Sẽ cần gì để hoãn bầu cử Tổng thống Mỹ?

Vài giờ sau đề xuất, ông Trump nói lại rằng điều ông muốn không phải là hoãn cuộc bầu cử, mà lo ngại những vấn đề có thể phát sinh đối với hàng triệu phiếu bầu bỏ qua thư, ví dụ như phiếu bầu đến muộn và phải mất hàng tháng, thậm chí hàng năm để phân loại.

“Tôi muốn có một cuộc bầu cử và muốn có kết quả nhiều hơn mọi người rất, rất nhiều. Tôi không muốn trì hoãn. Tôi muốn có cuộc bầu cử. Nhưng tôi không muốn chờ 3 tháng rồi phát hiện ra tất cả phiếu bầu đều biến mất, và cuộc bầu cử hóa ra không có ý nghĩa gì”, ông Trump nói. 

Cần gì để hoãn bầu cử Tổng thống Mỹ?

Điều II Hiến pháp Mỹ cho Quốc hội quyền quy định ngày bầu cử tổng thống. Từ năm 1845, ngày bầu cử được tổ chức mỗi 4 năm 1 lần, vào ngày thứ Ba đầu tiên sau thứ Hai đầu tiên của tháng 11. Vào năm 2020, đây là ngày 3/11.

Các chuyên gia luật cho biết dù ông Trump tuyên bố tình trạng khẩn cấp vì virus corona, ông cũng không được thay đổi ngày này.

Theo Joshua Douglas, giáo sư Đại học Kentucky, chuyên gia luật bầu cử, các cuộc bầu cử tổng thống từ năm 1845 vẫn được thực hiện theo lịch trình, dù chiến tranh hay bệnh dịch.

Về mặt kỹ thuật, Quốc hội có khả năng hoãn bầu cử, tuy nhiên xét đến việc đảng Dân chủ kiểm soát Hạ viện, gần như chắc chắn điều này không xảy ra.

Hơn nữa, dù Quốc hội đồng ý, bất cứ sự trì hoãn nào liên quan đến ngày bầu cử sẽ kéo theo trì hoãn các thời hạn khác, bao gồm ngày bỏ phiếu đại cử tri và ngày kiểm phiếu, những ngày được quy định trong Bộ luật Hoa Kỳ.

"Cùng lắm, họ có thể trì hoãn một tuần", Matthew Weil, giám đốc bầu cử tại Trung tâm chính sách Lưỡng đảng nói.

Trì hoãn bầu cử không kéo dài nhiệm kỳ tổng thống

Ngay cả khi Quốc hội quyết định trì hoãn cuộc bầu cử, nhiệm kỳ tổng thống của ông Trump vẫn sẽ kết thúc vào trưa 20/1/2021, một ngày được ấn định trong Bản sửa đổi thứ 20 của Hiến pháp Mỹ.

Muốn thay đổi ngày này, cần một bản sửa đổi khác, đòi hỏi đa số hai phần ba đồng ý ở cả hai viện của Quốc hội, cũng như phê chuẩn của ít nhất 38 tiểu bang.

Nếu đến ngày 20/1/2021 mà vẫn chưa có người chiến thắng trong cuộc bầu cử tổng thống, Hiến pháp Mỹ quy định rằng Chủ tịch Hạ viện - hiện là thành viên đảng Dân chủ Nancy Pelosi - sẽ trở thành Quyền Tổng thống Mỹ cho đến khi người kế nhiệm ông Trump được xác nhận.

Những gì có thể xảy ra tiếp theo?

Câu hỏi của Tổng thống Trump về khả năng hoãn cuộc bầu cử quan trọng nhất nước Mỹ đã nhanh chóng bị lưỡng đảng từ chối.

Ông Trump nói lý do đề xuất hoãn bầu cử là bỏ phiếu qua thư có nhiều vấn đề. Khi các cử tri lo lắng về việc mắc COVID-19 tại địa điểm bỏ phiếu, hầu hết các bang đã làm cho việc yêu cầu bỏ phiếu qua thư trong những tháng gần đây trở nên dễ dàng hơn.

Ông Trump nhiều lần cho rằng bỏ phiếu bằng thư đầy rẫy sự gian lận và chủ yếu mang lại lợi ích cho đảng Dân chủ, tìm cách hạn chế hình thức này nhưng không thành công.

Mặc dù bỏ phiếu qua thư làm cho việc bỏ phiếu dễ dàng hơn, số lượng phiếu lớn với hình thức này cũng có thể dẫn đến sự chậm trễ trong việc kiểm đếm kết quả. Cộng thêm những bất bình từ Tổng thống Trump, chắc chắn điều này sẽ dẫn đến những thách thức pháp lý sau cuộc bầu cử.

Bên cạnh đó, dù đề xuất trì hoãn bầu cử của ông Trump nhanh chóng bị các nhà lãnh đạo ở cả hai đảng từ chối, những phát ngôn của ông về vấn đề an toàn bỏ phiếu có thể thúc đẩy đảng Dân Chủ gửi viện trợ tới các bang giúp đảm bảo cuộc bầu cử.

Chỉ còn hơn 90 ngày đến cuộc bầu cử, Tổng thống Trump tiếp tục ở giữa "điểm nóng" chính trị.

Các cuộc thăm dò cho thấy ứng cử viên Joe Biden đang dẫn trước về tỉ lệ ủng hộ trên cả nước, cũng như ở 6 bang chính, khi các cử tri mất niềm tin vào cách Tổng thống Trump xử lý nền kinh tế, một lĩnh vực chính sách mà ông luôn dẫn trước Biden. Đề xuất của Tổng thống Trump đến vài phút sau khi Bộ Thương mại báo cáo nền kinh tế Mỹ suy giảm với tốc độ kỷ lục 32,9% trong quý II và số liệu của Bộ Lao động cho thấy số người Mỹ xin trợ cấp thất nghiệp ngày càng tăng.