Lấy tình thương yêu làm nhân cách

Điều duy nhất làm tôi vững dạ là biết ông đã từng có hơn 6 năm mặc áo lính. Và khi gặp ông, tôi nhận ra rằng, là ông chủ của doanh nghiệp vàng bạc nổi tiếng nhưng Tổng giám đốc (TGĐ) Vũ Minh Châu lại tỏa sáng không phải vì vàng bạc, mà từ ông lấp lánh ánh sáng của một người lính Cụ Hồ, với một triết lý vô cùng giản dị mà sâu sắc "Lấy tình thương yêu làm nhân cách".

Quản lý Doanh nghiệp bằng tác phong người lính

Những tưởng văn phòng làm việc của doanh nghiệp vàng bạc có tiếng ở miền Bắc là hết sức khang trang, hoành tráng với những lầu cao, cửa kính, song "trái tim" của Tập đoàn Bảo Tín Minh Châu (BTMC) lại rất giản dị. Phòng tiếp khách và cũng là nơi làm việc của một bộ phận cán bộ, nhân viên mang dáng dấp một doanh trại quân đội, với tượng Bác Hồ, cờ Tổ quốc, các câu khẩu hiệu màu đỏ, đặc biệt là câu nói nổi tiếng của Bác Hồ: "Đoàn kết, đoàn kết, đại đoàn kết. Thành công, thành công, đại thành công" được treo trang trọng trong phòng khách.

Đang giờ làm việc, các nhân viên cặm cụi trước màn hình, thấy tôi đến, họ đứng dậy chào rất thân thiện. Một cô gái trẻ với nét mặt rạng rỡ đón tôi vào văn phòng, nói tôi ngồi đợi để cô đi báo cho TGĐ. Một cô gái trẻ khác mang đến cho tôi cốc nước màu đỏ, với lời mời khá bất ngờ: "Mời anh uống nước, đây là thức uống bổ dưỡng do chính TGĐ bọn em nghiên cứu, sản xuất".

Được biết ông đang bận công việc chưa tiếp được, tôi tò mò dạo quanh trụ sở. Ngay cửa vào văn phòng công ty có hai tấm bảng vàng, một treo 14 lời huấn thị, một treo định hướng văn hóa BTMC. Tôi hết sức thú vị với định hướng văn hóa của TGĐ Vũ Minh Châu: "Chân phương, thánh thiện, con nhà lành. Mỗi người tự nhập vai: nam như thầy giáo, nữ như cô giáo, bản thân là đoàn viên thanh niên hoặc cảm tình Đảng; bố là công an hoặc bộ đội, mẹ là giáo viên hoặc bác sĩ. Sống, học tập và làm việc theo gương Bác Hồ vĩ đại. Triệt để kế thừa những tinh hoa truyền thống của dân tộc, tiếp thu có chọn lọc những dòng văn hóa tiến bộ từ thế giới để thực hiện trong cuộc sống và công việc...".

Ông tiếp tôi khi đã quá trưa, sau lời xin lỗi vì bắt tôi phải đợi, ông mời tôi lên phòng làm việc của ông. Khó ai đoán được tuổi của ông bởi BTMC đã có gần 30 năm thành lập, mà nhìn ông với sự trẻ trung và năng lượng tràn trề cùng tác phong làm việc, giao tiếp hết sức nhanh nhẹn, hoạt bát. Tôi lại ngạc nhiên vì trong phòng làm việc của TGĐ lại có rất nhiều nhân viên và đặc biệt hơn, không hề có bóng dáng của vàng bạc. Trên bàn bày rất nhiều loại thực phẩm, từ các loại trái cây đến các loại bánh, các chai nước lạ mắt. Hiểu được thắc mắc của tôi, ông cho biết, đây là nơi thiết kế các maket quảng cáo sản phẩm vàng bạc cũng như mẫu bao bì cho các loại thảo dược do Dưỡng dược Bảo sinh - một công ty con của BTMC, chuyên sản xuất thực phẩm sạch. Các nhân viên của ông hết sức vui vẻ, nhiệt tình mời khách thưởng thức trái cây, uống nước được chế xuất từ thảo dược thiên nhiên.

Câu chuyện của chúng tôi không bắt đầu từ vàng bạc, mà TGĐ Vũ Minh Châu chia sẻ trăn trở với những tiêu cực xã hội, đặc biệt ông phản bác tình trạng tổ chức đám cưới linh đình, xa hoa, lãng phí. Ông nói: "Tôi đi hỗ trợ đồng bào bị thiên tai, thấy người dân nhiều nơi còn rất khổ, ăn no đối với họ còn khó chứ chưa nói đến ăn ngon. Bởi vậy, nhìn những mâm cỗ vẫn còn đầy ụ khi đám cưới đã kết thúc, thấy xót xa lắm". Tôi hỏi ông về những khẩu hiệu, những lời huấn thị, định hướng văn hóa. Ông tươi cười: "Anh biết đấy, tôi là người lính, dù chỉ 6 năm quân ngũ nhưng cái nếp sống, tác phong người lính đã ăn sâu vào tiềm thức. Mười bốn lời huấn thị là tôi đã vận dụng 10 lời thề danh dự và 12 điều kỷ luật của quân nhân vào hoạt động sản xuất, kinh doanh của Công ty, tôi rất muốn mỗi nhân viên của mình là một người lính, mang phẩm chất người lính trên mặt trận kinh tế".

Nói về trách nhiệm đối với xã hội của BTMC, người cựu chiến binh Vũ Minh Châu cho biết, Công ty luôn chấp hành nghiêm nghĩa vụ thuế đối với nhà nước. Trong hơn 20 năm qua, dù có gặp khó khăn trong kinh doanh, song chưa bao giờ BTMC chậm nộp thuế. Dù hoàn cảnh nào, ông cũng yêu cầu cán bộ, nhân viên Công ty chấp hành pháp luật Nhà nước. Tiếp lời TGĐ, một nhân viên của ông nhanh nhảu cho biết, trong các lần họp công ty, TGĐ luôn giáo dục truyền thống dân tộc, lý tưởng cách mạng, nhắc nhở mọi người tuyệt đối chấp hành các quy định, nhất là xây dựng văn hóa giao tiếp, ứng xử. Theo TGĐ Vũ Minh Châu, sự hình thành và phát triển của BTMC dựa vào ba trụ cột: Sức khỏe - Văn hóa - Kinh tế. Trước hết phải có sức khỏe, có sức khỏe là có tất cả. Văn hóa là nền tảng, là điều kiện tiên quyết để xây dựng doanh nghiệp phát triển bền vững.

Lấy tình thương yêu làm nhân cách

Trong câu chuyện về văn hóa, xã hội, TGĐ Vũ Minh Châu nói với tôi rằng, ông không chấp nhận việc cán bộ, nhân viên biếu xén quà cáp cho ông. Ông nói: "Tại sao nhân viên lại phải biếu xén giám đốc. Mà giám đốc phải là người tặng quà cho nhân viên. Và không chỉ cho nhân viên mà còn phải biếu quà cho cha mẹ nhân viên, để cảm ơn họ đã nuôi dưỡng và giao con cái họ làm việc và làm giàu cho công ty, cho giám đốc". Các nhân viên của BTMC cho tôi biết, TGĐ Vũ Minh Châu thường xuyên nhắc nhở họ phải thường xuyên hiếu kính với ông bà, cha mẹ, xác định chữ hiếu là phẩm chất đạo đức đầu tiên và quan trọng của mỗi người. Họ cũng cho tôi biết rằng, không chỉ giáo dục nhân viên bằng lời nói, ông còn là một tấm gương hiếu thảo. Dù bận trăm công ngàn việc, nhưng gần như tuần nào ông cũng mua quà tặng mẹ, đưa mẹ đi mua sắm hoặc thăm họ hàng, đi chơi...

Điều đặc biệt ở vị TGĐ này và có lẽ cũng là điều đặc biệt của BTMC so với các doanh nghiệp Việt Nam hiện nay đó là chế độ đãi ngộ dành cho cán bộ, nhân viên. Sau những yêu cầu về văn hóa, ông đặc biệt quan tâm chăm sóc sức khỏe cho người lao động. Quan điểm của ông là có khỏe mới có sáng tạo, mới có năng suất cao. Ông nói: “Nhân viên có khỏe thì Công ty mới mạnh và cống hiến được cho cuộc đời một cách trọn vẹn nhất”. Chính vì thế, việc chăm sóc sức khỏe nhân viên cũng chính là một “chiến lược phát triển bền vững” của vị lãnh đạo có tài và tâm này.

Ở BTMC, hàng trăm nhân viên đều được chăm sóc chu đáo, các món ăn là thực phẩm sạch, đầy đủ dinh dưỡng. Ngoài bữa chính thì họ được ăn bữa phụ vào giữa buổi chiều với những món ăn ngon, thuần Việt như xôi, giò, cháo, bánh chưng, sữa ngô, sữa đậu nành, nước hoa quả tổng hợp, trái cây tươi... Nhân viên phụ trách đời sống của Công ty đưa tôi đi tham quan bếp ăn, khu kho dự trữ thực phẩm. Bếp ăn của công ty với hàng chục chiếc tủ lạnh, tủ bảo quản thực phẩm sạch là đặc sản các vùng miền, trên rừng, dưới biển, món nào cũng ngon, cũng sạch.

Các phòng làm việc của công ty, ngoài các thiết bị cần thiết như máy tính, điều hòa, bàn ghế, tủ.. đều được trang bị thêm tủ lạnh, lò vi sóng, có phòng còn có thêm máy luộc trứng, máy xay sinh tố. Người thân hay gia đình của nhân viên công ty cũng được hưởng chế độ chăm sóc sức khỏe đặc biệt, thường xuyên được đích thân TGĐ Vũ Minh Châu biếu tặng đồ dùng, thực phẩm chăm sóc sức khỏe. Chị Nguyễn Thanh Thủy, nhân viên thiết kế kể cho tôi nghe, chị mới vào làm việc ở công ty chừng ba tháng, lúc vào chị chỉ có 47 kg, sau thời gian làm việc, được công ty chăm sóc, đến nay, chị đã tăng được gần 10 kg, một kỷ lục của công ty!

Với tấm lòng nhân hậu, TGĐ Vũ Minh Châu ngày đêm trăn trở, suy nghĩ, mày mò nghiên cứu, tham khảo ý kiến chuyên gia lĩnh vực sức khỏe, y tế, năm 2010, ông thành lập Công ty Dưỡng dược Bảo Sinh với mục đích chăm sóc sức khỏe cho cán bộ, nhân viên và thân nhân của họ, đối tác và cộng đồng. Với vàng, ông muốn làm đẹp cho khách hàng, với thực phẩm chức năng ông muốn giúp mọi người giữ gìn và phát huy sức khỏe, vì vậy ông không đặt vấn đề lợi nhuận kinh tế mà chú trọng “lợi nhuận sức khỏe”. Các sản phẩm của Dưỡng dược Bảo Sinh được giới chuyên môn về y tế và thực phẩm đánh giá là sản phẩm tốt, nhưng nhiều năm qua, ông chỉ dùng biếu tặng và làm từ thiện. Dược liệu, thực phẩm chức năng ông đưa vào tặng bệnh nhân nghèo, hỗ trợ cho điều trị bệnh tật ở các bệnh viện K, bệnh viện U bướu, cho bệnh nhân các vùng khó khăn như Nghệ An, Lào Cai, Sơn La... Ông cho tôi xem những lá thư cảm ơn của bệnh nhân đã nhờ dược liệu của ông mà khỏi bệnh và trong thư phòng của ông, có hàng trăm bức thư như vậy.

Không chỉ là một nghệ nhân trong lĩnh vực thời trang vàng, TGĐ Vũ Minh Châu còn là một “nghệ nhân” trong việc đi chợ. Chợ của ông không bó hẹp trong những khu buôn bán ở thành phố, thị xã, thị trấn mà ông đến thẳng chuồng, trại, đồi, nương của bà con nông dân. Ngoài việc lựa chọn được sản phẩm sạch, ngon về phục vụ công ty, ông còn khuyến khích bà con nông dân sản xuất thực phẩm sạch và bao tiêu sản phẩm nhằm nâng cao thu nhập cho đồng bào. Một số bà con ở chợ thị trấn Xuân Mai luôn dành cho ông sự yêu mến và kính trọng, họ mong ông như mong người thân, bởi ông bao giờ cũng mua sản phẩm của họ với giá cao, tạo điều kiện cho họ được tiêu thụ hàng hóa xứng đáng với công sức lao động. Ông yêu cầu cán bộ, nhân viên của Dưỡng dược Bảo Sinh đến tận các làng bản xa xôi, tìm cách tiêu thụ sản phẩm cho đồng bào với giá cả ưu đãi. Cảm động tấm lòng của ông, mỗi kỳ thu hoạch nông sản bà con lại gọi điện cho công ty, dành cho công ty những sản phẩm ngon nhất, sạch nhất. Đó là chuỗi nhân quả mà ông đã dày công xây dựng cho BTMC.

Giàu mà không chia sẻ là có tội

Bảo Tín Minh Châu là một doanh nghiệp kinh doanh thành công, doanh thu tốt, ổn định. Khác với một số “ông lớn” trong giới kinh doanh thích phô trương sự giàu có bằng siêu xe, siêu biệt thự, siêu tiệc tùng, TGĐ Vũ Minh Châu lại âm thầm đi đến những vùng quê còn nhiều gian khó, đến với đồng bào gặp phải thiên tai, lũ lụt, hạn hán, chia sẻ với bà con những món quà ý nghĩa và sự chia sẻ chân thành, sâu lắng.

Chị Thủy - phóng viên của Báo Nhân đạo và Đời sống - người đã nhiều lần đi thiện nguyện cùng ông, chia sẻ: “Anh Châu vốn không muốn nói nhiều về hoạt động thiện nguyện của mình, nhưng vì tôi quen anh đã lâu nên mới được anh cho “bám càng” nhiều sự kiện. Trong khi một số tập thể, cá nhân đi làm từ thiện tươi cười trước ống kính với những món quà cứu trợ, thì anh Châu lại lặng lẽ tìm kiếm những thân phận khó khăn, hoạn nạn nhất, trực tiếp trao tận tay họ những món đồ thiết thực, giúp họ không chỉ vượt qua khó khăn trước mắt, mà còn tạo cơ hội cho họ vượt qua đói nghèo. Tôi không thể nào quên được ánh mắt xót xa của anh khi chứng kiến đồng bào miền Trung oằn mình trong cơn lũ dữ tháng 11/2016, hay trước những thiếu thốn đến nao lòng của các em học sinh vùng cao Mèo Vạc, Đồng Văn, Bát Xát… Được biết, mỗi năm, công ty BTMC đã dành hàng tỷ đồng để hoạt động thiện nguyện. TGĐ Vũ Minh Châu quan niệm: “Giàu mà không chia sẻ là có tội”, bởi theo ông, cá nhân ông và Công ty BTMC có được ngày hôm nay là một điều may mắn. Vì thế ông thường xuyên thực hành các công việc thiện nguyện “thương người như thể thương thân”, “lá lành đùm lá rách”.

Gần 30 năm xây dựng và phát triển, Công ty BTMC đã đạt được nhiều phần thưởng cao quý: Huân chương Lao động do Chủ tịch nước trao tặng, bằng khen của Thủ tướng chính phủ; Doanh nghiệp xuất sắc Châu Á - Thái Bình Dương, Hàng Việt Nam chất lượng cao nhiều năm liền và các danh hiệu đỉnh cao quốc tế về uy tín, chất lượng vàng bạc… Bản thân TGĐ Vũ Minh Châu cũng vinh dự được Chủ tịch nước Nguyễn Minh Triết tặng Huân chương Lao động hạng Ba năm 2011, được Thủ tướng Chính phủ tặng Bằng khen…, cùng các danh hiệu Doanh nhân Văn hóa, giải thưởng Doanh nhân xuất sắc Châu Á - Thái Bình Dương, Nhà công thương xuất sắc...

Trở về đời thường sau những năm tháng quân ngũ, tham gia vào sản xuất kinh doang góp phần xây dựng đất nước, cách nghĩ, nếp sống, tác phong và tấm lòng nhân hậu của người lính Cụ Hồ vẫn thường trực trong con người TGĐ Vũ Minh Châu. Không chỉ là doanh nhân thành đạt, ông còn là một nhiếp ảnh gia tài năng, một nhà thơ với những câu thơ nặng nợ cuộc đời. Trong trái tim vị doanh nhân văn hóa này luôn đầy ắp tình thương yêu dành cho đồng bào, quê hương, đất nước. Tình yêu thương ấy lan tỏa đến mọi thành viên của công ty, giúp họ có nghị lực và động lực vượt qua sóng gió thương trường, bởi họ thấm nhuần lời dạy của ông: không chỉ làm giàu cho bản thân, mà còn làm giàu cho xã hội, góp phần làm rạng danh Tổ quốc, thỏa lòng mong ước của Bác Hồ: Non nong Việt Nam sánh vai với cường quốc năm châu.