Nồi chiên không dầu có khả năng sinh ra chất gây ung thư?

Các thiết bị nhà bếp thời thượng thường đi kèm với lời quảng cáo tốt hơn cho sức khoẻ người tiêu dùng so với các phương pháp nấu ăn truyền thống nhiều dầu mỡ. Tuy nhiên, Hiệp hội Người tiêu dùng Hong Kong (Trung Quốc) cho rằng, các thiết bị hiện đại vẫn có một số rủi ro.

Hiệp hội Người tiêu dùng Hong Kong cảnh báo, nồi chiên không dầu vẫn có thể gây ra các mối nguy hại về sức khoẻ như phương pháp nấu ăn chiên rán truyền thống. Bên cạnh đó, sai sót trong thiết kế có thể khiến các thiết bị này bị chập điện và gây cháy, nổ.

Một bài viết trên tờ Bưu điện Hoa Nam Buổi sáng (SCMP) mới đây đăng khuyến cáo của Hiệp hội Người tiêu dùng Hong Kong về việc người dân nên cảnh giác với những quảng cáo thổi phồng lợi ích sức khoẻ của các sản phẩm nồi chiên không dầu, đồng thời lưu ý rằng thực phẩm trong quá trình chế biến bằng các thiết bị này có khả năng sinh ra chất gây ung thư.

Hiệp hội Người tiêu dùng Hong Kong thực hiện một nghiên cứu với 12 hãng nồi chiên không dầu. Trong đó, một nửa số nồi chiên sẽ khiến khoai tây đông lạnh sinh ra hàm lượng cao chất "có thể gây ung thư" được gọi là acrylamide. Chất này được hình thành khi chế biến một số thực phẩm như khoai tây ở nhiệt độ cao.

Tuy nhiên, một nghiên cứu năm 2015 được công bố trên Tạp chí Khoa học Thực phẩm (Journal of Food Science) lại cho rằng, chiên khoai tây bằng nồi chiên không dầu giúp giảm đáng kể sự hình thành acrylamide so với cách chiên ngập dầu truyền thống.

Nghiên cứu mới của Hiệp hội Người tiêu dùng Hong Kong chỉ ra cụ thể, khoai tây được chiên bằng nồi chiên không dầu nhãn hiệu Imarflex IHF-26E có lượng acrylamide cao nhất là 7.038 microgam/kg, gấp 13 lần mức tiêu chuẩn của Liên minh châu Âu (EU) là 500 microgam/kg.

Với nồi chiên không dầu nhãn hiệu DAF-35 của Denki, lượng acrylamide trong khoai tây ở mức cao thứ 2 là 1.475 microgam/kg và nồi chiên AF1400BK của ecHome cao thứ 3 là 1.471 microgam/kg. Cả hai mức acrylamide này cao gần gấp 3 lần tiêu chuẩn EU.

Chủ tịch Ủy ban nghiên cứu và thử nghiệm của Hiệp hội Người tiêu dùng Hong Kong - bà Nora Tam Fung-yee khuyến cáo người tiêu dùng lưu ý đến việc sử dụng nồi chiên không dầu khi chế biến thực phẩm, dù phương pháp nấu ăn này nhìn chung lành mạnh hơn cách chiên ngập dầu.

“Thiết bị này vẫn không tốt cho sức khỏe vì có thể tạo ra các hợp chất gây ung thư như acrylamide, đặc biệt, khi bạn chiên khoai tây mỏng ở nhiệt độ cao hoặc trong thời gian dài”, bà Nora Tam nói.

Theo Hiệp hội Người tiêu dùng Hong Kong, có thể giảm nguy cơ tạo ra acrylamide bằng cách điều chỉnh thời gian và nhiệt độ nấu. Trong các thử nghiệm riêng biệt, các nhà nghiên cứu đã chiên khoai tây ở nhiệt độ thấp hơn hoặc thời gian chiên ngắn hơn, theo đó, lượng acrylamide đã giảm xuống trong mức tiêu chuẩn của EU.

Hãng Imarflex phản hồi khuyến cáo này của Hiệp hội Người tiêu dùng Hong Kong rằng, nhiệt độ và thời gian nấu được đề xuất trong sách hướng dẫn sử dụng của họ chỉ mang tính chất tham khảo. Thời gian khuyến nghị cho món khoai tây chiên là dành cho loại khoai tây và những món có độ cắt dày hơn.

Trong 2 hãng nồi chiên không dầu còn lại, Denki không đưa ra phản hồi. Còn ecHome cho biết, họ hướng dẫn thời gian chiên khoai tây từ 12-20 phút, trong khi, Hiệp hội Người tiêu dùng Hong Kong chiên trong 23 phút. Tuy nhiên, Hiệp hội Người tiêu dùng Hong Kong cho biết, sách hướng dẫn của ecHome khuyến cáo người dùng kéo dài thời gian nấu thêm 2-3 phút đối với thực phẩm đông lạnh.

Đối với hiệu suất nấu ăn tổng thể, các nhà nghiên cứu của Hiệp hội Người tiêu dùng Hong Kong nhận thấy, 12 sản phẩm nồi chiên không dầu này cho thành phẩm khá giống nhau khi chiên đùi gà và nem theo hướng dẫn. Nhưng dùng để chiên khoai tây thì đã có sự chênh lệch giữa các nhãn hàng.

Bên cạnh đó, Hiệp hội Người tiêu dùng Hong Kong cũng chỉ ra một số sai sót trong thiết kế có thể dẫn đến chập điện của 3 nhãn hàng nồi chiên không dầu. Các nhãn hàng này khẳng định sẽ kiểm soát chặt chẽ hoặc cải tiến quy trình sản xuất để đảm bảo các sản phẩm này đáp ứng tiêu chuẩn an toàn.

“Chúng tôi đã kiểm tra và phát hiện một số có vấn đề về an toàn, nhưng không nghiêm trọng đến mức bạn phải ngừng sử dụng nồi chiên không dầu. Chúng tôi chỉ muốn nhắc nhở người tiêu dùng rằng, bạn có thể có một số nguy cơ về an toàn và bạn nên để thiết bị này ngoài tầm tay của trẻ nhỏ”, bà Nora Tam khuyến cáo.

Phân tích lại bài viết trên tờ Bưu điện Hoa Nam Buổi sáng, trang Mothership của Singapore có bài viết “Hiệp hội Người tiêu dùng Hong Kong: Nồi chiên không dầu không thực sự tốt cho sức khỏe khi chiên khoai tây”. Bài phân tích cho rằng, các nhà nghiên cứu đã tìm ra cách để cắt giảm lượng acrylamide xuống mức tiêu chuẩn của EU là hạ nhiệt độ hoặc rút ngắn thời gian chiên.

Riêng với khoai tây, với một số nồi chiên không dầu, việc rút ngắn thời gian khiến khoai chín không đều hoặc không đủ kỹ. Nếu người tiêu dùng tăng nhiệt độ hoặc kéo dài thời gian nấu thì có thể gây hại cho sức khỏe.