công ty có nhiều bằng sáng chế nhất (sếp sau IBM, Samsung Electronics, Canon and Panasonic).
Toshiba cũng đi đầu trong rất nhiều công nghệ mới, như TV 3D không cần kính và TV độ phân giải 4K Ultra HD. Trước đó, Toshiba cũng đi tiên phong trong việc chế tạo những chiếc đầu đĩa HD DVD, với loại đĩa DVD dung lượng lớn và có thể lưu trữ được những bộ phim có chất lượng cao.
Tính đến nay Toshiba đã hoạt động được trên 140 năm và các sản phẩm đồ điện tử của hãng như tivi, điều hòa, tủ lạnh từng được coi là biểu tượng của Nhật Bản và được sử dụng rộng rãi trên toàn thế giới.
Sự sụp đổ của một "đế chế"
Sự phát triển "thần kỳ" của Toshiba, đã góp phần không nhỏ tới hình ảnh đất nước Nhật Bản. Trong khoảng những năm 1990, bên cạnh Sony, Toshiba là mặt hàng công nghệ, đặc biệt là Tivi ưa thích của nhiều thị trường trên thế giới như Châu Âu, Mỹ, hoặc thậm chí là cả Việt Nam.
Sự sụp đổ của Toshiba đánh dấu vào năm 2015, khi liên tiếp các vụ bê bối liên quan tới kế toán của doanh nghiệp này được hé lộ. Vụ bê bối này đã khiến cả thế giới phải chấn động và xem là lớn nhất trong lịch sử các doanh nghiệp Nhật Bản kể từ sau bê bối của Tập đoàn Olympus hồi năm 2011.
Thương hiệu Toshiba sẽ bị biến mất trong thời gian tới?
Được biết với mục đích hoàn thành chỉ tiêu đặt ra, cả 3 đời chủ tịch Toshiba là ông Hisao Tanaka, Norio Sasaki và Atsutoshi Nishida đều đã gây áp lực với cấp dưới để gian lận kết quả kinh doanh, thổi phồng doanh thu.Trên thực tế, Toshiba trong tình trạng làm ăn bết bát từ nhiều năm nay, trong khi đó lợi nhuận được công ty này thổi phồng lên tới 1,2 tỷ USD.
Vào ngày 21/7/2015, Giám đốc điều hành của Toshiba - ông Hisao Tanaka tuyên bố từ chức trong bối cảnh một vụ bê bối kế toán mà ông gọi là "sự kiện gây tổn hại nhất cho thương hiệu của chúng tôi trong lịch sử 140 năm của công ty". Tám quan chức cấp cao khác cũng đã từ chức, trong đó có hai CEO trước. Chủ tịch Masashi Muromachi được bổ nhiệm làm Giám đốc điều hành hoạt động.
Kết quả kinh doanh năm 2014 cho thấy họ thua lỗ 318 triệu USD. Trong khi trước đó 1 năm, thời điểm chưa xảy ra vụ bê bối liên quan tới kế toán của doanh nghiệp này. Toshiba công bố thu về lợi nhuận 496 triệu USD.
Trong báo cáo quý tài chính mới đây nhất, Toshiba tiết lộ khoản lỗ khổng lồ lên đến 6,3 tỷ USD. Hiện tại Chủ tịch Tập đoàn Toshiba là ông Shigenori Shiga đã phải nhận trách nhiệm, từ chức, và công ty có thể phải đối mặt với nguy cơ phá sản vì số tiền lỗ quá lớn.
Nguyên nhân trực tiếp dẫn đến sự sụp đổ của Toshiba liên quan đến thương vụ mua lại công ty năng lượng hạt nhân Chicago Bridge and Iron. Tuy nhiên việc trả giá quá tay của doanh nghiệp này đã biến thành một thảm hoạ và đẩy Toshiba vào tình thế "tiền mất, tật mang".
Sau khi hứng chịu khoản thua lỗ 6,3 tỷ USD, Toshiba đã tìm cách bán lại 20% cổ phần mảng kinh doanh bộ nhớ vốn đang làm ăn có lãi nhằm tránh cảnh thua lỗ.
Đứng trước thảm cảnh này, Toshiba vẫn đang cân nhắc việc tuyên bố phá sản hoặc phải bán mình cho một doanh nghiệp khác. Hiện tại, một số ông lớn trong nghành công nghệ, nổi lên là doanh nghiệp Mediatek của Đài Loan đang tỏ ý muốn mua lại Toshiba. Đây là một cái giá quá đắt cho biểu tưởng công nghệ một thời.
Bình luận