Hàng triệu dân Trung Quốc điêu đứng trong lũ lụt tàn khốc

Thời tiết khắc nghiệt gia tăng

Các nhóm môi trường cảnh báo lũ lụt cực đoan có thể trở nên phổ biến hơn ở Trung Quốc.

Cuối tháng 6, hơn 12 triệu người trên 13 tỉnh thành Trung Quốc đã bị ảnh hưởng. Trận lụt đã khiến 78 người chết, 97.000 ngôi nhà bị hư hại và gây thiệt hại kinh tế 25 tỷ nhân dân tệ.

Video trên các phương tiện truyền thông xã hội cho thấy những ngôi nhà bị sập, ô tô nổi lềnh bềnh và mùa màng chết trắng. Nhiều thành phố ở miền Nam Trung Quốc cũng bị thiệt hại về cơ sở hạ tầng.

Ở Dương Châu, một cây cầu vòm chìm gần như hoàn toàn dưới nước trong khi các con đường và đường ray ở Trùng Khánh, gần sông Qi bị nhấn chìm.

Trung Quốc đã cố gắng ngăn chặn lũ lụt ở vùng đồng bằng trũng trong nhiều thiên niên kỷ và sử dụng đê, đập và các cấu trúc khác để quản lý mực nước dâng. Nhưng thời tiết khó lường hơn đã khiến nhiệm vụ trở nên khó khăn hơn, gây nguy hiểm cho cuộc sống của hàng triệu người sống dọc theo các con sông.

Các nhà môi trường cảnh báo rằng sẽ có nhiều thiệt hại hơn trừ khi Trung Quốc khiến cơ sở hạ tầng trở nên linh hoạt và giải quyết biến đổi khí hậu trên toàn cầu.

"Lũ lụt tàn khốc mà chúng ta thấy diễn ra cùng với sự gia tăng các sự kiện thời tiết khắc nghiệt do biến đổi khí hậu", Tiến sĩ Liu Junyan nói. "Nhu cầu cấp thiết là tăng cường các hệ thống cảnh báo sớm cho các sự kiện thời tiết khắc nghiệt, để đánh giá rủi ro khí hậu trong tương lai ở các thành phố và cải thiện hệ thống quản lý lũ lụt."

Tần suất của cả hai sự kiện mưa lớn và nhiệt độ cao do biến đổi khí hậu đã tăng dần trong sáu thập kỷ qua, theo một báo cáo bởi Cơ quan Khí tượng Trung Quốc năm 2019.

Lũ lụt năm nay có tác động đến hàng hóa từ nông nghiệp đến năng lượng. Ít nhất 80.000 ha cây trồng bao gồm gạo, rau và trái cây đã bị thiệt hại ở tỉnh Hồ Bắc. Đầu mùa hè là thời điểm quan trọng để lúa phát triển và nếu hoa màu bị cuốn trôi, các chuyên gia cho biết sản lượng sẽ giảm đáng kể trong năm nay.

Trong khi đó, những cơn mưa lớn đang dẫn đến việc sản xuất thủy điện tăng lên, làm giảm nhu cầu than. Trung tâm Khí tượng Quốc gia Trung Quốc cho biết có thêm hai đợt mưa lớn trong những ngày tới.

Vào cuối tháng 6, ít nhất 25 con sông lớn ở Trung Quốc đã vượt quá mức báo động lũ lụt. Lượng mưa tích lũy trong năm nay cao gấp đôi so với mức thông thường, theo ông Chen Tao, nhà dự báo thời tiết tại Trung tâm Khí tượng Quốc gia Trung Quốc.

Mực nước biển

Sự gia tăng toàn cầu mực nước biển, mà các nhà khoa học cho rằng nguyên nhân là do nhiệt độ ấm lên, cũng đang đe dọa nhiều thành phố của Trung Quốc.

Theo Bộ Môi trường, tốc độ tăng mực nước biển trung bình dọc bờ biển Trung Quốc là 3,4mm mỗi năm trong khoảng thời gian từ 1980 đến 2019, nhanh hơn mức trung bình toàn cầu.

Năm 2019, mực nước biển dọc bờ biển Trung Quốc cao hơn 72mm so với bình thường, Bộ cho biết. Một nghiên cứu năm nay cho thấy châu thổ sông Châu của Trung Quốc, trung tâm sản xuất của nước này và là nhà của hàng chục triệu người, là trung tâm đô thị có nguy cơ cao nhất thế giới khi mực nước biển dâng cao và có thể nằm dưới ít nhất 67cm nước vào năm 2100.

Video: Cận cảnh đập Tam Hiệp xả lũ 

Bên cạnh biến đổi khí hậu, nhiều thập kỷ phát triển kinh tế và đô thị hóa liên quan đến việc cải tạo đất từ hồ và vùng đất ngập nước cũng đã làm tăng thêm thiệt hại do thiên tai có thể xảy ra.

Vũ Hán, từng được gọi là "thành phố của 100 hồ", nhưng hầu hết 127 hồ tồn tại vào những năm 1980 đã bị mất để cải tạo đất, và giờ đây họ phải đối mặt với một trong những vấn đề ngập lụt đô thị nghiêm trọng nhất.

"Các hoạt động của con người đã phá hủy sông, hồ, rừng và bất kỳ hình thức 'bảo vệ' tự nhiên nào để chống lũ lụt", ông Yu Jianfeng, người sáng lập Trung tâm Văn hóa Bảo vệ Môi trường Sông, một tổ chức phi lợi nhuận có trụ sở tại Trùng Khánh cho biết.

"Đã đến lúc chúng ta thiết lập các nguyên tắc về cách phát triển và cần để lại đủ các hồ chứa tự nhiên cho các thành phố để giảm thiệt hại do lũ lụt".