Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam bất ngờ xuất hiện, ‘gỡ khó’ cho doanh nghiệp

Sau khi có kiến nghị của Hiệp hội Sữa Việt Nam phản ánh những bức xúc liên quan đến quy định sử dụng muối có I-ốt trong chế biến thực phẩm tại Hội nghị triển khai Nghị quyết 19/2017, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam gỡ khó cho doanh nghiệp khi chỉ đạo các bên liên quan có đối thoại để giải quyết vấn đề.

Vì vậy, chiều 13/3, cuộc đối thoại giữa đại diện Bộ Y tế và các doanh nghiệp sữa đã diễn ra tại Văn phòng Chính phủ.

Ngoài lãnh đạo Văn phòng Chính phủ, Bộ Y tế, Hiệp hội Sữa Việt Nam, cuộc đối thoại còn có sự tham gia của đại diện các doanh nghiệp, các nhà khoa học, đại diện Hội đồng quốc gia về Phát triển bền vững và nâng cao năng lực cạnh tranh, Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), Quỹ Nhi đồng Liên Hợp Quốc (UNICEF)…

Chủ tịch Hiệp hội Sữa Việt Nam Trần Quang Trung bày tỏ lo ngại khi áp dụng quy định về sử dụng muối i-ốt trong chế biến thực phẩm sẽ gây nhiều khó khăn cho doanh nghiệp sữa, làm tăng chi phí sản xuất.

Lý do là i-ốt dễ bị ô xy hóa, biến chất trong quá trình chế biến, ảnh hưởng đến màu sắc, mùi vị, cảm quan của sản phẩm, tác động bất lợi đến sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp. 

Vì vậy, Hiệp hội Sữa Việt Nam kiến nghị chỉ quy định giới hạn sử dụng muối i-ốt để chế biến một số loại thực phẩm nhất định như hạt nêm, gia vị, viên súp thay vì áp dụng cho cả ngành chế biến thực phẩm.

Nhiều đại diện doanh nghiệp lo ngại sản phẩm của mình bị kiểm tra và xử lý nếu không có i-ốt, hoặc thực phẩm nhập khẩu từ những nước không bắt buộc sử dụng muối i-ốt sẽ bị xử phạt.

Video: Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam gặp mặt các chuyên gia đầu ngành y tế ngày 27/2

Trong khi đó, Vụ trưởng Vụ Pháp chế (Bộ Y tế) Nguyễn Huy Quang cho biết chương trình phòng chống rối loạn thiếu i-ốt từ năm 1994 đến năm 2005 đã làm giảm tỷ lệ bệnh bướu cổ của trẻ em (8-10 tuổi), tăng tỷ lệ hàm lượng i-ốt trong cơ thể người Việt Nam trên mức tối thiểu của WHO.

Tuy nhiên sau 10 năm, đến năm 2015, sau khi việc sử dụng muối i-ốt mang tính tự nguyện thì tỷ lệ trẻ em (8-10 tuổi) bị bướu cổ tăng lên 9,8%. Đây là vấn đề sức khỏe cộng đồng và cần can thiệp về chính sách theo khuyến cáo của UNICEF.

Đại diện WHO tại Việt Nam có mặt tại cuộc đối thoại nhấn mạnh tầm quan trọng của i-ốt đối với sức khỏe, đặc biệt tại Việt Nam khi tình trạng thiếu vi chất này đang trở thành vấn đề.

Đại diện WHO cho biết kết quả nghiên cứu của tổ chức này cho thấy việc sử dụng muối i-ốt trong chế biến thức phẩm có gây ra sự biến đổi về cảm quan, mùi vị thực phẩm nhưng không đáng kể và có thể chấp nhận được.

Trong khi đó, TS Friday Nwaigwe, Trưởng Chương trình vì sự sống còn và phát triển trẻ em của UNICEF Việt Nam, chia sẻ sự cần thiết phải bổ sung i-ốt trong các thực phẩm sử dụng hàng ngày ở Việt Nam, nhằm bảo đảm bảo sự phát triển trí lực, sức khỏe cho trẻ em.

Tuy vậy, ý kiến này cũng không nhận được sự đồng thuận của nhiều chuyên gia kinh tế.

TS Nguyễn Đình Cung, Viện trưởng Nghiên cứu Quản lý Kinh tế Trung ương, đặt câu hỏi có nên vì một tỷ lệ người dân thiếu i-ốt mà buộc mọi người phải dùng muối i-ốt.

Giải đáp câu hỏi này, Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thanh Long khẳng định quy định trong Nghị định 09 chỉ bắt buộc có i-ốt trong muối ăn và muối dùng cho chế biến thực phẩm chứ không phải là trong thực phẩm.

Buổi đối thoại dường như vẫn chưa tìm được tiếng nói chung giữa đại diện các doanh nghiệp và Bộ Y tế. Các bên vẫn bảo lưu quan điểm điểm mình.

Bất ngờ xuất hiện vào cuối buổi đối thoại, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam khẳng định việc bổ sung vi chất dinh dưỡng rất quan trọng với trẻ em Việt Nam, vì vậy, thực hiện Nghị định 09 là cần thiết. 

Ba câu hỏi được Phó Thủ tướng nêu ra là: "Nghị định 09 chỉ quy định muối ăn, muối dùng chế biến thực phẩm phải có i-ốt vậy có bắt buộc thực phẩm sau khi chế biến phải có i-ốt? Sau khi Nghị định 09 có hiệu lực, Bộ Y tế có kiểm tra các doanh nghiệp sữa không? Bộ Y tế có kiểm tra các sản phẩm sữa bán ra không?"

Thứ trưởng Nguyễn Thanh Long khẳng định đối tượng điều chỉnh của Nghị định 09 là các doanh nghiệp sản xuất muối ăn và muối dùng chế biến thực phẩm bắt buộc phải có i-ốt. Bộ Y tế không có kế hoạch kiểm tra doanh nghiệp sữa hay các sản phẩm sữa về hàm lượng i-ốt.

“Vậy các doanh nghiệp có bằng chứng cụ thể về ảnh hưởng của việc sử dụng muối i-ốt đến dây chuyền, sản phẩm của mình không?”, Phó Thủ tướng hỏi tiếp.

Một đại diện doanh nghiệp cho biết sản phẩm nước giải khát muối khoáng đóng chai của mình đã đổi màu, đổi vị khi sử dụng muối i-ốt.

“Điều đó có nghĩa trong một bộ phận doanh nghiệp sản xuất thực phẩm vẫn cần sử dụng muối dùng chế biến thực phẩm không chứa i-ốt. Vì vậy, vẫn cần phải có hướng dẫn cụ thể với những dòng sản phẩm thực phẩm không sử dụng muối i-ốt”, Phó Thủ tướng nhận xét và đề nghị Bộ Y tế phải xem xét, có giải pháp xử lý vấn đề này và cả với những sản phẩm thực phẩm nhập khẩu không có i-ốt.

Những câu hỏi và gợi mở của Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam, sau đó là trả lời của lãnh đạo Bộ Y tế đã khiến nhiều doanh nghiệp “thở phào”.

Phó Thủ tướng yêu cầu Bộ Y tế có ngay văn bản trả lời các kiến nghị, hướng dẫn cụ thể cho các doanh nghiệp thực phẩm, doanh nghiệp sữa về sử dụng muối i-ốt.