Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam: 'Giấy phép con là nỗi sợ thực sự của doanh nghiệp khởi nghiệp'

Techfest 2016 thu hút khoảng 2.000 lượt người tham dự và 100 nhà đầu tư trong nước và quốc tế, 100 DN khởi nghiệp hướng đến mục tiêu kết nối giữa hệ sinh thái khởi nghiệp Việt Nam với hệ sinh thái khởi nghiệp quốc tế.

Các tọa đàm được tổ chức theo hướng chia sẻ thông tin, kinh nghiệm giữa các chuyên gia, khách mời và người tham dự, kết nối nhân lực công nghệ cao cho khởi nghiệp.

Có mặt từ sớm, Phó Thủ tướng ghé thăm nhiều gian hàng, trò chuyện với những gương mặt rất trẻ, đầy nhiệt huyết tham gia Techfest 2016 với khát vọng khởi nghiệp bằng những ý tưởng, dự án sáng tạo độc đáo.

“So với năm ngoái thì không khí Techfest 2016 vui, đông hơn rất nhiều. Khi tham quan qua các gian hàng tôi thấy không khí khởi nghiệp sáng tạo có sự lan tỏa rất tốt. Tôi xin chào mừng tất cả các bạn, các quỹ đầu tư, các nhà đầu tư thiên thần, các nhà tư vấn, đặc biệt là các bạn đã đầu tư vào những DN khởi nghiệp sáng tạo và những bạn đang mong muốn ấp ủ sẽ có những ý tưởng, bước đi để khởi nghiệp sáng tạo”, Phó Thủ tướng nói.

Theo Phó Thủ tướng, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ dành nhiều sự quan tâm để thúc đẩy DN phát triển mạnh mẽ hơn, hướng tới mục tiêu có 1 triệu DN vào năm 2020 thông qua các văn bản như Nghị quyết 19, Nghị quyết 35… và nhiều hành động trợ giúp cộng đồng DN phát triển, cải thiện môi trường đầu tư, kinh doanh.

Tuy nhiên, các DN khởi nghiệp sáng tạo cần thêm nhiều sự hỗ trợ, giúp đỡ hơn mức bình thường bởi đây là cộng đồng tương đối đặc biệt thường tạo ra những sản phẩm mới, thị trường mới, phân khúc khách hàng mới bằng công nghệ, ý tưởng chưa từng có, cách tiếp cận thị trường mới, thường liên quan đến công nghệ, đặc biệt là CNTT, không có tính biên giới.

“Chúng ta cần có giải pháp để cộng đồng này được ưu tiên phát triển nhanh hơn vì khởi nghiệp sáng tạo là gắn với rủi ro nhưng khi thành công thì có giá trị rất lớn, có sức cạnh tranh rất cao, có tính đột phá. Một nền kinh tế như Việt Nam muốn tăng tốc phát triển, muốn thu hẹp khoảng cách thì đây là một mũi nên tập trung”, Phó Thủ tướng đặt vấn đề.

Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam cho biết qua tiếp xúc, tìm hiểu, chuyện trò với với các bạn trẻ làm khởi nghiệp cá nhân ông cảm nhận được và muốn chia sẻ những tâm tư, mong muốn của cộng đồng khởi nghiệp sáng tạo muốn gửi đến các cơ quan đại diện của Nhà nước, DN, các quỹ đầu tư… tại Techfest 2016.

Điều đầu tiên và khó nhất liên quan đến việc thu hút vốn. Cộng đồng khởi nghiệp sáng tạo mong muốn được tháo gỡ các rào cản trong cơ chế tài chính để các thủ tục chứng nhận đầu tư, thành lập, công nhận quỹ đầu tư… được thuận lợi hơn.  

Cùng với đó là sự đồng hành của các quỹ đầu tư của các bộ ngành, các cấp như “vốn mồi” dành cho các dự án khởi nghiệp thường khó gọi vốn lúc ban đầu vì rủi ro cao.

Đề cập đến e ngại chung của cộng đồng DN đối với “giấy phép con”, Phó Thủ tướng nhấn mạnh đây là nỗi sợ thực sự của DN khởi nghiệp sáng tạo vì thường liên quan đến CNTT, hoạt động trên mạng xã hội.

Cơ quan quản lý thường lấy lý do vấn đề này chưa được pháp luật quy định rõ và nhạy cảm vì liên quan đến an ninh, an toàn thông tin khiến ý tưởng, dự án khởi nghiệp không thể thực hiện.

Thay mặt các DN khởi nghiệp sáng tạo, Phó Thủ tướng chuyển đến Bộ trưởng Bộ KH&CN Chu Ngọc Anh kiến nghị rút ngắn thời gian, đơn giản hóa các thủ tục về đăng ký công nhận và bảo hộ sở hữu trí tuệ, nhất là về công nghệ.

“Đặc biệt, Bộ KH&CN cần có cơ chế để giúp những người làm khởi nghiệp có thể biết rất nhanh những công nghệ, sở hữu trí tuệ nào đã được bảo hộ, đã có người làm rồi để anh em đỡ mất công sức vào nghiên cứu mà chỉ cần tìm và ứng dụng thôi”, Phó Thủ tướng “đặt hàng” Bộ trưởng Chu Ngọc Anh.

Nêu câu hỏi làm sao để các ứng dụng y tế vào được bệnh viện, ứng dụng về audio, video tham gia chương trình số hóa truyền hình, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam đề cập đến thực tế các DN khởi nghiệp sáng tạo rất cần có sự hỗ trợ ban đầu về thị trường vì “muốn bán ra nước ngoài thì đầu tiên phải đứng chân được ở trong nước”.

“Cái này không cần tiền mà chủ yếu cần sự chỉ đạo để tạo điều kiện cho những sản phẩm của DN khởi nghiệp sáng tạo tham gia được vào những chương trình, dự án của các bộ ngành, địa phương”, Phó Thủ tướng gợi ý.

Về ưu đãi thuế dành cho DN khởi nghiệp sáng tạo, Phó Thủ tướng cho rằng bên cạnh thuế doanh thu, thuế giá trị gia tăng, thuế thu nhập cá nhân thì quan trọng nhất là thuế khi chuyển nhượng vốn và kèm theo đó là cơ chế về thuế để hỗ trợ cho hoạt động đầu tư cho nghiên cứu, triển khai công nghệ mới.

Cùng với đó, DN khởi nghiệp sáng tạo cũng rất cần được tư vấn về thị trường, chứng khoán, luật pháp, thị trường quốc tế, dịch vụ kế toán… từ các công ty, văn phòng luật, các tổ chức, hiệp hội doanh nghiệp.

Khẳng định vai trò quan trọng của không gian sáng tạo chung, nơi gặp gỡ giữa những người làm khởi nghiệp với các nhà đầu tư thiên thần, khách hàng tiềm năng, nhà tư vấn, Phó Thủ tướng cho rằng cần phải tạo thuận lợi và đẩy nhanh hơn nữa, mở thêm nhiều hơn nữa những không gian như vậy.

“Các trường ĐH có vai trò cực kỳ quan trọng trong việc tạo không gian sáng tạo chung cũng như đẩy mạnh nghiên cứu, kết nối với các viện, đặc biệt là với DN để đưa “không khí”, tinh thần khởi nghiệp vào ngay từ trường ĐH. Từ đó cung cấp nguồn nhân lực cho các DN khởi nghiệp cũng như tạo nguồn khởi nghiệp tiềm năng”, Phó Thủ tướng nói.

Từ câu chuyện một ứng dụng giao thực phẩm sạch kết hợp với ứng dụng dạy nấu ăn có mặt tại Techfest 2016 cần phải liên kết với DN, chuỗi phân phối sản phẩm lớn, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam chia sẻ mong muốn cuối cùng của các DN khởi nghiệp sáng tạo là có được khách hàng là DN, tập đoàn lớn, những người sẵn sàng mua lại toàn bộ DN khởi nghiệp “để anh em có vốn đi làm những việc mới”.

“Tôi có hỏi một bạn được giải thưởng của Techfest 2015, năm nay tiếp tục tham gia, và được biết bạn đã có một ý tưởng mới để khởi nghiệp. Bình thường như vậy bạn đó rất muốn, có nhu cầu bán DN đã thành công của mình cho các tập đoàn lớn để đi làm một DN mới. Điều này rất mong các tập đoàn, DN lớn có vai trò tích cực”, Phó Thủ tướng bày tỏ.

Clip: Cử nhân, kỹ sư kém gây lãng phí cho xã hội

Kết thúc phần phát biểu của mình, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam nhấn mạnh: Tinh thần “quốc gia khởi nghiệp”, “ra biển lớn” chỉ trở thành hiện thực khi các bộ, ngành tháo gỡ khó khăn cho cộng đồng DN nói chung, trong đó có DN khởi nghiệp sáng tạo, bằng những văn bản, những chỉ đạo rất cụ thể, tránh tình trạng giống như trước đây ở đâu cũng nói “công nghiệp hóa, hiện đại hóa” nhưng không hiểu cụ thể là gì và bây giờ nói “quốc gia khởi nghiệp” hay “khởi nghiệp sáng tạo” nhưng cụ thể phải làm gì thì rất mông lung. Để cộng đồng DN khởi nghiệp sáng tạo không còn mãi mãi chỉ là tiềm năng mà phải có sức mạnh thực sự.