Giải tán chính phủ, sửa Hiến pháp, ông Putin dọn đường nắm quyền trọn đời?

Toàn bộ chính phủ Nga do Thủ tướng Dmitry Medvedev đứng đầu hôm 15/1 đệ đơn từ chức sau khi Tổng thống Putin đề xuất sửa đổi Hiến Pháp trong bài phát biểu liên bang. 

Quyết định này sẽ giúp làm giảm quyền lực của người kế nhiệm ông Putin và chuyển quyền lực sang Thủ tướng và Quốc hội. Với các thay đổi mới, Quốc hội mới là người có quyền bổ nhiệm Thủ tướng và các vị trí quan trọng trong chính quyền chứ không phải Tổng thống. 

Các động thái bất ngờ trên được cho là để dọn đường cho thời điểm ông Putin, hiện 67 tuổi rời nhiệm sở vào năm 2024. Luật pháp Nga không cho phép Tổng thống tại nhiệm hai nhiệm kỳ liên tiếp. 

Ông Putin đề cử Mikhail Mishustin, Cục trưởng cục thuế liên bang Nga Mikhail Mishustin làm người kế nhiệm ông Medvedev. Ông Mishustin từng chơi khúc côn cầu trên băng với ông Putin vài lần, nhưng phương Tây nắm không nhiều thông tin về ông cũng như hiếm khi nhắc tới Mishustin như một ứng viên tiềm năng. 

Với việc được Tổng thống đề cử, Mishustin là cái tên sáng giá hàng đầu trong danh sách kế nhiệm ông Putin. Các thành viên trong nội các mới nhiều khả năng cũng sẽ có tên trong chính phủ mới. 

Theo BBC, với việc giảm quyền lực của người kế nhiệm ông, ông Putin có thể chuyển giao quyền lực sang hội đồng an ninh, hay hội đồng nhà nước, rồi qua 2 cơ quan này duy trì quyền lực sau năm 2024. 

"Điều mà mọi người đều rõ là mọi thứ đang được dọn đường để ông Putin có thể nắm quyền trọn đời", chính trị gia đối lập Leonid Volkov, một chính trị gia đối lập nói. 

Dmitry Gudkov, một chính trị gia đối lập khác tỏ ra bất ngờ khi ông Putin quyết định sắp xếp lại mọi thứ xung quanh mình từ khá sớm thay vì đợi tới gần năm 2024. 

Vài giờ sau khi Thủ tướng Medvedev từ chức, ông Putin cảm ơn người đồng minh lâu năm và cho biết ông Medvedev sẽ đảm nhận vị trí mới với tư cách là Phó Chủ tịch Hội đồng An ninh Nga. 

Dmitri Trenin, người đứng đầu Trung tâm Carnegie Moscow cho rằng ông Putin đang thực hiện các bước đi để hạn chế quyền lực của người kế nhiệm và việc bổ nhiệm vị trí mới cho ông Medvedev cho thấy Thủ tướng Nga vẫn nằm trong kịch bản chuyển đổi. 

Valeriy Akimenko, nhà phân tích lâu năm về chính trị Nga cho rằng sự ra đi của ông Medvedev có thể xuất phát từ quan hệ của ông này với Tổng thống Putin. 

"Ông Medvedev không tạo ra làn sóng chống lại ông Putin trong thời gian làm tổng thống. Có thể như trường hợp năm 2008, đây có vẻ là thỏa thuận chung giữa 2 người", ông này cho hay. 

Năm 2008, sau khi rời khỏi chiếc ghế Tổng thống, ông Putin trở thành Thủ tướng Nga. 

Nhưng nhiều nhà phân tích tin rằng việc ông chủ điện Kremlin đánh tiếng về việc thay đổi vai trò của Hội đồng Nhà nước Nga, một cơ quan tư vấn cho người đứng đầu nhà nước trong Hiến pháp cho thấy có thể ông đang nhắm tới vị trí đứng đầu ở cơ quan này. 

"Có đồn đoán rằng ông Putin có thể lãnh đạo Hội đồng Nhà nước mới thay vì trở thành Thủ tướng'. Nếu điều này xảy ra, có thể tiếng nói của ông ấy sẽ là tiếng nói cuối cùng. Ông ấy sẽ không quan tâm đến các chi tiết kỹ thuật, nhưng mọi thứ sẽ nằm trong tầm kiểm soát của ông ấy", Oleg Ignatov, Phó giám đốc Trung tâm nghiên cứu chính trị Nga phân tích. 

Ông Akimenko cũng tin rằng vai trò này sẽ mang lại nhiều lợi ích cho ông Putin. 

"Vai trò trong tương lai của Hội đồng Nhà nước hiện chưa được xác định, nhưng nó có thể là trọng tài, nghĩa là khi có tranh chấp, Hội đồng Nhà nước có thể có tiếng nói cuối cùng", ông cho biết. 

CNN bình luận bằng cách thực hiện các bước thắt chặt quyền lực, ông Putin đang gửi đi thông điệp tới một thế giới rộng lớn hơn. Nhiều Putin hơn ở Nga tức là nhiều Putin hơn trên trường quốc tế.