Người bán nhà ở TP.HCM hoang mang lo 'tắc' thuế

Chị Thu Thảo (huyện Bình Chánh) đã đặt cọc mua căn hộ tại một dự án trên địa bàn, cho biết đang khá lo lắng với thông báo của ngành thuế không đảm bảo thời gian giải quyết hồ sơ xác định nghĩa vụ tài chính, do TP.HCM chưa ban hành bảng giá đất điều chỉnh.

Để mua căn hộ, chị Thảo phải thỏa thuận với người bán vay vốn ngân hàng và thế chấp bằng chính căn hộ chị mua. Nếu các thủ tục không biết khi nào thực hiện được thì việc vay vốn của chị sẽ tắc, người bán nhà thì đang  cần tiền trả nợ ngân hàng.

Cùng trường hợp với chị Thu Thảo, anh Thanh Tấn ở TP Thủ Đức ký hợp đồng bán căn hộ giá hơn 2,7 tỷ đồng tại chung cư Him Lam Phú An. Các thủ tục mua bán đã hoàn tất, hai bên đã công chứng sang tên, và anh Tấn nộp hồ sơ tại Văn phòng đăng ký đất đai TP. Thủ Đức tuần trước.

Tuy nhiên hôm 8/8, anh nhận thông tin từ cơ quan thuế, thông báo đã nhận hồ sơ về việc chuyển nhượng của người nộp thuế. Nhưng kèm theo đó là ý kiến cho biết chưa xác định thời gian trả kết quả giải quyết hồ sơ, do Luật Đất đai 2024 có hiệu lực từ 1/8 và Chi cục thuế đang chờ hướng dẫn.

Anh Tấn nói bán nhà ở thời điểm này vì cần tiền trả khoản nợ ngân hàng gần 2 tỷ đồng. Người mua nhà cũng phải vay ngân hàng nên anh đồng ý phương án vay phong tỏa, tức là người mua dùng chính căn nhà anh bán để thế chấp. Ngân hàng vẫn giải ngân cho vay nhưng số tiền vay sẽ phong tỏa cho đến khi hồ sơ hoàn chỉnh thì mới mở phong tỏa để người bán nhận tiền.

“Bây giờ hồ sơ tắc ở khâu thuế, không biết khi nào hoàn tất, khiến các dự định của tôi lỡ dở hết. Chúng tôi không thể tất toán nợ với ngân hàng, còn phải tốn thêm tiền thuê nhà vì đã giao nhà cho người mua. Người mua nhà thì lo phát sinh tranh chấp, buộc tôi phải làm thêm bảng cam kết có công chứng là đã nhận tiền bán nhà. Tôi vừa cảm thấy rất phiền phức, lại vừa lo lắng”, anh Tấn cho biết.

Tại Gò Vấp, liên quan đến việc xác định nghĩa vụ tài chính đối với mua bán, chuyển nhượng, cho tặng nhà đất, tài sản gắn liền trên đất… Chi cục thuế quận này, ngày 7/8, ra thông báo, cho biết không đảm bảo thời gian ghi trên lịch hẹn trả kết quả đối với hồ sơ nộp từ 1/8. Lý do là chờ UBND TP.HCM ban hành Quyết định điều chỉnh Quyết định 02 về ban hành Bảng giá đất mới trên địa bàn, áp dụng từ thời điểm Luật Đất đai 2024 có hiệu lực. Ngành thuế sẽ giải quyết hồ sơ khi thành phố ban hành Bảng giá đất mới áp dụng từ ngày 1/8.

Trả lời câu hỏi của Báo điện tử VTC News liên quan đến việc ngành thuế không thể chốt mức thuế theo Bảng giá đất hiện hành, tại buổi báo tình hình kinh tế - xã hội chiều 8/8, ông Đào Quang Dương, Phó trưởng phòng Kinh tế đất, Sở Tài nguyên và Môi trường TP.HCM (TNMT), cho biết việc thực hiện nghĩa vụ tài chính về đất áp dụng theo bảng giá nào đang là vướng của nhiều tỉnh thành chứ không riêng TP.HCM.

Vậy từ 1/8 đến khi TP.HCM áp dụng Bảng giá đất mới, việc thực hiện nghĩa vụ tài chính về đất sẽ được tính như thế nào, ông Dương cho biết: “Chúng tôi đang cùng các sở ngành có ý kiến để trình thành phố báo cáo trung ương xin ý kiến”.

Cũng theo ông Dương, thông tin từ 22 chi nhánh Văn phòng đăng ký đất đai các quận huyện, mấy ngày qua, các hoạt động về đăng ký đất đai vẫn bình thường. Người dân có nhu cầu chuyển mục địch sử dụng đất nếu đáp ứng quy hoạch thì vẫn thực hiện theo quy định.

Về dự thảo Bảng giá đất điều chỉnh mà Sở TNMT TP.HCM đưa ra lấy ý kiến cuối tháng 7, dự định áp dụng ngày 1/8 nhưng chưa thực hiện, ông Dương nói rằng hiện Sở TNMT đang tiếp tục phối hợp với các sở ngành hoàn thiện, để có Bảng giá đất đưa ra áp dụng chỉn chu hơn.

“Có ý kiến nói bảng giá đất điều chỉnh là tăng đột biến, nhưng Sở khẳng định là không tăng mà phù hợp với thực tế giá đất tại TP.HCM theo quy định tại Khoản 1 Điều 200 của Luật đất đai, phù hợp với nguyên tắc đảm bảo hài hòa lợi ích giữa người dân sử dụng đất, nhà nước và nhà đầu tư”, ông Dương khẳng định.

So với Bảng giá đất hiện hành tại Quyết định 02 của UBND TP.HCM ban hành năm 2020, dự thảo Bảng giá đất mới tăng phổ biến từ 5-10 lần ở các quận trung tâm và cá biệt nhiều khu vực của các huyện như Hóc Môn, Củ Chi, Bình Chánh, TP Thủ Đức tăng 20-35, thậm chí là 50 lần. 

Theo Luật sư Nguyễn Văn Đức, Giám đốc Công ty Luật Kinh Luân – TP.HCM, Bảng giá đất mới sau khi Sở TNMT xây dựng, lấy ý kiến các đơn vị liên quan thì phải có đánh giá kỹ các tác động đến kinh tế xã hội, và theo quy định phải được HĐND TP.HCM thông qua mới áp dụng.

Ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TP.HCM, cho rằng Dự thảo Bảng giá đất có lợi cho người dân có đất bị thu hồi vì sẽ được bồi thường, hỗ trợ tái định cư thỏa đáng hơn. Đồng thời, nguồn thu ngân sách nhà nước từ đất sẽ tăng thêm trong thời gian tới; chênh lệch địa tô được xử lý thỏa đáng hơn, theo nguyên tắc Nhà nước điều tiết phần giá trị tăng thêm từ đất mà không do đầu tư của người sử dụng đất mang lại.

Hiện nay đang tồn tại nhiều bất cập như “đất hai giá” hoặc mua bán, chuyển nhượng, cho thuê bất động sản, nhà ở “hai giá”… Nhưng nếu áp dụng ngay lập tức, dự thảo Bảng giá đất sẽ có những tác dụng không mong muốn, đặc biệt tác động lớn đến người có nhu cầu chuyển đổi mục đích sử dụng đất, tăng giá dây chuyền do giá nhà đất tăng cao.