Tại sao ăn trầu bị say?

Ăn trầu là tập tục có từ lâu đời ở một số quốc gia Ðông Nam Á. Riêng ở Việt Nam, tục lệ này đã có từ hàng ngàn năm qua và là một nét bản sắc văn hóa truyền thống. Xưa, mọi đám cưới hỏi, ma chay, lễ tiệc đều có trầu.

Ngày nay, trầu cau chủ yếu là món lễ vật để dâng cúng hoặc dùng trong đám hỏi. Tuy nhiên, ở nhiều địa phương, vẫn có người ăn trầu. Tuy nhiên, một số người ăn trầu bị say với cảm giác chuếnh choáng, chóng mặt, mặt đỏ bừng, người bủn rủn...

Tại sao ăn trầu bị say?

Lý do khiến một số người ăn trầu bị say chính là sự hiện diện của Arecolin - một alkaloid có hàm lượng cao trong trầu cau và Deoxyarecoline - loại alkaloid khác có trong hạt cau. Các chất này vào cơ thể sẽ kích thích hoạt động của hệ thần kinh, do đó những người có thể trạng yếu sẽ dễ bị say và mệt mỏi.

Ăn trầu là một cách nói gọn, người ta dùng tên lá trầu không để chỉ chung cho 5 thứ trong cả miếng trầu, bao gồm lá trầu không, cau, vỏ rễ chay, vôi tôi và thuốc lào. Một số người chỉ đơn giản sử dụng lá trầu, cau và vôi tôi - 3 thành phần không thể thiếu.

Những người "chịu" được thuốc lào thường vo nhúm thuốc nhỏ thành viên để miết vào răng nhằm tăng độ đậm đà cho miếng trầu, giữ hương vị lâu hơn.

Sau khi nhai và nhổ những nước đầu tiên, người ăn trầu thường hít lấy nước và cảm nhận vị chát, cay, hơi đắng và cảm giác say say như uống rượu. Nước trầu làm người nóng lên, hơi thở nồng ấm, má đỏ hây hây, mắt long lanh. Vì thế mà nhiều người ăn trầu thấy thích và thậm chí nghiện.

Thói quen ăn trầu vốn được Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) xác nhận là một trong các cách thức gây kích thích thần kinh phổ biến của loài người, đứng vị trí thứ 4 sau hút thuốc, uống rượu bia, trà và cà phê.

Dù gọi "ăn trầu" nhưng sự kích thích chính đến từ hạt cau. Các hợp chất có dược tính trong thực vật được gọi chung là alkaloid. Hoạt chất chính ở thuốc lá là nicotine, trong cà phê và trà là caffeine, còn với hạt cau là chất arecoline.

Cả arecoline, nicotine, caffeine khi vào cơ thể đều gây tăng adrenaline - hormone kích thích hoạt động hệ thần kinh. Nhờ đó mà người dùng thấy thoải mái, tỉnh táo, hưng phấn, năng lượng dồi dào...

Tuy nhiên, cơ địa mỗi người không giống nhau, tình trạng tăng adrenaline ở một số người có khi hơi quá mức. Đó là lý do tại sao ăn trầu bị say. Ban đầu lúc ăn trầu, những người có thể trạng yếu sẽ thấy bồn chồn, căng thẳng, hơi nhức đầu, buồn nôn và khó thư giãn vì dồn ứ năng lượng. Khi hiệu ứng trên vượt sức chịu đựng, người ta rơi vào trạng thái lâng lâng, loáng choáng, bủn rủn, khó tự chủ..., còn gọi là say.

Có nhiều người bị say khi mới uống cà phê đậm đặc hay thử hút thuốc lá, thuốc lào lần đầu. Một số người mới ăn trầu bị say cũng là hiện tượng bình thường, chủ yếu do lượng hoạt chất nạp vào quá ngưỡng xử lý của cơ thể. Cũng vì tính kích thích mà việc ăn trầu, hút thuốc lá, uống rượu bia, cà phê liên tục một thời gian dài có thể dẫn đến nghiện.

Cả hai loại alkaloid arecolin và deoxyarecoline đều có độc tính nhất định, nếu tiêu thụ với lượng lớn trong thời gian dài có thể gây tổn thương hệ thần kinh và gây phản ứng ngộ độc, ảnh hưởng đến sức khỏe.

Vì vậy, không nên tiêu thụ quá nhiều trầu cau trong cuộc sống hàng ngày để tránh những tác dụng phụ cho cơ thể. Nếu xuất hiện triệu chứng khó chịu, nên đến bệnh viện để điều trị kịp thời.