Trượt oan do trường nâng điểm: Bộ GD&ĐT tạo điều kiện thí sinh chuyển trường khác

Đại học Đồng Nai, Đại học Hùng Vương TP.HCM nâng điểm cao để đánh trượt thí sinh do số lượng không đủ mở lớp đào tạo khiến nhiều phụ huynh và học sinh hoang mang. Về vấn đề này, VTC News trao đổi với tiến sĩ Nguyễn Thị Kim Phụng - Vụ trưởng Vụ giáo dục Đại học, Bộ GD&ĐT.

- Quan điểm của Bộ thế nào thưa bà?

Thực tế tất cả các trường đều mong muốn tuyển sinh được hết chỉ tiêu. Nhưng một số trường, trong điều kiện quá ít thí sinh trúng tuyển, không đủ số lượng để mở lớp và duy trì lớp học nên đã nâng điểm trúng tuyển lêncao, để thí sinh được chuyển sang xét tuyển nguyện vọng tiếp theo hoặc tham gia xét tuyển đợt sau.

Bộ GD&ĐT hiểu được có nhiều lý do dẫn đến cách lựa chọn của trường, chủ yếu do các trường phải cân đối từ nguồn học phí; tính toán đến hiệu quả của hoạt động đào tạo… Tuy nhiên, cách giải quyết trên vẫn chủ yếu xuất phát từ góc độ của cơ sở đào tạo.

- Mở ngành học nhưng khi thí sinh đủ điểm vào học, trường lại nâng điểm đánh trượt thí sinh, trường có vi phạm pháp luật?

Ở góc độ đảm bảo quyền của người học, cách thức của các trường dẫn đến thí sinh có thể không trúng tuyển đợt 1, hoặc không trúng tuyển vào nguyện vọng mà các em ưu tiên chưa được tính đến một cách đầy đủ.

Hiện nay các trường tự chủ tuyển sinh và thí sinh được tự do đăng ký xét tuyển, không giới hạn nguyện vọng. Dù cách làm của trường không vi phạm quy định cụ thể nào trong quy chế tuyển sinh, nhưng cũng nên tính đến nguyện vọng của thí sinh, nhất là khi các thí sinh đã lựa chọn trường mình để đăng ký xét tuyển.

Có những cách tốt hơn như chúng tôi từng khuyến nghị, hướng dẫn thực hiện thời gian qua. Sau khi có thông tin về đăng ký xét tuyển ban đầu, nếu trường thấy khả năng không đủ điều kiện mở lớp, thì cần thông tin đầy đủ cho các em trước hoặc trong thời gian thay đổi nguyện vọng.

Bên cạnh đó, trường có thể báo cáo Bộ GD&ĐT đề xuất và hỗ trợ cách giải quyết, hoặc thông qua bộ phận quản lý cơ sở dữ liệu để trao đổi thông tin với các thí sinh.

Nội dung trường trao đổi là về khả năng, điều kiện của trường và các phương án mà thí sinh có thể lựa chọn… Nhưng rất tiếc là một số trường đã không thực hiện.

- Tình trạng các trường nâng điểm để đánh trượt thí sinh không phải bây giờ mới có. Bộ đã đưa ra phương án gì để hỗ trợ, tạo điều kiện cho học sinh trong trường hợp này?

Trong điều kiện các trường tự chủ tuyển sinh, các thí sinh được tự do lựa chọn ngành học, nơi học thì việc “điều tiết” của Bộ GD&ĐT phải dựa trên cơ sở các quy định của pháp luật.

Quy chế tuyển sinh không thể quy định các trường phải mở lớp khi có thí sinh đăng ký xét tuyển vượt điểm sàn của trường, không kể số lượng trúng tuyển là bao nhiêu; cũng không thể quy định việc Bộ GD&ĐT “điều tiết” các thí sinh trúng tuyển vào trường không đủ số lượng mở lớp sang trường khác, vì còn phải tính đến nguyện vọng, điều kiện, ý kiến của thí sinh.

Vì vậy, Bộ GD&ĐT đã định hướng cho các trường minh bạch thông tin để thí sinh lựa chọn, khi phát sinh những tình huống không mong muốn thì cần thông qua bộ phận quản lý cơ sở dữ liệu để trao đổi với thí sinh, thống nhất cách lựa chọn mà cả hai bên đều có thể chấp nhận.

Với các thí sinh bị "đánh trượt" như trên, Bộ có thể hỗ trợ, tạo điều kiện để các em đến những trường đang đào tạo ngành đăng ký học mà thí sinh đủ điểm trúng tuyển, nếu thí sinh lựa chọn và có đơn đề nghị gửi Bộ và gửi trường xin được xét tuyển.

Trong toàn hệ thống, các trường gặp khó khăn trong tuyển sinh như Đại học Đồng Nai hay Đại học Hùng Vương TP.HCM không nhiều.

Bên cạnh một số tác động như buộc các trường phải nâng cao chất lượng để thu hút thí sinh, buộc phải đánh giá nhu cầu của thị trường khi mở ngành; buộc phải khảo sát nhu cầu của thị trường và chuẩn bị các điều kiện cần thiết khi những ngành cũ giảm đi, ngành mới phát sinh… Bộ cũng cần tính đến các giải pháp hợp lý để đảm bảo quyền của thí sinh và quyền tự chủ của các trường.

Bộ GD&ĐT có trách nhiệm tạo ra cơ chế đề các trường và thí sinh thực hiện.

- Phải có cơ chế xử lý thế nào nếu ngành học của trường mà liên tiếp hai hay ba năm không có thí sinh đăng ký học?

Theo quy định nếu 5 năm không tuyển sinh thì bị đóng ngành. Nếu muốn tuyển sinh và đào tạo trở lại, cơ sở giáo dục phải thực hiện đăng ký theo quy định.

Thời hạn 5 năm là để tránh tình trạng các trường đang đào tạo sinh viên ngành đó năm cuối phải đóng cửa.

- Trong thời gian tới, Bộ GD&ĐT dự kiến có những thay đổi gì để nâng cao chất lượng tuyển sinh đại học, thưa bà?

Những giải pháp đã và đang được thực hiện như công khai minh bạch thông tin về điều kiện đảm bảo chất lượng của nhà trường, về tình hình tuyển sinh và đào tạo những năm trước để người học lựa chọn; công khai chế tài nếu vi phạm đối tượng, điều kiện, chỉ tiêu tuyển sinh sẽ bị xử lý theo quy định;

Không được tự xác định chỉ tiêu tuyển sinh trong thời hạn 5 năm; nếu 5 năm không tuyển sinh thì bị đóng ngành; trao quyền tự chủ cho trường để trường phải tính toán đến nguồn lực đảm bảo hoạt động của nhà trường khi không có sinh viên theo học…

Những giải pháp này cần tiếp tục nghiên cứu, hoàn thiện, đổi mới… để điều chỉnh pháp luật ngày càng hiệu quả hơn.

Bên cạnh việc hàng năm tổng kết công tác tuyển sinh, hoàn thiện chính sách và các điều kiện hỗ trợ kỹ thuật để tổ chức tuyển sinh ngày càng tốt hơn, Bộ GD&ĐT đang đặt hàng các nhà nghiên cứu của Chương trình KHGD quốc gia với đề tài Nghiên cứu đề xuất phương án đánh giá xét công nhận tốt nghiệp trung học phổ thông và tuyển sinh đại học đáp ứng yêu cầu chương trình giáo dục phổ thông mới để các nhà khoa học nghiên cứu, đề xuất thêm giải pháp đánh giá thực trạng, khắc phục bất cập phát sinh, làm cơ sở cho việc đổi mới công tác tuyển sinh  trong thời gian tới.

Xin cảm ơn bà!