Thế nào là phố, thế nào là đường ở Hà Nội?

Đường Láng, đường Nguyễn Chí Thanh, đường Đại La, đường Trường Chinh, phố Hàng Khay, phố Hàng Bạc... là những cái tên quen thuộc ở Hà Nội. Hai khái niệm này được phân biệt thế nào?

Thế nào là phố, thế nào là đường ở Hà Nội?

Phố và đường nằm xen kẽ với nhau trong các khu vực chứ không hoàn toàn tách biệt. Theo Bản quy ước về việc đặt tên đường, phố, ngõ của Hà Nội do UBND thành phố ban hành ngày 26/8/1998,  quy mô, vị trí, tính chất là các cơ sở chính để phân biệt hai khái niệm này.

Đường có quy mô lớn về cả độ dài lẫn chiều rộng, nằm trên các tuyến vành đai, đường liên tỉnh, đường trục chính trên địa bàn thành phố. Phố là cách gọi những con đường quy mô nhỏ, hai bên có những công trình kiến trúc liên tiếp như nhà ở, trụ sở cơ quan, cửa hàng, cửa hiệu... Phố thường phổ biến ở các khu phố cổ, phố cũ, các điểm buôn bán sầm uất.

Mặc dù quy ước như vậy nhưng sự phát triển của đô thị khiến diện mạo của nhiều đường và phố không còn giống như lúc ban đầu, không hoàn toàn "khớp" với các tiêu chí phân biệt trên. Nhiều nơi ban đầu gọi là đường vì các công trình kiến trúc ở hai bên còn thưa thớt. Theo thời gian, nhà cửa, các loại cửa hàng cửa hiệu mọc lên san sát, áp theo tiêu chí thì có thể coi là phố nhưng vẫn giữ nguyên cách gọi là đường.

Hà Nội có rất nhiều tuyến đường đã “phố hoá” như đường Trường Chinh, đường Láng, đường Nguyễn Trãi, đường Cầu Giấy. Nhìn chung, đây là đặc điểm chung đối với các con đường ở nội thành.

Tính đến năm 2022, thành phố Hà Nội đã có 847 phố và 283 đường, 166 ngõ. Phân loại theo tên gọi, có 563 tuyến đường, phố, ngõ và công trình công cộng mang tên danh nhân; 543 tuyến đường, phố mang tên địa danh; 232 tuyến dạng tên khác (tên di tích lịch sử văn hóa, sự kiện lịch sử, danh từ chung, quốc hiệu nước Việt Nam ở một số thời kỳ lịch sử...).

Phố Hồ Hoàn Kiếm được công nhận phố ngắn nhất Hà Nội, chỉ dài 45m. Con phố cổ nằm ngay sát hồ Hoàn Kiếm, vẫn giữ được những nét xưa của Hà thành với nhiều công trình kiến trúc cổ.

Phố dài nhất chính là phố Thụy Khuê với chiều dài lên đến 3,2km. Đây cũng là nơi có nhiều cổng làng nhất Hà Nội với 8 cổng làng khác nhau.

Đường Láng là một trong những đường dài nhất Hà Nội, tổng chiều dài hiện tại là 4.104m, kéo dài từ đường Cầu Giấy đến nút giao Ngã Tư Sở. Chiều rộng của đường Láng là 10m. Các con đường Nguyễn Văn Linh, Phạm Văn Đồng, Giải Phóng cũng rất dài.

Đường ngắn nhất tại Hà Nội chính là đường Thanh Niên. Đoạn đường nằm giữa hồ Tây và hồ Trúc Bạch này chỉ dài 992m.