Sáng 1/2, đảo chính xảy ra ở Myanmar sau khi cố vấn nhà nước Myanmar Aung San Suu Kyi và các quan chức cấp cao khác của đảng cầm quyền đã bị quân đội bắt giữ. Sau sự kiện này, Myanmar ban bố tình trạng khẩn cấp và Tổng tư lệnh quân đội Myanmar Min Aung Hlaing đã lên nắm quyền.
Giới chức quân đội Myanmar tuyên bố, họ tiến hành các vụ bắt giữ để phản ứng lại những gian lận đã xảy ra trong cuộc tổng tuyển cử năm ngoái ở Myanmar. Đồng thời, quân đội nước này cho rằng, hành động của họ là cần thiết để bảo vệ “sự ổn định” của đất nước, cáo buộc ủy ban bầu cử quốc gia đã không giải quyết “những sai phạm lớn” trong cuộc tổng tuyển cử tháng 11/2020.
Sau cuộc chính biến hôm 1/2, Myanmar ban bố tình trạng khẩn cấp và Tổng tư lệnh quân đội Myanmar Min Aung Hlaing đã lên nắm quyền. (Ảnh: Doãn Hưng)
Sự kiện này gây ra nhiều xáo trộn trong cuộc sống thường ngày của người dân bản địa cũng như người nước ngoài đang sinh sống, học tập và làm việc tại Myanmar, trong đó có bộ phận cộng đồng người Việt.
Anh Nguyễn Doãn Hưng, 32 tuổi, người Việt sống ở thành phố Yangon, Myanmar đã chia sẻ với VTC News về diễn biến tình hình ở Myanmar hiện nay.
Theo đó, sau cuộc bầu cử tháng 11/2020, phe quân đội đã cáo buộc có gian lận bầu cử với hơn 8 triệu phiếu cử tri bị gian lận. Tuy nhiên, ủy ban bầu cử UEC đã bác bỏ những cáo buộc này. Về phía đảng cầm quyền NLD, bên giành chiến thắng trong cuộc bầu cử vừa qua cũng đã bác bỏ cáo buộc gian lận của phe quân đội.
Mâu thuẫn giữa 2 bên - quân đội và đảng NLD - càng trở nên căng thẳng trong thời gian gần đây, đỉnh điểm là thời điểm trước kỳ họp Quốc hội khóa mới dự kiến diễn ra trong ngày 1/2. Phía quân đội đề nghị lùi thời điểm họp Quốc hội, cho đến khi những cáo buộc gian lận bầu cử không được giải quyết.
Tuy nhiên, đảng NLD đã bác bỏ đề xuất này trong cuộc thương lượng gần đây. Điều này đã dẫn đến rạng sáng ngày 1/2, lực lượng quân đội nước này bắt giam bà Aung San Suu Kyi, tổng thống U Min Wint và các thành viên cấp cao của đảng NLD. Đồng thời. phía quân đội tuyên bố sẽ tạm thời nắm quyền cho đến khi tổ chức cuộc bầu cử mới và trao quyền lại cho chính quyền dân sự mới vừa được thành lập.
Cây ATM của một ngân hàng ở Yangon ngừng hoạt động sau chính biến hôm 1/2.
Tình hình chính trị Myanmar có nhiều phức tạp. Khi mà chính trường tồn tại 2 phe phái là chính quyền dân sự của đảng NLD và phe quân đội nắm giữ lực lượng quân đội, bộ Nội vụ (lực lượng Công an) và bộ Biên giới.
Sau sự kiện này, sáng ngày 1/2/2021, khi tin tức về cuộc chính biến lan tỏa, xuất hiện tình trạng người dân Myanmar đổ xô mua thực phẩm tích trữ. Chị Myint Than, người bán thịt lợn lâu năm tại chợ Shwe Own Pin cho biết: “Bình thường chợ vãn lúc 9 giờ sáng. Tuy nhiên sáng nay, từ 7h sáng nay toàn bộ thực phẩm ở chợ đã được bán gần hết”.
Tại các điểm ATM, ghi nhận cảnh người dân xếp hàng dài để rút tiền. Trong ngày hôm nay, các ngân hàng được thông báo đóng cửa và tạm ngừng giao dịch do lỗi kỹ thuật. Từ 9h tối qua, kênh truyền hình MRTV (kênh truyền hình nhà nước Myanmar) đã ngừng phát sóng do lỗi kỹ thuật, chỉ còn kênh truyền hình của quân đội còn phát sóng.
Từ sáng cho đến 12h trưa, các mạng viễn thông lớn tại Myanmar trong đó có Mytel, Orredoo, Telenor và MPT đều bị cắt. Ngoài ra, đa số các nhà mạng Internet lớn đều không thể truy cập được dẫn đến tình trạng sáng nay, người dân Myanmar liên lạc được với nhau rất khó khăn, gây đảo lộn cuộc sống sinh hoạt và hoang mang trong người dân.
Trên trang mạng xã hội, những trang Facebook nào của người dân đăng dòng trạng thái phản đối cuộc chính biến,… đều bị đánh sập ko lâu sau đó. Các động thái này được cho là để ngăn việc người dân có thể dùng truyền thông, các phương tiện liên lạc để tổ chức kêu gọi biểu tình, phản đối cuộc chính biến.
Cuộc sống của người dân cơ bản đã trở lại bình thường sau những hoang mang, lo lắng đầu giờ sáng, và không bị ngăn cản bởi lực lượng quân đội và cảnh sát. Tuy nhiên, nhiều cơ quan nhà nước, công ty… được lệnh đóng cửa tạm dừng làm việc. Đường xá trở nên vắng vẻ hơn nhiều so với hàng ngày, dù hôm nay là ngày đầu tuần.
Mặc dù phía quân đội sáng nay tuyên bố sẽ đặt đất nước trong tình trạng khẩn cấp trong vòng một năm, tuy nhiên chưa rõ các biện pháp thiết quân luật trong thời gian tới. Tính đến thời điểm này, chưa xuất hiện tình trạng hỗn loạn, biểu tình hay cướp bóc như những lo lắng ban đầu. Cuộc chính biến dường như đang tập trung nhắm đến giới cấp cao trong đảng cầm quyền NLD, và cố gắng giữ tình hình ổn định trong dân chúng.
Ngoài đường xuất hiện một số đoàn xe gắn cờ và phát nhạc, được cho là của những người ủng hộ phe quân đội. Hiện không xuất hiện các cuộc biểu tình, tụ tập đông người của đa số người dân ủng hộ đảng NLD. Theo chia sẻ từ một số người Myanmar, họ rất lo lắng và mong mọi việc nhanh chóng trở lại bình thường.
Bên cạnh đó, mặc dù phản đối cuộc chính biến, nhưng nhiều người không dám biểu tình hay tụ tập đông người do lo sợ các cuộc đàn áp của quân đội, cảnh sát.
Chia sẻ về những tình hình đang diễn ra, anh Ko Thien Zaw, đến từ thành phố thành phố Yangon bày tỏ quan ngại về tình hình, lo sợ bất ổn tiếp diễn sẽ ảnh hưởng đến “miếng cơm, manh áo” và cuộc sống bình thường của người Myanmar.
“Tôi rất lo sợ tình trạng bất ổn kéo dài. Những sự việc như này diễn ra sẽ ảnh hưởng đến cuộc sống của gia đình tôi. Tôi mong tình hình sẽ sớm chấm dứt, đất nước ổn định để cuộc sống trở lại bình thường”, anh Ko Thien Zaw nói.
Sứ quán Việt Nam tại Myanmar phát đi thông báo, đưa ra các khuyến cáo đối với cộng đồng người Việt tại địa bàn.
Cộng đồng người Việt khá lo lắng trước thông tin chính biến tại Myanmar. Từ sáng nay, trên diễn đàn của người Việt tại Myanmar, mọi người khuyến cáo không nên ra ngoài đường nếu không có việc quan trọng. Nhiều người có người thân làm việc tại Myanmar cũng tỏ ra rất lo lắng khi sáng nay không thể liên lạc được với họ.
Chị Phạm Thùy Dung (Hà Nội) chia sẻ: "Sáng nay khi nghe được tin có chính biến, tôi đã gọi điện cho chồng tôi, đang công tác tại Myanmar nhưng không thể liên lạc được do mất sóng. Đến 10h, khi chồng tôi có thể liên lạc được về và thông báo tình hình vẫn ổn, tôi mới yên tâm phần nào".
Do bối cảnh tình hình COVID-19 tại Myanmar diễn biến khó lường, nhiều người Việt đã sớm trở về nước. Tuy nhiên, hiện vẫn còn nhiều bà con người Việt vẫn đang thực hiện các nhiệm vụ công việc tại đây, bám trụ lại địa bàn.
Trước diễn biến bất ổn, Đại sứ quán Việt Nam tại Myanmar đã kịp thời phát đi thông báo trấn an, khuyến cáo và hướng dẫn người Việt tại địa bàn thực hiện các giải pháp nhằm đảm bảo an toàn.
Một số hình ảnh về tình hình tại thành phố thành phố Yangon:
Đường phố Myanmar vắng vẻ hơn thường lệ sau biến động hôm 1/2.
Đoàn xe diễu hành trên đường phố Yangon, mang theo cờ, nhạc hò reo ủng hộ phe quân đội.
Đây là ngân hàng lớn nhất Myanmar. Hôm 1/2, ngân hàng này đã thông báo đóng cửa.
Quang cảnh tại tòa nhà MM Plaza khá vắng lặng.
Quán ăn ở thành phố Yangon vắng khách hơn so với thường lệ.
Bình luận