Hàng chục quan chức nhiễm bệnh, Iran khổ sở chống dịch Covid-19

Tuần trước, Iran tuyên bố hoãn họp Quốc hội trong bối cảnh dịch Covid-19 leo thang. Nhưng chừng đó không đủ để ngăn 23 nghị sỹ nước này nhiễm bệnh. 9 quan chức Iran khác cho kết quả dương tính với chủng virus corona mới. Hai trong số đó, cựu đại sứ Iran tại Vatican và Cố vấn Lãnh tụ Tối cao Iran thiệt mạng. 

Bộ trưởng Y tế Saeed Namako hôm 1/3 tuyên bố sẽ điều động 300.000 binh sĩ và tình nguyện viên đến nhà từng người dân để kiểm tra sức khỏe từ ngày 3/3. Các công tố viên cảnh báo bất cứ ai tích trữ khẩu trang và các thiết bị y tế công cộng khác sẽ đối mặt với nguy cơ bị tử hình. 

Chỉ cách đây 2 tuần, các nhà lãnh đạo Iran vẫn tự tin Covid-19 sẽ không tấn công nước mình. Họ còn khoe xuất khẩu khẩu trang ra nước ngoài. 

Bây giờ Iran trở thành ổ dịch lớn thứ 2 thế giới với 77 người thiệt mạng, 2.336 người nhiễm bệnh. Một số y, bác sỹ nói rằng họ được yêu cầu giữ im lặng về tình hình dịch. Ít nhất 2 nghị sỹ Iran công khai tuyên bố chính quyền tìm cách che giấu các trường hợp tử vong vì Covid-19 bằng cách liệt kê các nguyên nhân khác trên giấy chứng tử. 

Ở tỉnh Golestan, nơi ghi nhận hàng chục ca nhiễm, các quan chức y tế tại đây bày tỏ sự thất vọng khi Tehran giảm nhẹ mức độ nghiêm trọng của dịch.

"Chúng tôi hét lên với Bộ Y tế rằng chúng tôi có 594 bệnh nhân nhiễm bệnh nhưng Bộ lại nói với chúng tôi rằng, cho tới khi các anh có kết quả dương tính, chúng tôi sẽ đưa thiết bị các anh cần. Họ cứ nói "đợi, đợi, đợi" và rồi đột nhiên thông báo chúng tôi là ổ dịch. Nhưng ngay từ đầu, chúng tôi đã là một ổ dịch", Abdulreza Fazel - một quan chức địa phương cho hay. 

Covid-19 bùng phát tại Trung Quốc vào cuối năm 2019 trước khi tấn công Iran vào thời điểm Tehran dễ bị tổn thương nhất. Nền kinh tế Iran bị ảnh hưởng nặng nề vì các lệnh trừng phạt của Mỹ, lực lượng an ninh cố đàn áp làn sóng phản đối công khai, giới lãnh đạo cũng hứng hàng loạt chỉ trích sau vụ bắn nhầm máy bay chở hơn 200 khách của hàng không Ukraine. 

Sanam Vakil, nhà nghiên cứu về Iran tại Viện nghiên cứu Chatham House tại London cho rằng Iran đang chần chừ từ khủng hoảng này sang khủng hoảng khác.

"Họ đánh giá thấp hậu quả tiềm tàng của virus", ông Vakil cho biết. 

Các quan chức y tế Iran ban đầu tự tin vào năng lực y tế công cộng của mình. Tổng thống Hassan Rouhani hồi tuần trước vẫn khẳng định cuộc sống sẽ sớm trở lại bình thường, nhưng thực tế lại trái ngược. 

Các chuyên gia y tế nói rằng dựa trên tỷ lệ tử vong của Covid-19, có thể số người nhiễm bệnh thực sự ở Iran rơi vào khoảng 4.000, gần gấp đôi số ca nhiễm được Iran xác nhận. 

Tehran hôm 3/3 tuyên bố tạm thời thả 54.000 tù nhân không có triệu chứng trong nỗ lực làm giảm sự lây lan trong các trại giam đông đúc. 

Nhưng không rõ có bao nhiêu tù nhân trong số này đã làm xét nghiệm bởi số lượng các bộ dụng cụ xét nghiệm của Iran đang bị thiếu hụt nghiêm trọng. 

Một nhà nghiên cứu của Canada thậm chí còn dự đoán số người nhiễm Covid-19 ở quốc gia Tây Á có thể lên tới 18.000. 

Người dân bày tỏ sự bất mãn với chính quyền, kêu gọi các nhà chức trách minh bạch hơn tình hình dịch. Họ cùng các bác sỹ phản đối kế hoạch điều 300.000 binh sĩ và tình nguyện viện tới kiểm tra nhà từng người dân vì lo ngại những người không được huấn luyện còn làm tăng nguy cơ lây nhiễm. 

"Tôi cảm thấy tiếc vì chúng tôi đang ngồi trên một chiếc thuyền đang chìm mà họ quản lý", Omid Rezaie, bác sĩ ung thư nổi tiếng ở Tehran cho hay. 

Tại các con phố ở Tehran, các con đường hiếm bóng người qua lại. Người dân hoảng loạn ở trong nhà vì sợ lây bệnh. Nhưng tại thành phố Qom - điểm đến của những người hành hương dòng Shiite, các nhà thờ Hồi giáo và đền thờ vẫn tổ chức các buổi lễ bất chấp khuyến cáo từ Bộ Y tế. 

Iran từng hết sức tự hào về sức mạnh y tế công cộng của họ. Năm 2008, họ thành công ngăn dịch tả từ các nước láng giềng, một phần nhờ lệnh cấm bán rau quả tươi và thức ăn đường phố. 

Nhưng lần này, giới chức Iran dường như đã coi nhẹ mức độ nghiêm trọng của chủng virus mới.