Phòng, chống cháy nổ - đừng chỉ trông chờ lực lượng cứu nạn, cứu hộ

Tối 28/9, tại Hà Nội diễn ra Lễ phát động Ngày toàn dân phòng cháy, chữa cháy. Đây là một trong những sự kiện kỷ niệm 62 năm Ngày truyền thống lực lượng cảnh sát phòng cháy, chữa cháy và cứu nạn cứu hộ.

Tại Lễ phát động sẽ diễn ra chương trình tôn vinh điển hình tiên tiến phòng cháy, chữa cháy và cứu nạn cứu hộ. Tinh thần sẵn sàng, trách nhiệm tới cùng - thiệt hại của người dân được giảm thiểu - họ xứng đáng được tôn vinh. Đó là thực tiễn công tác phòng, chống cháy nổ và cứu nạn, cứu hộ. Thế nhưng, chắc chắn, trong sâu thẳm từng cán bộ, chiến sĩ đạt danh hiệu tiên tiến, điển hình sắp được tôn vinh, không ai muốn xông pha vào những “chiến trận lửa” đó.

Cháy, nổ - nhiều người dân bị mắc kẹt trong chính ngôi nhà của mình. Cháy, nổ - hàng trăm, hàng nghìn người khác đầy lo lắng, bất an đứng nhìn mà không thể xoay trở, cứu hộ người thân, người quen. Cháy, nổ - mọi nỗ lực đều chỉ trông chờ vào lực lượng phòng cháy, chữa cháy, cứu nạn, cứu hộ là không đúng, không chỉ gây hại bản thân mà còn nguy hiểm sức khỏe, tính mạng các chiến sĩ phòng cháy, chữa cháy.

Làm thế nào để hạn chế cháy, nổ? Làm thế nào để hạn chế thiệt hại mạng sống và tài sản cá nhân, gia đình, cộng đồng - vì cháy, nổ? Ban Thời sự VOV1, Đài Tiếng nói Việt Nam phỏng vấn Thiếu tướng Huỳnh Thới An - Phó Cục trưởng Cục Phòng cháy, chữa cháy và cứu nạn, cứu hộ, Bộ Công an nội dung này.

- Thưa Thiếu tướng Huỳnh Thới An, ông có thể thông tin cụ thể tình hình cháy, nổ thời gian qua, trong cả nước, đặc biệt tình hình cháy, nổ tại các khu chung cư - những nơi tập trung đông dân?

9 tháng năm 2023, toàn quốc đã xảy ra 1519 vụ cháy, làm chết 130 người, bị thương 101 người. Về tài sản, thiệt hại ước tính sơ bộ 209 tỷ đồng và 207 ha rừng, trong đó xảy ra 491 vụ cháy nhà dân, chiếm 32,34 %; 131 vụ cháy nhà ở kết hợp kinh doanh, chiếm khoảng 8,66%; 18 vụ cháy chung cư chiếm 1,18 %.

Tình hình cháy vẫn tập trung tại khu vực nhà dân, khu dân cư, nổi lên là vụ cháy nhà ở nhiều căn hộ tại quận Thanh Xuân, thành phố Hà Nội, ngày 12/9/2023 làm 56 người chết và 37 người bị thương.

- Lực lượng chức năng xác định đâu là nguyên nhân chính trong phần lớn những vụ cháy, nổ vừa rồi, thưa ông?

Nguyên nhân cháy có nhiều, nhưng chủ yếu là do sự cố về hệ thống thiết bị điện chiếm khoảng 53,64%; do sơ suất bất cẩn trong sử dụng nguồn lửa, nguồn nhiệt chiếm khoảng 16,6 %. Nhìn chung trong công tác phòng cháy, chữa cháy gần đây người dân đã có nâng cao ý thức đáng kể so với trước đây.

Tuy nhiên, vẫn còn một bộ phận người dân, đặc biệt là một số người đứng đầu vẫn còn xem công tác này nhẹ, chưa có giải pháp cụ thể cho cơ quan, đơn vị hoặc là nhà ở của mình, cho nên khi cháy nổ xảy ra vẫn có thiệt hại hết sức nghiêm trọng.

 - Thưa ông, bên cạnh việc xảy ra cháy nổ ở những khu chung cư có cùng chủ đầu tư đã bị lên tiếng cảnh báo, xử phạt, hiện tượng cháy, nổ tại các nhà dân, nhà ở có nhiều căn hộ (cộng đồng xã hội đang gọi là chung cư mini) cũng rất phức tạp. Dường như mức tiền phạt không thấm vào đâu, nên không có tác dụng răn đe - các chủ đầu tư, chủ nhà nhà ở có nhiều căn hộ “nhờn luật”, sẵn sàng ngó lơ công tác phòng cháy, chữa cháy, nổ cho người dân. Xin hỏi quan điểm của ông?

Các hành vi vi phạm hành chính trong lĩnh vực phòng cháy, chữa cháy và cứu nạn, cứu hộ được quy định tại Nghị định 144 của Chính phủ đã bao phủ gần như toàn bộ các quy định trong công tác quản lý nhà nước về phòng cháy, chữa cháy. Các trường hợp cố ý không chấp hành các quyết định xử phạt sẽ bị cưỡng chế thi hành theo quyết định xử phạt vi phạm hành chính theo quy định tại Nghị định số 166.

Đối với các trường hợp vi phạm các quy định tại Điều 17 của Nghị định 136 thì ngoài việc xử phạt vi phạm hành chính sẽ bị tạm đình chỉ, đình chỉ hoạt động và thông báo trên các phương tiện thông tin đại chúng.

Cục Cảnh sát phòng cháy, chữa cháy và cứu nạn cứu hộ đã chỉ đạo công an các địa phương đẩy mạnh việc xử phạt vi phạm hành chính về lĩnh vực phòng cháy, chữa cháy và cứu nạn, cứu hộ; tham mưu cho UBND cùng cấp xử lý triệt để những đối tượng chây ì không chấp hành.

- Thưa Thiếu tướng Huỳnh Thới An, ông có cảm xúc như thế nào với những thông tin vừa rồi?

Với tư cách một người công tác trong lực lượng cảnh sát phòng cháy, chữa cháy và cứu nạn cứu hộ, tôi có cảm xúc đặc biệt. Đối với những người dân, những người chiến sĩ cảnh sát phòng cháy chữa cháy đã không ngại hy sinh. Khi có sự cố cháy, nổ xảy ra họ đã quên mình để lao vào đám lửa, cứu được người dân, cứu được đồng bào mình. Tôi cho rằng đây là hành động hết sức quả cảm, xã hội hết sức tôn vinh.

Tôi hy vọng mọi người phải đặt trách nhiệm lên đôi vai của mình để làm tốt công tác phòng ngừa, không để xảy ra những trường hợp tương tự mà những người dân, những người chiến sỹ chúng tôi phải lao vào đám cháy để cứu người, có thể phải hy sinh cả bản thân mình thấy có một cuộc sống bình yên và hạnh phúc bên gia đình

- Đó là cảm xúc cá nhân, cũng là thông điệp dành cho cộng đồng xã hội. Điều quan trọng cho vấn đề này là lực lượng chức năng sẽ có thể triển khai những biện pháp như thế nào để hạn chế thấp nhất những thiệt hại vừa nêu - không chỉ với người dân mà với cả lực lượng cảnh sát phòng cháy, chữa cháy và cứu nạn?

Có nhiều giải pháp sẽ được triển khai đồng bộ. Tuy nhiên, những giải pháp trọng tâm theo tôi tới đây sẽ là tiếp tục phối hợp chặt chẽ với các đơn vị của Bộ, ngành, tổ chức triển khai thực hiện các nhiệm vụ được Chính phủ giao như là hoàn thành Quy chuẩn sửa đổi tiêu chuẩn Việt Nam: tiêu chuẩn nhà ở riêng lẻ, tài liệu hướng dẫn các giải pháp kỹ thuật để tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc về phòng cháy, chữa cháy cho các công trình, các cơ sở hiện hữu.

Phối hợp với Đài Truyền hình Việt Nam, Đài Tiếng nói Việt Nam tiếp tục phát sóng khuyến cáo hướng dẫn kỹ năng về phòng cháy, chữa cháy cho người dân; phối hợp với các nhà mạng để gửi tin nhắn khuyến cáo cảnh báo về phòng cháy, chữa cháy và cứu nạn, cứu hộ đến các thuê bao di động.

Bên cạnh đó, đẩy mạnh công tác tuyên truyền, tăng cường tổ chức tập huấn, huấn luyện thực hành kỹ năng chữa cháy ban đầu và kỹ năng thoát nạn trong quần chúng nhân dân khi có cháy; xây dựng các mô hình an toàn phòng cháy, chữa cháy tại các khu dân cư như “Tổ liên gia an toàn phòng cháy, chữa cháy”, điểm, chữa cháy công cộng; vận động hộ gia đình mở lối thoát nạn thứ 02, trang bị bình chữa cháy…

Thực hiện nghiêm túc hiệu quả công tác kiểm tra, hướng dẫn cơ sở khắc phục những tồn tại, những vi phạm về phòng cháy, chữa cháy; xử lý nghiêm 100% các hành vi vi phạm pháp luật về phòng cháy, chữa cháy theo quy định để răn đe, nâng cao nhận thức, ý thức, trách nhiệm của người dân trong công tác phòng cháy, chữa cháy và cứu nạn

- Liên quan tới vai trò truyền thông, ông có quan điểm, đề xuất thế nào với lực lượng truyền thông để công tác phòng cháy chữa cháy, cứu nạn cứu hộ luôn đạt được hiệu quả tốt nhất, mỗi khi có sự vụ xảy ra. Ví dụ, nên tuyên truyền thế nào, vào thời điểm nào, liều lượng như thế nào, sẽ tránh gây hoang mang dư luận, hỗ trợ lực lượng cảnh sát phòng cháy, chữa cháy tốt nhất?

Thời gian qua, các cơ quan báo chí truyền thông đã có sự đồng hành, hỗ trợ rất lớn cho lực lượng cảnh sát phòng cháy, chữa cháy và cứu nạn cứu hộ chúng tôi trên phạm vi toàn quốc, đặc biệt là Đài VOV, trong việc đăng tải - truyền tải những thông tin về hoạt động phòng cháy, chữa cháy, hay công tác phòng cháy, chữa cháy, cứu nạn, cứu hộ; những vụ việc liên quan nhằm góp phần truyền tải thông tin đến cho người dân, nâng cao nhận thức, kỹ năng cho người dân, cho xã hội. Qua đó, góp phần rất lớn, hạn chế số vụ việc cháy, nổ xảy ra.

Thay mặt Cục Cảnh sát phòng cháy chữa cháy và cứu nạn cứu hộ, Bộ Công an xin gửi lời cảm ơn chân thành đến các cơ quan báo chí truyền thông, các anh chị em phóng viên đã hỗ trợ chúng tôi rất lớn trong công tác tuyên truyền, vận động người dân tích cực tham gia công tác phòng cháy, chữa cháy và cứu nạn cứu hộ.

Mong rằng, thời gian tới, các cơ quan thông tin truyền thông, đặc biệt là VOV sẽ tiếp tục đồng hành, để chúng ta làm tốt công tác định hướng về phòng cháy, chữa cháy, theo phương châm “mưa dầm - thấm lâu”, không phải đợi đến khi có các vụ cháy lớn xảy ra mới tập trung tuyên truyền. Hãy làm thường xuyên và liên tục trong những thời điểm như mùa nắng hanh khô, Tết, những thời điểm dễ xảy ra cháy, nổ.

Chúng ta đẩy mạnh công tác tuyên truyền nhiều hơn để nâng cao được ý thức cho người dân, trong công tác phòng cháy, để hạn chế đến mức thấp nhất, mang lại bình yên, an toàn cho người dân trong những sự kiện quan trọng như Tết, các lễ hội, những nơi sản xuất kinh doanh, nơi tập trung đông người…

- Chắc chắn đó vừa là nhiệm vụ, cũng là quyền lợi để những người làm công tác tuyên truyền có được những kiến thức về phòng cháy, chữa cháy và cứu nạn cứu hộ cho chính mình. Thưa Thiếu tướng Huỳnh Thới An, sắp tới, tại Lễ phát động Ngày toàn dân phòng cháy, chữa cháy (04/10) - một sự kiện nhân kỷ niệm 62 năm Ngày truyền thống lực lượng cảnh sát phòng cháy, chữa cháy và cứu nạn cứu hộ có chương trình tôn vinh điển hình tiên tiến về phòng cháy, chữa cháy và cứu nạ, cứu hộ. Đây có lẽ cần được coi là một thông điệp mạnh mẽ trong phòng chống cháy, nổ cho toàn dân?

Đây là hoạt động hướng tới kỷ niệm 62 năm Ngày truyền thống của lực lượng cảnh sát phòng cháy, chữa cháy và cứu nạn cứu hộ; 22 năm Ngày toàn dân phòng cháy, chữa cháy, đồng thời cũng là sự kiện tôn vinh những điển hình tiên tiến, những hình ảnh đẹp, những tấm gương tiêu biểu trong phong trào toàn dân tham gia phòng cháy, chữa cháy và cứu nạn cứu hộ; tôn vinh những chiến sĩ của lực lượng cảnh sát phòng cháy chữa cháy, cứu nạn, cứu hộ đã quả cảm, đã hy sinh, đã cống hiến trong quá trình tham gia cứu người, cứu tài sản trong công tác chữa cháy thời gian qua qua.

Sự kiện sẽ lan tỏa hình ảnh đẹp của người chiến sĩ cảnh sát phòng cháy chữa cháy nói riêng và các phong trào toàn dân phòng cháy, chữa cháy, cứu nạn cứu hộ nói chung để nâng cao hơn nữa công tác tuyên truyền, giáo dục ý thức người dân và các tầng lớp trong xã hội tham gia tích cực các hoạt động phòng cháy, chữa cháy và cứu nạn cứu hộ tại gia đình, tại cơ sở, và tại địa phương mình cũng như trong cộng đồng, để giảm thiểu thấp nhất các vụ cháy nổ xảy ra tiến tới chấm dứt xảy ra các vụ cháy thiệt hại nghiêm trọng về người và tài sản.

- Xin cảm ơn Thiếu tướng!