Đầu tuần trước, sau hàng loạt nỗ lực đàm phán, quốc hội Mỹ thông qua dự luật ngân sách chính phủ và gói cứu trợ COVID-19 với tổng trị giá 2.300 tỷ USD nhằm tài trợ các cơ quan của chính phủ hoạt động cho hết năm tài chính 2021, hỗ trợ nền kinh tế đang phải chịu tác động nặng nề bởi đại dịch COVID-19.
Tổng thống Trump phàn nàn về gói cứu trợ này, gọi đó là "một nỗ ô nhục" và yêu cầu tăng hỗ trợ trực tiếp cho những hộ gia đình chịu ảnh hưởng nặng nhất của dịch bệnh.
“Tôi sẽ yêu cầu quốc hội sửa đổi dự luật này và tăng trợ cấp, từ mức thấp đến nực cười là 600 USD hiện nay lên thành 2.000 USD hay 4.000 USD cho mỗi cặp vợ chồng. Tôi cũng sẽ yêu cầu quốc hội ngay lập tức loại bỏ những điều khoản lãng phí và không cần thiết khỏi dự luật này và chỉ gửi tôi một dự luật phù hợp”, ông Trump nói hôm 22/12.
Kể từ tuyên bố này, các trợ lý Nhà Trắng không tham dự bất cứ cuộc họp công khai nào về chiến lược và kế hoạch của nhà lãnh đạo Mỹ.
Thay vào đó, vị Tổng thống sắp mãn nhiệm đăng tải một loạt tweet nhắc lại yêu cầu của mình về những thay đổi nhưng không hề đả động tới chuyện sẽ nhượng bộ.
Phó Tổng thống Mike Pence đang ở Vail, Colorado và cũng vắng bóng những ngày gần đây.
Với việc Tổng thống không ký vào dự luật, hàng trăm nghìn nhân viên liên bang sẽ phải nghỉ việc không lương. Ngay cả những nhân viên thiết yếu dù đi làm cũng sẽ không được trả lương cho tới khi dự luật được thông qua.
Ngoài việc chính phủ đóng cửa, khoảng 14 triệu người sẽ mất trợ cấp bổ sung và không có séc kích thích nào được phát "nóng".
Không có dự luật mới khiến các khoản tiền để phân phối vaccine, viện trợ doanh nghiệp nhỏ cùng các trường học, vực dậy ngành hàng không "ốm yếu" bị đóng băng.
"Tôi hiểu ông ấy muốn được nhớ đến với tư cách Tổng thống ủng hộ việc tặng người Mỹ những tấm chi phiếu lớn, nhưng nhiều khả năng ông ấy sẽ được nhớ đến vì sự hỗn loạn, khốn khổ và hành vi thất thường khi không ký dự luật cứu trợ", Thượng nghị sĩ đảng Cộng hòa Pat Toomey nói khi trả lời phỏng vấn Fox News.
Tới cả Bộ trưởng Tài chính Mỹ Steven Mnuchin, người hết mức ủng hộ các quyết định của Tổng thống suốt một nhiệm kỳ cũng tỏ ý không hài lòng.
Trên ABC News, Thượng nghị sĩ Bernie Sanders cho rằng Tổng thống đang cư xử vì "lòng tự ái khác thường" của mình.
"Điều đó thật điên rồ và ông ấy cuối cùng sẽ phải làm điều đúng đắn cho người dân Mỹ và ngừng lo lắng về cái tôi của mình", ông Sanders cho hay.
Nhà Trắng hiện không cung cấp bất cứ thông tin gì về kế hoạch của họ trước nguy cơ đóng cửa chính phủ và thất bại trong nỗ lực cứu trợ nền kinh tế.
Một phát ngôn viên của Nhà Trắng từ chối bình luận khi được hỏi về ý định của tổng thống. Các cuộc đàm phán giữa các lãnh đạo quốc hội và tòa Bạch Ốc dường như đang hoàn toàn bế tắc. Một kế hoạch dự phòng vẫn chưa được thống nhất vào chiều 27/12.
Hàng triệu gia đình Mỹ đã mất việc làm trong thời kỳ đại dịch và vẫn đang gặp khó khăn. Giờ họ chỉ biết chờ đợi quyết định của Tổng thống.
Kể từ sau khi mất việc từ tháng 8, Deseree nộp đơn xin trợ cấp thất nghiệp cho giới chức bang Florida nhưng vẫn chưa nhận được đồng trợ cấp nào. Tên của cô vẫn đang xếp hàng dài trong danh sách đợi.
Nhiều thời điểm, bà mẹ 37 tuổi cảm thấy bất lực vì không thể mua thuốc cho con trai mình.
"Mọi người sẽ chết nếu không có số tiền này. Mọi người sẽ bị đuổi ra khỏi nhà. Mọi người sẽ không nhận được thuốc của họ. Với các nhà lập pháp, 600 USD hoặc 2.000 USD có vẻ quá ít. Nhưng đối với người dân Mỹ lúc này, nó là tất cả", Deseree nói.
Khi ông Trump đăng tweet hôm 22/12, các thành viên đảng Dân chủ ở Hạ viện đã cố gắng thông qua đề xuất nâng mức hỗ trợ như nhà lãnh đạo Mỹ yêu cầu. Nhưng các thành viên Đảng Cộng hòa hôm 24/12 lại chặn nỗ lực thông qua sửa đổi này.
Các nghị sỹ trở lại làm việc vào ngày 28/12, nhưng kịch bản thông qua một dự luật mới có thể nhận được cái gật đầu từ cả hai đảng là khá xa vời.
Một lựa chọn khác để tránh đóng cửa chính phủ là khẩn trương thông qua dự luật chi tiêu ngắn hạn, nhưng các lãnh đạo Quốc hội chưa hề công khai thảo luận về giải pháp thay thế này trong khi thời gian đang cạn kiệt.
Nếu ông Trump không có bất cứ động thái nào giúp cải thiện vấn đề, chính phủ Mỹ sẽ đóng cửa vào nửa đêm 28/12. Điều đó làm tăng triển vọng đóng cửa chính phủ kéo dài cho tới khi ông Biden nhậm chức vào ngày 20/1.
Trong khi Đồi Capitol đang "rối như canh hẹ", Tổng thống Trump dường như đang có những ngày nghỉ xả hơi tại khu nghỉ Mar-a-Lago của mình tại Florida.
Một người tiếp xúc với nhà lãnh đạo Mỹ ở Florida những ngày gần đây cho biết Tổng thóng không thảo luận về dự luật cứu trợ. Thay vào đó, ông tập trung vào nỗ lực đảo ngược kết quả bầu cử, chí trích các thành viên Cộng hòa trong Quốc hội và chính quyền vì không đứng về phía ông trong nỗ lực "lật kèo".
Những người thân cận với Nhà Trắng mô tả khung cảnh hỗn loạn những ngày cuối tuần khi các quan chức cấp cao chờ đợi các động thái tiếp theo của Tổng thống.
Các quan chức Cộng hòa thì lo ngại các hành động của Trump có thể sẽ làm ảnh hưởng tới cuộc đua vào Thượng viện bang Georgia dự kiến diễn ra vào ngày 5/1 tới. Nếu Đảng Cộng hòa mất hai ghế tại bang này, đảng Dân chủ sẽ nắm quyền kiểm soát Thượng viện.
"Mọi người trong Nhà Trắng đang cố gắng tìm hiểu về ý định của của Tổng thống. Không ai biết Trump sẽ làm gì. Đó là một tình huống kỳ lạ", một nguồn tin thân cận của Washington Post cho biết.
Với việc cả ông Trump và ông Pence đang "cố thủ" tại các thị trấn nghỉ mát, chính quyền sắp tới của ông Biden đang tìm cách lấp đầy khoảng khoảng trống và cáo buộc chính quyền đương nhiệm thể hiện sự yếu kém, thiếu đầu tàu lãnh đạo.
Hôm 27/12, nhóm chuyển tiếp của Biden cho biết ông sẽ đưa ra nhận xét vào ngày 27/12 sau cuộc họp ngắn với nhóm an ninh quốc gia.
Trong tuyên bố đưa ra hôm 27/12, Phó tổng thống đắc cử Kamala Harris khẳng định bà và ông Biden sẽ đảm bảo người dân Mỹ sẽ nhận được hỗ trợ xứng đáng.
Theo Washington Post, hiện tại, các nghị sỹ lưỡng đảng đang tìm cách khởi động lại các cuộc đàm phán để tiến tới gói cứu trợ trị giá 900 tỷ USD và thúc giục ông Trump đưa ra quyết định ký hoặc phủ quyết nó để Quốc hội có thể sớm thay thế dự luật.
"Bạn cần nói rõ lập trường của mình và việc nhanh chóng từ chối sẽ cho phép hành động nhanh chóng trước khi quá muộn. Bây giờ không phải là lúc ngồi yên, hãy làm điều đúng đắn, ký hoặc phủ quyết dự luật này ngay lập tức", nhóm nghị sỹ lưỡng đảng nhấn mạnh trong một tuyên bố chung.
Các ánh mắt ở Washington vẫn đang hướng về Florida và chờ đợi quyết định từ Tổng thống. Nhưng kỳ vọng của họ có được đáp ứng hay không. Đó vẫn là câu hỏi bỏ ngỏ.
Bình luận