Quan hệ Australia – Trung Quốc xuống mức thấp nhất, khó xây dựng lại lòng tin

Tại diễn đàn Xã hội Châu Á trực tuyến do cựu Thủ tướng Australia Kevin Rudd chủ trì vừa diễn ra, nhà điều phối vấn đề Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương của Nhà Trắng (Mỹ) Kurt Campbell nhận định, quan hệ căng thẳng giữa Australia và Trung Quốc có thể tiếp tục kéo dài và không thấy Trung Quốc có dấu hiệu thay đổi cách tiếp cận trong quan hệ với Australia.

Tuyên bố này không phải là không có căn cứ khi được đưa ra sau phát biểu của người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Triệu Lập Kiên vào tối qua (6/7) khẳng định, “chúng tôi không cho phép bất kỳ quốc gia nào thu lợi từ việc làm ăn với Trung Quốc trong khi họ cáo buộc Trung Quốc một cách vô căn cứ và phá hoại lợi ích cốt lõi của Trung Quốc dựa trên ý thức hệ”.

Về phía Australia, mặc dù không đề cập trực tiếp đến tuyên bố của người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc, song Bộ trưởng Ngân khố Josh Frydenberg cho hay, “không thể từ chối thực tế là một số mặt hàng xuất khẩu của nước này không đến được với thị trường Trung Quốc như lúa mạch, rượu vang, than đá, song vẫn có những sản phẩm vẫn đang được nhập khẩu vào thị trường Trung Quốc. Đó là những mặt hàng mà họ cần như là quặng sắt và giá của quặng sắt đang tăng cao ở mức kỷ lục. Điều này mang lại khoản thu lớn”. Bộ trưởng Josh Frydenberg cũng đồng thời khẳng định, “Australia sẽ không đặt lợi ích kinh tế lên trên hết. Chúng ta sẽ đặt lợi ích quốc gia rộng lớn lên hàng đầu”.

Quan hệ giữa Australia và Trung Quốc bắt đầu xấu đi kể từ năm 2018 khi Australia không cho công ty Huawei của Trung Quốc tham gia vào xây dựng mạng viễn thông 5G và cáo buộc Trung Quốc can thiệp vào công việc nội bộ của nước này. Mối quan hệ này tiếp tục xuống dốc không phanh sau khi Australia đề nghị cộng đồng quốc tế điều tra về sự xuất hiện và lây lan của dịch COVID-19 tại Trung Quốc.

Để đáp trả hành động của Australia, Trung Quốc đã đưa ra nhiều biện pháp trong đó có áp thuế cao nhằm hạn chế nhập khẩu một số mặt hàng của Australia vào thị trường Trung Quốc, trong đó có các sản phẩm xuất khẩu chủ lực như than đá, rượu vang, lúa mạch... khiến cho các doanh nghiệp của Australia thiệt hại khoảng 20 tỷ AUD trong năm 2020.

Australia cho rằng các biện pháp trả đũa của Trung Quốc là không công bằng và đã kiện Trung Quốc lên WTO về các mức thuế mà nước này áp đặt với lúa mạch và rượu vang của Australia. Trong bối cảnh cả Australia và Trung Quốc đều vẫn đang giữ quan điểm của mình và chưa có dấu hiệu xuống thang, quan hệ song phương sẽ chưa thể sớm được cải thiện.