(VTC News) – Các bậc cao niên làng Ném Thượng dự kiến sẽ tổ chức một cuộc họp để tìm hiểu vì sao lại có thông tin nói Thành hoàng làng mà họ đang thờ là người hành nghề ăn cướp.
Xôn xao tin 'Thành hoàng làng Ném Thượng là cướp'
Thời gian gần đây, một số tờ báo và trang mạng xã hội có đăng tải thông tin cho rằng, trong cuốn sách Hội hè đình đám của nhà văn, nhà nghiên cứu văn hóa Toan Ánh có viết khá chi tiết về một lễ hội được cho là lễ hội chém lợn tại tổ dân phố Thượng, phường Khắc Niệm, TP Bắc Ninh ngày nay.
Tuy nhiên, cuốn sách này lại viết rằng, Thành hoàng làng nơi tổ chức lễ hội vốn là người hành nghề ăn cướp, do chết vào giờ thiêng nên được người dân thờ cúng chứ không phải là một vị tướng quân như người dân khu phố Thượng được các bậc cao niên truyền lại.
Cũng theo nguồn thông tin này thì cuốn Hội hè đình đám được in tại nhà in Sao Mai, Thủ Đức, phát hành lần đầu ngày 1/11/1974. Vào các năm 1999, 2005 cuốn sách này lần lượt được NXB TP.Hồ Chí Minh và NXB Trẻ in và phát hành lại. Tuy nhiên, nội dung cuốn sách thì vẫn được giữ nguyên.
 |
| Lễ hội chém lợn tại đình làng Ném Thượng đầu năm 2015. |
Làng này nằm bên tỉnh lộ đi từ Bắc Ninh tới Thuận Thành cách tỉnh lỵ vào khoảng trên mười cây số. Dân làng không đông lắm vào khoảng trên năm trăm người, quanh năm sống về nghề canh nông. Dân làng chia làm hai giáp”.
Nói về Thành hoàng làng, cuốn sách viết: “Thành Hoàng làng này, họ Lý, không rõ tên gì nhưng được gọi là Lý Công, lúc sinh thời làm nghề ăn cướp, chết gặp giờ linh nên được dân làng thờ phụng. Lý Công quê ở làng Châm Khê cùng huyện, thường kiếm ăn ở các làng quanh vùng.
Một hôm Lý Công đi ăn cướp, bị dân chúng và khổ chủ đuổi đánh ráo riết chạy bán sống bán chết, chạy đến núi Nghè gần làng Niệm Thượng. Tới núi, Lý Công tìm chỗ ẩn núp, dân chúng kiếm không ra. Tuy kiếm không ra, nhưng mọi người đều biết họ Lý ẩn ở trên núi, nên cùng nhau vây quanh ngọn núi canh chừng.
Bị vây, ẩn mãi trên núi, tên cướp họ Lý không có gì ăn đang lo chết đói. May thay giữa lúc đói lòng, một con lợn lớn không hiểu từ đâu đi tới, đi từ trong bụi rậm ra. Chàng cướp không để lỡ cơ hội, lập tức, sẵn dao dài trong tay, chém một nhát ngang mình lợn, con lợn bị chặt làm đôi, đầu với hai chân trước rời khỏi mình. Chém xong chàng lột bì lợn bỏ đi lấy thịt ăn sống.
Không thấy thần tích nhắc tới, sau này Lý công bị chết ra sao, chỉ biết khi chết gặp giờ linh nên được dân làng Niệm Thượng thờ làm Thành Hoàng”.
Bô lão Ném Thượng bức xúc dự kiến tổ chức họp làm rõ
Phóng viên VTC News đã trao đổi với một số bậc cao niên tại khu phố Thượng để nghe ý kiến của họ về thông tin nói trên.
Theo đó, hầu hết những người được hỏi đều khẳng định, họ được các thế hệ đi trước truyền lại rằng, đình làng thờ vị tướng quân thời nhà Lý. Trước đây, người dân phố Thượng chưa bao giờ nghe thấy thông tin cho rằng thành hoàng làng của họ là một người hành nghề ăn cướp.
“Lễ hội này nhằm tưởng nhớ công ơn ngài Lý Đoàn Thượng chứ không phải Lý Công. Sau khi đánh thắng giặc, ngài đã về đây giết lợn khao quân. Người dân làng đã vinh danh ông là Thành hoàng làng và lễ hội là để tưởng nhớ vị thành hoàng làng này”, ông Nguyễn Văn Hưng, 85 tuổi, một bô lão làng Ném Thượng cho hay.
Ông Trần Văn Đức, Tổ trưởng tổ dân phố Thượng, Trưởng ban Tổ chức lễ hội chém lợn khẳng định: “Từ đời cụ kỵ xa xưa đã tổ chức lễ hội theo sự tích này, không ai bịa ra cả”.
Ông Nguyễn Đình Lợi (61 tuổi), Chi hội trưởng Chi hội người cao tuổi khu phố Thượng, Phó ban tổ chức lễ hội chém lợn cho biết, đình làng Ném Thượng được xây dựng từ hàng trăm năm trước.
Tuy nhiên, trong cuộc kháng chiến chống Pháp thế kỷ trước, do nhiệm vụ cách mạng yêu cầu, người dân đã tự phá hủy đình làng để địch không có nơi trú ẩn. Lễ hội chém lợn cũng vì vậy mà bị gián đoạn trong một thời gian dài.
Tới năm 1998, dân trong làng đã quyên góp để xây dựng lại đình. Năm 1999, lần đầu tiên lễ hội chém lợn được người dân Ném Thượng tổ chức lại.
Chi hội trưởng Chi hội người cao tuổi khu phố Thượng cho biết thêm, ngày 10 Âm lịch vừa qua, ông mới được biết là có bài báo thông tin nói rằng, Thành hoàng làng của làng ông vốn là một người hành nghề ăn cướp chứ không phải tướng quân.
Ông Lợi xác nhận, trước đây, làng ông đúng là làng Niệm Thượng, tổng Khắc Niệm, huyện Võ Giàng. Qua quá trình đổi tên địa danh hành chính, tới nay làng có địa chỉ là tổ dân phố Thượng, phường Khắc Niệm, TP Bắc Ninh. Tuy nhiên, trước đó, ông chưa biết tới bất cứ thông tin, tài liệu nào nói rằng Thành hoàng làng là người ăn cướp.
“Một cán bộ của Tỉnh đã về hưu nói tôi mới biết là có bài báo thông tin Thành hoàng làng là cướp. Tôi không rõ từ đâu mà lại có bài báo viết về lễ hội làng tôi như vậy. Chúng tôi luôn được các thế hệ đi trước truyền lại rằng, đình làng thờ tướng quân Đoàn Thượng, một trung thần và dũng tướng đời nhà Lý.
Trong một lần về núi Nghè đóng quân, ông đã chỉ huy và cùng quân sĩ chém lợn khao quân. Lễ hội làng tôi được tổ chức để tưởng nhớ vị tướng quân này,” ông Lợi khẳng định.
Trong một lần về núi Nghè đóng quân, ông đã chỉ huy và cùng quân sĩ chém lợn khao quân. Lễ hội làng tôi được tổ chức để tưởng nhớ vị tướng quân này,” ông Lợi khẳng định.
Video: Lễ hội chém lợn tại làng Ném Thượng, Bắc Ninh.
Ông Nguyễn Đình Lợi cho biết thêm, theo các bậc cao niên truyền lại thì tên làng qua các thời kỳ như tổ dân phố Thượng, Ném Thượng, Niệm Thượng… đều xuất phát từ tên của vị tướng quân Đoàn Thượng. Bên cạnh đó, ông Lợi khẳng định, hiện nay đình làng còn lưu giữ 4 đạo sắc phong do Viện Hán Nôm (Viện nghiên cứu Hán Nôm) chuyển về. Các đạo sắc phong này đều thể hiện, đình làng Ném Thượng thờ vị tướng quân Đoàn Thượng.
Trên cơ sở đó, ông Lợi cùng tất cả người dân Ném Thượng đều tin rằng, đình làng họ thờ vị tướng đã có công đánh giặc chứ không phải người hành nghề ăn cướp có tên Lý Công.
Trước một số thông tin cho rằng “Thành hoàng làng Ném Thượng là cướp”, ông Nguyễn Đình Lợi cho biết, làng Ném Thượng (tổ dân phố Thượng) dự kiến sẽ tổ chức một cuộc họp để tìm hiểu cụ thể về thông tin này.
“Chúng tôi sẽ tổ chức một cuộc họp bao gồm các bậc cao niên trong làng. Khi đó, chúng tôi cũng sẽ mời nhà báo đã có bài viết về thông tin đó (Thành hoàng làng cướp) để xem lý do từ đâu, có cơ sở gì mà nhà báo lại viết như vậy,” ông Lợi cho hay.
Liên quan đến vấn đề này, ông Nguyễn Văn Chương – Phó Chủ tịch UBND phường Khắc Niệm xác nhận, các thế hệ đi trước trong tổ dân phố Thượng đều truyền lại rằng, đình làng thờ vị tướng quân Đoàn Thượng. Trước thông tin cho rằng, Thành hoàng làng là người ăn cướp chứ không phải tướng quân Đoàn Thượng, ông Chương cho rằng, điều này phải để các chuyên gia lịch sử, văn hóa trả lời.
“Điều đó thì phải hỏi các nhà nghiên cứu văn hóa, lịch sử. Còn từ trước tới nay, các cụ trong làng đều truyền lại là đình làng thờ vị tướng quân Đoàn Thượng,” ông Chương nói.
Minh Quyết
Bình luận