Sài đất có uống được không?

Sài đất từ lâu đã được biết đến là loại thảo dược tốt. Nhiều người còn nấu nước cây sài đất để lấy nước tắm. Vậy nhưng sài đất có uống được không?

Tác dụng của cây sài đất

Theo sách Những cây thuốc và vị thuốc Việt Nam của GS.TS Đỗ Tất Lợi, sài đất còn gọi là húng trám (vì khi vò cây có mùi trám và được một số nơi dùng nó ăn sống như ăn rau húng); ngổ núi (cây giống cây rau ngổ lại mọc hoang trong núi); cúc nháp hay cúc giáp (vì hoa giống hoa cúc, lá và thân lại nham nháp)

Sài đất là một loại cỏ sống dai, mọc lan bò, chỗ thân mọc lan tới đâu rễ mọc tới đấy, nơi đất tốt có thể cao hơn 0,50m. Thân màu xanh có lông trắng cứng nhỏ.

Lá gần như không cuống, mọc đối, hình bầu dục thon dài. Hai đầu nhọn, dài 15-50mm, rộng 8-25mm, có lông nhỏ cứng ở cả hai mặt, mép có 1-3 răng cưa nông. Hai bên gân chính có 2 gân phụ xuất phát gần như từ một điểm ở phía cuống lá, gân chính và phụ đều nổi ở mặt dưới lá.

Cụm hoa hình đầu, cuống hoa thìa lia màu vàng tươi (khác với hoa cây lỗ địa cúc thường dùng nhầm với cây sài đất).

Quả bế không có lông, đầu thu hẹp lại, tận cùng mang một vòng có răng.

Cây mọc hoang ở nhiều tỉnh miền Bắc nước ta. Thường ưa nơi ẩm mát. Do nhu cầu, nhiều nơi đã trồng sài đất để dùng làm thuốc.

Sài đất thường dùng tươi, có thể dùng khô (nhưng tác dụng không bằng tươi).

Theo nghiên cứu của Bộ môn Dược liệu Trường Đại học Dược Hà Nội, trong sài đất có tinh dầu, rất nhiều muối vô cơ.

Sài đất có tính mát, có tác dụng thanh nhiệt giải độc, có vị chua chua ngọt ngọt khá dễ ăn. Đặc biệt nhất trong cây sài đất chứa cả saponin triterpen, chất này tác dụng tương tự như chất saponin có ở trong nhân sâm.

Sài đất có uống được không?

Sài đất có thể sắc nước uống, nhiều nơi còn dùng cây sài đất ăn sống như rau với thịt hay cá. Một số nơi khác dùng sài đất tắm trị rôm sảy hoặc uống phòng chạy sởi, chữa sốt rét.

Dưới đây là một số bài thuốc có sài đất:

Trị mụn nhọt ngoài da: Sài đất 30g, thổ phục linh 12g, kim ngân hoa 10g, bồ công anh 12g, ké đầu ngựa 10g. Sắc uống ngày 1 thang. Ngoài ra kết hợp dùng sài đất giã nát xoa đắp, nấu nước tắm.

Trị ngứa do mụn: Sài đất 15g, kim ngân hoa 12g, thiên liên kiện 8g, diệp hạ châu 10g, nhân trần 10g, ngưu tất 12g, hà thủ ô 12g, sinh địa 15g, cam thảo 4g, thạch cao 6g, sa sâm 12g. Sắc ngày 1 thang uống chia 2 lần.

Ngứa da có mọc mụn trên da: Sài đất 15g, kim ngân hoa 12g, cam thảo 4g, ké đầu ngựa 6g, liên kiều 10g, nhân trần 12g, sa sâm 12g, tân quy 15g. Sắc uống ngày 1 thang lấy 300ml uống chia 2 lần. Bài thuốc này có thể trị ghẻ lở , ghẻ ruồi, ngứa, mọc mụn toàn thân. Nếu trẻ em từ 4 tuổi đến 12 tuổi uống lượng bằng 1/3 thang thuốc trên.

Điều trị viêm da cơ địa: Chuẩn bị 16g cam thảo, 12g ké đầu ngựa, 15g kim ngân hoa. Thêm 30g sài đất đem đun sôi cùng 650ml nước tới khi cạn còn 250ml nước thì tắt bếp. Sử dụng nước cốt để uống hàng ngày thay nước lọc. Hoặc bạn có thể sử dụng 30g sài đất đun cùng 10g khúc khắc; thêm 20g bồ công anh, 15g kim ngân hoa. Đun hỗn hợp cho tới khi cạn còn khoảng 200ml nước là có thể sử dụng được.

Hạ sốt: Nguyên liệu gồm 50g húng tràm đem sao khô sau đó giã nát. Hòa thêm 350ml nước, uống trong ngày. Tận dụng phần bã đắp vào lòng bàn chân, cơ thể sẽ có thể hạ sốt.

Trị bệnh sốt xuất huyết: Lấy khoảng 30g sài đất, 20g kim ngân hoa, 20g củ sắn dây, 20g lá sao đen, 16g hoa hoè, 16g cam thảo đất. Sắc với 1 lít nước, còn khoảng 2 bát thì ngưng, lọc lấy nước uống mỗi ngày. Nên uống sau khi ăn đạt hiệu quả tốt.

Trị ho ra máu, ho gà, cao huyết áp: Dùng khoảng 15g đến 30g cây sài đất đã được phơi khô. Sắc chung với nước, lọc ra lấy nước uống mỗi ngày. Có thể uống thay trà, kiên trì sử dụng liên tục trong 1 tháng để thấy hiệu quả.

Chữa khạc ra máu: Tử chu thảo, trắc bách diệp mỗi vị 15g; thêm 10g bách hợp, 30g sài đất. Đem tất cả sắc với nước, uống thành nhiều lần trong ngày.

Trị rôm sảy ở trẻ em: Dùng sài đất 50g nấu nước tắm, tắm lên vùng bị rôm, lấy bã sài đất xát nhẹ vào vùng có rôm sảy, phòng chạy sởi.

Trị rôm nổi thành đám: Sài đất 100g, giã nát, cho thêm chút muối ăn, cho thêm 100ml nước đun sôi để nguội, vắt lấy nước chia 2 lần uống trong ngày. Bã có thể dùng đắp lên nơi có rôm nổi thành đám mảng trong vòng 30 phút. Hoặc có thể dùng cây khô, ngày dùng 50g thêm nửa lít nước, sắc và cô cho đến khi còn 200ml, chia 2 lần uống trong ngày.

Trị viêm gan, vàng da: Kim ngân 20g, sài đất 20g, thổ phục linh 20g, cam thảo đất 12g. Các vị thuốc này sắc uống, sắc từ 300ml còn 100ml. Sắc 2 lần, thu lấy 200ml nước để uống, chia ra 2 lần, mỗi lần uống 100ml. Uống liền trong 1 tháng, nhiễm độc gan sẽ được giảm bớt.

Trị viêm bàng quang: Sài đất 30g, liên kiều 20g, bồ công anh 20g, mã đề 20g, cam thảo 16g. Sắc uống ngày 1 thang chia 2 lần.

Thông sữa tiêu viêm: Sài đất 30g, bồ công anh 30g, huyền sâm 16g, xuyên khung 12g, sa tiền tử 16g, thông thảo 12g, kim ngân hoa 16g, hoàng cầm 12g, liên kiều 16g, chỉ thực 8g, tạo giác thích 6g, thanh bì 8g, sài hồ 8g, thạch cao 16g. Sắc ngày 1 thang, uống chia 2 lần. Bài thuốc này để chữa viêm tuyến vú, vú bị sưng đau do tắc tia sữa.

Với những thông tin trên chắc hẳn bạn đã có giải đáp cho câu hỏi "Sài đất có uống được không?" rồi phải không.