Hai họa sĩ gốc Việt nổi tiếng thế giới: Cảm hứng bắt nguồn từ hơi thở

Cyril Kongo và Hom Nguyễn đều là những nghệ sĩ có hành trình nghệ thuật kì diệu, được tôn trọng và ngưỡng mộ bởi giới mộ điệu quốc tế.

Với hi vọng truyền cảm hứng tới những khán giả yêu nghệ thuật trong nước, cả hai nghệ sĩ đều háo hức khi đưa các tác phẩm trưng bày tại TP.HCM, hoà mình vào dòng chảy văn hoá Việt Nam trong những hành trình tiếp theo.

Graffiti Cyril Kongo - khao khát vươn tầm thế giới

Cyril Kongo (SN 1969) tên tiếng Việt là Phan Ngọc Sương, tên tiếng Pháp là Cyril và nghệ danh trên thế giới là Cyril Kongo. Ông sinh ra và lớn lên tại Sài Gòn, có cha là người gốc Huế và mẹ là người Pháp - một nhân viên của đại sứ quán thời đó.

Lần đầu về quê khi đã là một người đàn ông ngoài tứ tuần, Kongo dành cả ngày đi dạo lang thang quanh khu vực Nguyễn Huệ ra đoạn bến sông quận 1 và bần thần một lúc lâu. Ông bảo tiếc rằng kí ức không còn rõ ràng nữa, nhưng ông nhớ nhà ở đâu đó đoạn này. Tuổi thơ của ông đã có nhiều trưa nắng chạy chơi với bạn bè mạn bờ sông này.

Năm 6 tuổi, Kongo theo mẹ trở về Pháp sinh sống, sau đó không lâu lại theo mẹ đi làm việc ở một đất nước khá xa xôi - Congo. Tuy đất nước còn nghèo khó nhưng người dân Congo có tinh thần sống lạc quan, yêu cái đẹp và màu sắc.

Kongo từng chia sẻ rằng chính ở Congo ông cảm nhận được sự chào đón, có bạn bè và chạm ngõ với nghệ thuật. Graffiti, Mr. Colorful và tinh thần “Joie de vivre - niềm vui cuộc sống” cũng là những gì Cyril Kongo lĩnh hội từ đất nước đáng yêu này và sau đó chinh phục cả thế giới. Chính vì vậy ông chọn Kongo làm nghệ danh chính thức của mình.

Khi trở lại Pháp, Cyril Kongo ngày kiếm sống, tối vẽ tranh trên phố để lan toả Graffiti, đêm ngủ trên các thùng các tông. Nghệ thuật của ông đến từ đường phố, giàu năng lượng và sự lạc quan. Cyril Kongo cảm thấy sẽ thật bất công khi đánh giá nghệ thuật qua lăng kính giàu nghèo, cũ mới.

Ông và các cộng sự đã nỗ lực tổ chức nhiều triển lãm và phong trào để thuyết phục công chúng và giới chuyên môn rằng Graffiti cũng là một lĩnh vực đáng được trưng bày ở những nơi tương xứng với các loại hình nghệ thuật khác. Sau nhiều năm, Cyril Kongo lần lượt được các thương hiệu ông lớn trong thời trang, nghệ thuật và đồng hồ cao cấp mời hợp tác.

Hermes mời ông vẽ lên khung cửa sổ cửa hàng, rồi đưa những hình vẽ ấy lên những tấm khăn vuông trứ danh. Chanel và huyền thoại Karl Lagerfeld mời Kongo cùng sáng tác lên bộ sưu tập Chanel Metiers d’Art 2018/2019 trình diễn tại Bảo tàng Metropolitian of Art tại New York.

Không chỉ vậy, Richard Mille mời Cyril Kongo đưa Graffiti lên một chiếc đồng hồ cơ Tourbillon siêu phức tạp cùng hàng loạt dự án thú vị khác nữa đến từ Maserati, Daum, hãng bếp xa xỉ La Cornue của Pháp hay mới nhất là “người khổng lồ” Airbus mời ông vẽ lên máy bay cá nhân.

Triết lý mới, sự thuần thục trong các quy tắc hội họa cùng bước đi tiên phong mang nghệ thuật ra khỏi những định kiến của Kongo đã tạo ra những màn kết hợp đắt giá, giúp nâng tầm Graffiti từ đường phố lên thành loại hình nghệ thuật được tôn trọng và có sức ảnh hưởng rộng khắp.

Sau chuyến du lịch đưa vợ và con gái lớn về thăm Việt Nam, thong dong xuống miền Tây rồi về quê nội ở Huế may áo dài. Sau đó thắp nhang bàn thờ tổ, ra Hà Nội và lên cả miền cao, Kongo cảm thấy thanh thản và hạnh phúc vì những mảnh ghép làm nên con người ông giờ đây đã trọn vẹn.

Không chỉ muốn dừng lại ở tư cách một người khách du lịch, Kongo muốn được trở thành một phần dòng chảy văn hoá ngàn năm tuổi của quê cha. Ông tin rằng những giá trị nghệ thuật phương Tây khi được đan xen, học hỏi, kết hợp cùng những giá trị truyền thống của Việt Nam sẽ tạo được những dấu ấn khác biệt.

Trong khi sự nghiệp đang gặt hái được nhiều thành công, Kongo lựa chọn đưa tác phẩm về trưng bày tại quê hương với mong muốn truyền cảm hứng tới những nghệ sĩ trẻ của Việt Nam, hãy mạnh dạn vươn tầm thế giới.

Hành trình trở thành “Người lưu giữ kí ức” của Hom Nguyễn

Tuy sinh ra tại Pháp năm 1972, Hom Nguyễn có một tuổi thơ giao thoa hai nền văn hoá khi ông sống cùng mẹ - một phụ nữ Hà Nội khép kín, không nói được tiếng Pháp tại một căn hộ khiêm tốn tại Paris.

Năm lên bốn tuổi, mẹ bị tai nạn phải ngồi xe lăn, Hom Nguyễn đã cùng mẹ nương tựa vào nhau để đi qua những ngày vất vả nơi xứ người. Trong kí ức của ông đẹp đẽ nhất vẫn là những buổi sáng khi mà mẹ đã đỡ bệnh, thức dậy thấy mùi thơm nồi phở trong bếp ngào ngạt. Mẹ vừa nấu, vừa giảng giải cho ông về triết lý nấu ăn của quê mẹ, nơi mà sự âm dương, cân bằng, kết nối của các cung bậc gia vị rất được đề cao.

Mặc dù thích vẽ từ khoảng 8 tuổi, nhưng lớn lên Hom Nguyễn đã chọn một nghề thực tế hơn để kiếm sống, đó là nhuộm da giày. Nhờ có khiếu nghệ thuật nên những đôi giày của ông sớm được khách hàng yêu chuộng, Hom bắt đầu nhận được các cuộc gọi mời hợp tác từ những thương hiệu lớn với tư cách nghệ nhân patina độc lập.

Dù chưa qua trường lớp đào tạo bài bản và phải giành phần lớn thời gian chèo lái cuộc sống, bản năng hội hoạ trong Hom Nguyễn chưa từ bỏ ông. Quá đau buồn khi mẹ mất, Hom Nguyễn quyết định thu mình trong xưởng và bắt đầu làm việc mình yêu thích nhất, đó là vẽ.

Tập trung vẽ một cách bản năng nhất, Hom Nguyễn bắt đầu dựng chân dung khổ lớn những yếu nhân mà mẹ ông từng ngưỡng mộ, rồi sau đó, theo dòng cảm xúc, bất kì gương mặt nào chợt xuất hiện trong tiềm thức đều được hoạ sĩ nắm bắt cảm xúc, từ hạnh phúc đến tuyệt vọng, từ dáng vẻ tới ánh mắt và đổ lên những tấm toan.

Phong cách vẽ của Hom Nguyễn tự do và bản năng, gồm hàng trăm đường nét đan xen, không đầu không cuối, khi thì mềm mại, khi phóng khoáng, ghi lại chân dung một linh hồn.

Muốn hiểu về chính mình và quê hương, sau này Hom Nguyễn đã dành một vài tháng lang thang ở Việt Nam. Ông đặc biệt cảm thấy thân thương khi ở Hà Nội, có lẽ do những kí ức về quê hương đã được truyền đạt qua lời kể của mẹ.

Hom Nguyễn rong ruổi lên Tây Bắc, khám phá cả những tập tục nghi lễ linh thiêng của người đồng bào dân tộc Lô Lô đen, một trong những trải nghiệm kì diệu đem cho ông những đột phá trong nghệ thuật sau này.

Hom Nguyễn khởi đầu là một cậu bé đánh giày vô danh trên đường phố Paris và rồi trở thành nghệ sĩ được thế giới ngưỡng mộ. Ông tự hào với các triển lãm thu hút những dòng người đợi chờ đón xem từ Pháp, Hongkong, Indonesia, Singapore và được đích thân cựu tổng thống Pháp 2016 Francois Hollande ngợi khen.

Ông còn vinh dự được các tạp chí và tổ chức hàng đầu như Vouge, UN mời hợp tác. Các tác phẩm của ông được trưng bày tại các thánh đường nghệ thuật của Pháp như Grand Palais và Palais de Tokyo.

Có thể nói, hành trình ấy không hề dễ dàng với một người con gốc Việt trên mảnh đất xa lạ, tuy nhiên có câu nói rằng “những gì xuất phát từ trái tim sẽ chạm đến trái tim”, vì vậy mà tranh của Hom Nguyen như một sự đối diện với cảm xúc, một thứ tình cảm xoa dịu, đã chạm tới cảm xúc của nhiều khán giả quốc tế.

Đang ở vị thế trên thị trường quốc tế, bận rộn với nhiều dự án hàng đầu, tuy nhiên hai nghệ sĩ nổi tiếng thế giới Hom Nguyễn và Cyril Kongo Phan vẫn không quên nguồn cội.

“Trong nghệ thuật không có gì là giới hạn, cho dù bạn là ai, bạn bao nhiêu tuổi, xuất phát điểm từ đâu, không bao giờ là quá muộn cho một khởi đầu”, Hom Nguyễn chia sẻ.

Trên tất cả, hai tên tuổi nghệ sĩ mong muốn trở thành một phần của dòng chảy văn hóa Việt và khuyến khích những nghệ sĩ tại quê nhà mạnh dạn đưa nghệ thuật Việt Nam tỏa sáng trên bản đồ quốc tế. S&S Art Gallery trưng bày tác phẩm của hai nghệ sĩ lớn: Cyril Kongo và Hom Nguyễn, mang theo những món ăn “tinh thần” mới.