Nguy hại khôn lường khi cho trẻ dùng thảo dược chưa kiểm định

Đặc biệt, những loại thảo dược này chưa hề được kiểm định hay chứng nhận  chất lượng.

Theo thống kê của Trung tâm chống độc Bệnh viện Bạch Mai từ 2011-2016, trong số gần 2.800 trẻ em đến khám tại trung tâm nghi ngộ độc chì, có gần 900 em có chì máu cao hơn ngưỡng an toàn của VN (trên 10 mcg/dL), trong số này đã có 2 trẻ em tử vong. Tất nhiên, những cháu còn lại cũng chịu ảnh hưởng tới thần kinh, tim mạch, gan thận… do lượng chì trong máu tồn dư lâu dài.

Tuy nhiên, chì không phải là nguyên nhân duy nhất có thể gây ngộ độc cấp tính, hay ngộ độc mạn tính ở trẻ khi sử dụng các loại thuốc thảo dược không chuẩn hóa. Sau đây là một số “thủ phạm giấu mặt” khác có trong thảo dược không chuẩn hóa.

Kim loại nặng

Qua phân tích và thu mẫu nhiều loại thảo dược đang lưu hành trên thị trường Việt Nam, các chuyên gia phát hiện nhiều kim loại nặng khác nhau như Chì, Thủy ngân, Asen. Đây đều là những độc tố có thể gây độc cấp tính trên trẻ nếu hàm lượng quá cao. Biểu hiện ngộ độc cấp tính kim loại nặng là kích thích thần kinh, cơn co giật, suy gan, suy thận… thậm chí tử vong nếu không cấp cứu kịp thời.

Nếu hàm lượng kim loại nặng không đủ gây ngộ độc cấp tính, chúng vẫn có thể gây ngộ độc mạn tính, ảnh hưởng vĩnh viễn tới sự phát triển hệ thần kinh của trẻ, tới chức năng bình thường của gan thận, và gây ra các bệnh lý tim mạch khi trẻ lớn lên. Các biểu hiện ngộ độc mạn tính thường không rõ ràng nên khó phát hiện được, chính vì vậy, chúng trở thành nguy cơ tiềm ẩn lâu dài nếu phụ huynh lạm dụng các loại thảo dược chưa chuẩn hóa cho trẻ.

Độc tố nấm mốc

Nấm mốc làm giảm chất lượng dược liệu, tiết men phân huỷ hoạt chất trong dược liệu, tiết các độc tố (mycotoxin) đặc biệt là các aflatoxin trong dược liệu. Nấm mốc và độc tố nấm gây bệnh nấm như viêm giác mạc, viêm màng trong tim… gây bệnh dị ứng do tiếp xúc bào tử nấm, bệnh độc tố nấm do ăn, uống phải mycotoxin (ngộ độc, nhiễm độc, tổn thương gan, ung thư gan). Các loại dược liệu nếu không có quy trình nghiêm ngặt từ khâu thu hái, chế biến, bảo quản, đều rơi vào tình trạng nhiễm loại độc tố này.

Các độc tố khác

Việt Nam, nơi đang sử dụng tới 90% thảo dược có nguồn gốc từ Trung Quốc, gặp nhiều vấn đề về quản lý chất lượng. Tuy nhiên, không chỉ riêng tại Việt Nam, theo dữ liệu của tổ chức Hòa Bình Xanh Toàn Cầu (Green Pace), các dược liệu Trung Quốc đều nhiễm thuốc trừ sâu với tỷ lệ cao. Tại Canada, những kiểm tra đánh giá về chất lượng dược liệu cho thấy hầu hết các dược liệu Trung Quốc đều có hàm lượng thuốc trừ sâu vượt ngưỡng. Một số loại dược liệu có thể định lượng rõ ràng hàm lượng thuốc BVTV như kim ngân hoa với 24mg thuốc BVTV/ 1gr dược liệu, gấp 100 lần giới hạn cho phép.

Tại Việt Nam, trong 65 mẫu dược liệu được nghiên cứu 85% phát hiện dư lượng thuốc trừ sâu vượt ngưỡng. Chưa kể, Organophosphate, một loại thuốc trừ sâu phổ biến được sử dụng trong ngành nông nghiệp có thể dẫn đến chứng rối loạn tăng động giảm chú ý (ADHD) ở trẻ 8-15 tuổi.

Theo đại diện của Pharmalife Research, một hãng chuyên nghiên cứu, phát triển chế phẩm thảo dược chuẩn hóa châu Âu tại Italia (số liên lạc tư vấn 1800 8070) chia sẻ, thuốc cam vốn được nhiều người coi là có nguồn gốc thảo dược nên tưởng rằng nó an toàn. Nhưng thực tế, nhiều thuốc cam trôi nổi không đăng ký với Bộ Y Tế và chứa nhiều chất độc.

Vì vậy, các phụ huynh chỉ lựa chọn sản phẩm thảo dược có nguồn gốc rõ ràng, được chuẩn hóa từ các nhà cung cấp uy tín.

Cần chú ý kiểm tra tiêu chuẩn sản xuất của nhà cung cấp sản phẩm, nên ưu tiên lựa chọn những nhà cung cấp sản phẩm có tiêu chuẩn cao, nghiêm ngặt hàng đầu trên thế giới như tiêu chuẩn sản xuất cGMP do FDA Hoa Kỳ cấp.

Như vậy, lựa chọn đúng sản phẩm thảo dược chuẩn hóa cho bé sẽ giúp bé nhanh chóng phục hồi sức khỏe và an toàn, lựa chọn sai những sản phẩm thảo dược chưa chuẩn hóa hoặc chuẩn hóa thấp có thể vô tình gây hại cho con và có thể dẫn tới những trường hợp đáng tiếc như truyền thông đã đưa tin. Mọi phụ huynh có con nhỏ đều cần nâng cao cảnh giác.