Sự sống đầu tiên trên Sao Hỏa có thể đã diệt vong

Một nghiên cứu mới đây cho rằng, các vi sinh vật cổ đại trên Sao Hoả đã gây ra biến đổi khí hậu, làm phá huỷ bầu khí quyển của hành tinh này, và cuối cùng dẫn đến sự tuyệt chủng của chính chúng.

Lý thuyết mới này xuất phát từ một mô hình nghiên cứu về khí hậu, mô phỏng sự tiêu thụ khí hydro và sản sinh khí methane của các vi sinh vật trên Sao Hoả 3,7 tỷ năm trước. Tại thời điểm đó, các điều kiện về khí quyển tương tự giống như ở trên Trái Đất cổ đại, trong cùng một thời kỳ như nhau, nhưng thay vì tạo ra một môi trường có thể phát triển và tiến hoá, giống như ở Trái Đất, thì những vi sinh vật trên Sao Hoả có thể đã tự tận diệt ngay khi chỉ mới bắt đầu. Nghiên cứu này đã được công bố vào ngày 10/ 10 trên tạp chí Nature Astronomy.

Mô hình này cho rằng, lý do mà sự sống phát triển mạnh trên Trái Đất nhưng lại bị diệt vong trên Sao Hoả là vì thành phần các khí của hai hành tinh này, và khoảng cách tương đối của chúng đến Mặt Trời.

Nằm cách xa Mặt Trời hơn Trái Đất, Sao Hoả phụ thuộc nhiều hơn vào các khí nhà kính để giữ nhiệt, như là carbon dioxide và hydro, tạo thành một lớp sương mù dày đặc, giúp duy trì nhiệt độ ở mức độ phù hợp cho sự sống. Vì vậy, khi vi sinh vật cổ đại lấy và sử dụng hydro (một khí nhà kính mạnh), và đào thải methane (một khí nhà kính quan trọng ở Trái Đất nhưng yếu hơn khí hydro), chúng từ từ ăn dần vào lớp chăn giữ nhiệt của hành tinh, và cuối cùng làm cho Sao Hoả lạnh đến mức nó không còn có thể tiến hoá được dạng sống phức tạp.

Khi nhiệt độ trên bề mặt Sao Hoả giảm từ khoảng chống chịu (10-20 độ C) xuống -57 độ C, các vi sinh vật di chuyển ngày càng sâu vào nơi ấm hơn của vỏ hành tinh - chúng đã đào sâu hơn 1 km chỉ vài trăm triệu năm sau sự kiện lạnh đi.

Để tìm ra những bằng chứng cho lý thuyết này, các nhà nghiên cứu muốn biết liệu có vi sinh vật cổ đại nào có thể sống sót được hay không. Những dấu vết của methane được phát hiện trên bầu khí quyển mỏng của Sao Hoả bởi các vệ tinh, giống với những “tiếng ợ ngoài Trái Đất” được phát hiện bởi tàu thám hiểm Curiosity của NASA, đó có thể là bằng chứng cho thấy vi sinh vật vẫn còn tồn tại.

Qua những phát hiện này, các nhà khoa học tin rằng sự sống có thể không tự duy trì được trong mọi môi trường thuận lợi, và nó có thể dễ dàng tự xoá sổ chính mình bằng việc vô tình phá huỷ những yếu tố thiết yếu cho sự tồn tại của chính nó.

"Thành phần của sự sống có ở mọi nơi trong vũ trụ", tác giả chính của nghiên cứu Boris Sauterey, nhà thiên văn học tại Viện Sinh học thuộc trường Sư phạm Paris tại Pháp nói.

"Vì vậy, sự sống có thể xuất hiện thường xuyên ở trong vũ trụ. Nhưng những sự sống này lại không thể duy trì được những điều kiện sinh sống ở trên bề mặt của hành tinh, khiến chúng bị tận diệt rất nhanh. Nghiên cứu của chúng tôi đã có một bước tiến, cho thấy rằng ngay cả một sinh quyển vô cùng sơ khai cũng có thể xảy ra sự tự huỷ diệt hoàn toàn".